جلد رسمی بسته پروژه جامع زیباسازی شهری تنکابن - شهر زیبا
پروپوزال جامع زیباسازی شهری تنکابن

پروژه جامع زیباسازی و هویت‌سازی شهری تنکابن
از «شهسوار» تا تنکابن معاصر

بازآفرینی سیمای شهری تنکابن بر محور فرهنگ بومی، شکوه طبیعت شمال و شأن مردم این شهر.

این طرح مأموریت دارد سیمای تنکابن را منسجم، زیبا و هویت‌دار کند؛ شهری که در آن هر ورودی، هر میدان و هر محور، حامل روایت خودِ شهر باشد.

«شهر زیبا» زیباسازی را تزئین نمی‌داند؛ بلکه احیای غرور تاریخی «شهسوار»، احترام به طبیعت و خلق فضاهای عمومی زنده برای شهروند و گردشگر است.

نتیجه باید شهری باشد که گردشگر را مبهوت و شهروند را مغرور کند: زیبایی با معنا، نه تزئین سطحی.

مرجع تهیه: مرکز توسعه شهری «شهر زیبا»
مخاطب رسمی: فرمانداری و شهرداری تنکابن
وضعیت: بسته رسمی ارائه مدیریتی
پوستر هویت بصری شهر زیبا - مرکز خدمات زیباسازی شهری ایران
فهرست مطالب / طرح جامع زیباسازی شهری تنکابن
پیوست‌های عملیاتیِ ۲۲گانه فصل پنجم
شماره عنوان پیوست
۱ طراحی و ساماندهی ورودی شرقی بخش قدیمی شهر (پل چشمه‌کیله)
۲ طراحی و بازتعریف ورودی غربی شهر (محدوده خشکرود)
۳ طراحی ورودی جنوبی شهر از مسیر بزرگراه قزوین (به‌صورت مستقل – بستهٔ «دروازه خَزر»)
۴ بازآرایی کامل جداره‌های خیابان امام (از میدان مرکزی تا پل اول)
۵ ساماندهی جداره‌ها و فضاهای عمومی خیابان جمهوری (حدفاصل پل اول تا میدان مادر)
۶ طراحی نمای شب شهر – نورپردازی شهری معابر، میدان‌ها و بناهای شاخص
۷ طراحی هویت‌دار ایستگاه‌های اتوبوس، تاکسی و مبلمان شهری مدرن با عناصر بومی
۸ طراحی گرافیک شهری (تابلوها، جهت‌نماها، معرفی اماکن)
۹ طراحی المان شهری با محوریت هویت بومی و مشاهیر تنکابن
۱۰ ساماندهی میدان مادر و بازطراحی فضاهای اطراف آن
۱۱ بازطراحی و ارتقاء میدان امام خمینی (مرکز هندسی و نمادین شهر)
۱۲ طراحی گره فرهنگی–گردشگری پل دوم و فضای سبز اطراف آن
۱۳ ساماندهی پارک مادر و طراحی مبلمان، نور، و فضاهای رویدادی در آن
۱۴ طراحی میدان ساحلی و اتصال آن به دریا در قالب محور فرهنگی–تفریحی
۱۵ ساماندهی فضای پارکینگ، پیاده‌رو و منظر عمارت شهرداری
۱۶ طراحی ویژه برای ورودی و جداره‌های بلوار خرم‌آباد
۱۷ طراحی مسیر پیاده‌راه سلامت و دوچرخه‌راه از پارک مادر تا پل چشمه‌کیله
۱۸ بازنگری رنگ‌آمیزی شهری با الگوی رنگی ثابت (ساختمان‌ها، پل‌ها، تابلوها)
۱۹ طراحی نمادهای حجمی و حجم‌سازی میادین فرعی و تقاطع‌های مهم
۲۰ تدوین ضوابط طراحی نما و تابلوهای مغازه‌ها در محدوده مرکزی
۲۱ طراحی خلاقانه المان سال تحویل و مناسبت‌های خاص شهری
۲۲ بسته آموزشی و فرهنگی همراه با زیباسازی (بیلبوردها، آموزش کودکان، جشنواره‌ها)
کد عنوان پیوست هدف اصلی نوع سند
P9-1 پروژه ویژه «دروازه خزر» اتصال بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به ورودی جنوبی شهر مستقل (تدوین‌شده)
P9-2 تحلیل فرصت‌های گردشگری طبیعت‌محور تنکابن–دو هزار–سه هزار تدوین مزیت‌های نسبی، موانع توسعه، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری تحلیلی–سرمایه‌گذاری
P9-3 چشم‌انداز توسعه محور ساحلی تنکابن (ساحل، بندر، اسکله تفریحی) طراحی مسیر توسعه خلاقانه در پهنه دریایی و همجوار مفهومی–زیرساختی
P9-4 اتصال تنکابن به کریدور بین‌المللی خزر–قفقاز بررسی جایگاه راهبردی تنکابن در مسیر ارتباطی نوین ژئوپلیتیکی–شبکه‌ای
P9-5 زیرساخت‌های فرهنگی–گردشگری در باغ‌های سنتی و اراضی نیمه‌فعال احیای املاک بایر، طراحی پلتفرم مشارکت خصوصی احیاگرانه–اقتصادی
P9-6 طرح جامع تقویت دروازه‌های ورودی و تابلوهای منطقه‌ای تنکابن فراگیرسازی طرح‌های ورودی برای نقاط فرعی و جاده‌های روستایی اجرایی–معماری
P9-7 پیوست اقلیمی و زیست‌پذیری در توسعه فضاهای باز شهر و حومه سازگاری با اقلیم، حفظ منابع آب و پوشش گیاهی اقلیمی–پایداری
P9-8 طراحی مدل مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های زیباسازی و نگهداری چارچوب حقوقی، مدل‌های سرمایه‌گذاری خرد و مشارکتی اقتصادی–حقوقی
P9-9 سناریوهای آینده‌پژوهی در توسعه تنکابن ۱۴۱۰–۱۴۲۰ پیش‌بینی تحولات، مسیرهای محتمل، نقاط حساس تصمیم‌گیری راهبردی–مدیریتی
بخش عنوان شرح مختصر
10-1 سند راهبردی توسعه محور جنوب تنکابن – دروازه خزر مقدمه، هدف، موقعیت، اجزای پروژه، مزایا، سرمایه‌گذاری، زمان‌بندی و درخواست رسمی از فرمانداری
10-2 پرونده رسمی پروژه «دروازه خزر» (بسته رسمی ارائه به فرمانداری) نامه رسمی، ساختار بسته، پیوست‌های فنی P-01 تا P-07
10-3 بخش دوم سند اصلی طرح (جزئیات فنی–اجرایی) اهداف، اجزای فنی دروازه و منطقه خدماتی، مزایا، ساختار مدیریتی، سرمایه‌گذاری، فازبندی
10-4 پیوست‌های فنی و گرافیکی (P-01 تا P-07) نقشه اتصال بزرگراه، پلان دروازه، پلان محدوده خدماتی–گردشگری، گانت، بودجه، پیش‌نویس PPP، رندرها
10-5 مرحله نهایی صدور بسته رسمی + فرآیند تحویل ساختار چاپ/دیجیتال، روند جلسه رسمی فرمانداری، پیام نهایی
10-6 دستورالعمل رسمی واحد طراحی گرافیکی صفحه‌آرایی، فایل‌های PDF، خروجی چاپ و تحویل ZIP نهایی
10-7 پیوست مالی P-05 (جدول برآورد فاز اول) ساخت دروازه، معابر، بازارچه، محوطه‌سازی، تأسیسات، نظارت، ریسک تورم
دیباچه رسمی طرح جامع زیباسازی تنکابن
دیباچه رسمی طرح

تنکابن؛ شهری میان کوه و خزر
در آستانه بازآفرینی هویت دیداری
و تعریف سیمای معاصر

این پروژه با تکیه بر فرهنگ بومی، روح تاریخی «شهسوار» و شکوه طبیعی جنگل و دریاست. مأموریت ما بازگرداندن وقار، انسجام و شأن بصری به شهر، و خلق یک سیمای واحد و الهام‌بخش برای ورودی‌ها، میدان‌ها و فضاهای عمومی تنکابن است.
مرکز توسعه شهری شهر زیبا - هویت طرح

فصل اول: چشم‌انداز، ضرورت و اهداف پروژه جامع زیباسازی شهری تنکابن

۱. مقدمه

در میانه‌ی تلاقی کوه و دریا، در آغوش جنگل‌های انبوه البرز شمالی و بر ساحل نیلگون دریای خزر، شهری آرمیده است که ریشه در اسطوره‌ها دارد و چشم به افق آینده دوخته است؛ تنکابن، یا آن‌گونه که در جان مردمان کهن این سرزمین جای گرفته: شهسوار.

شهری با پیشینه‌ای چند هزار ساله، زادگاه قهرمانان، موطن اندیشه‌ورزان و تجلی‌گاه همزیستی روح ایرانی با طبیعت شمال. امروز اما، با وجود همه ظرفیت‌های جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی، سیمای شهری آن دچار آشفتگی‌هایی‌ست که ناشی از توسعه‌ی نامتوازن، ساخت‌وساز بی‌ضابطه، و غفلت از طراحی هدفمند فضاهای عمومی است.

تنکابن، شهری‌ست که خاطره‌ی هر کوچه‌اش با صدای باران و عطر درختان آمیخته است؛ اما این زیبایی پنهان، نیازمند پرده‌برداری، مراقبت، و بازآفرینی است.

در چنین شرایطی، اجرای یک پروپوزال جامع زیباسازی شهری نه تنها ضرورتی زیباشناسانه، بلکه گامی بنیادین در راستای احیای هویت شهری، ارتقاء کیفیت زندگی شهروندی، توسعه‌ی گردشگری پایدار و جذب سرمایه‌گذاری هدفمند به شمار می‌آید.


۲. چشم‌انداز پروژه

خلق شهری زیبا، منظم، هویت‌مند و الهام‌بخش؛ شهری که در آن هویت بومی، میراث فرهنگی، ظرفیت‌های طبیعی و اصول زیبایی‌شناسی مدرن در هم تنیده‌اند و هر خیابانش روایت‌گر تاریخ، هر میدانش جلوه‌گاه ذوق ایرانی، و هر المانش تجلی شعور زیبایی‌شناختی ساکنانش باشد.


۳. ضرورت‌های اجرای پروژه

  • الف. ضرورت فرهنگی و تاریخی:
    بازتاب دوباره‌ی چهره‌ی اصیل تنکابن در کالبد شهری با بهره‌گیری از نمادها، معماری بومی، مشاهیر و روایت‌های تاریخی.
  • ب. ضرورت اجتماعی و زیستی:
    ساماندهی محیط، مبلمان شهری، نورپردازی هدفمند و خلق فضاهای عمومی تعاملی و شاداب برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان.
  • ج. ضرورت اقتصادی و گردشگری:
    طراحی فضاهای متمایز، مسیرهای گردشگری و نمادهای الهام‌بخش به‌منظور افزایش ماندگاری گردشگران و تقویت اقتصاد شهری.
  • د. ضرورت توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری:
    بازتعریف چهره‌ی شهر به‌مثابه دعوت‌نامه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی.
  • هـ. ضرورت پایداری و تاب‌آوری:
    ارتقاء تاب‌آوری شهری در برابر بحران‌های زیست‌محیطی از طریق طراحی متوازن و احیای فضاهای باز شهری.

۴. اهداف کلان پروژه

  • ۱. طراحی و اجرای سه دروازه‌ی ورودی باشکوه در محورهای شرقی، غربی و جنوبی شهر با هویت نمادین مستقل ولی هماهنگ.
  • ۲. بازآفرینی میادین اصلی شهر با الهام از معماری بومی و پیشینه‌ی تاریخی.
  • ۳. ایجاد مسیرهای تعاملی گردشگری در امتداد رودخانه‌ها، ساحل و جنگل‌ها.
  • ۴. نصب المان‌های مفهومی و فرهنگی در نقاط کلیدی مرتبط با مشاهیر، اقوام محلی و رویدادهای شاخص.
  • ۵. خلق هویت بصری منسجم برای طراحی شهری، مصالح، رنگ‌ها، تابلوها و گرافیک‌های محیطی.
  • ۶. طراحی و ایجاد فضاهای باز فرهنگی مانند پاتوق‌های شعر، موسیقی محلی، نمایش خیابانی و نگارخانه‌های شهری.
  • ۷. ارتقاء فضاهای روستایی پیرامون شهر به‌عنوان مکمل بافت شهری تنکابن.
  • ۸. نورپردازی خلاقانه شبانه برای خلق چشم‌اندازهایی که شب را به ترانه‌ای آرام بدل می‌کنند.

۵. دامنه پوشش پروژه

این طرح کلیه‌ی محورهای ورودی شهر، بافت مرکزی، ساحل، مسیرهای جنگلی، رودخانه‌های محلی، میادین اصلی و نواحی روستایی اطراف تنکابن را به‌عنوان قلمرو اجرایی خود در بر می‌گیرد.


۶. جهت‌گیری‌های عملیاتی

پروژه با بهره‌گیری از ظرفیت نهادهای اجرایی محلی، شرکت‌های مشاور تخصصی، مشارکت مردمی، و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به توسعه‌ی پایدار، در سه فاز طراحی، اجرا و ارزیابی پیاده‌سازی خواهد شد. تمام مراحل دارای شاخص‌های پایش، ارزیابی اثربخشی و سنجه‌پذیری عملکرد خواهند بود.


۷. نتیجه‌گیری

این پروژه تنها یک مداخله در فضاهای فیزیکی شهر نیست؛ بلکه تلاشی همه‌جانبه برای زندگی در شهری زیباتر، آگاهانه‌تر و الهام‌بخش‌تر است.

دروازه‌ی ورود به تنکابن، نه صرفاً ساختاری فیزیکی، بلکه آغازگر تجربه‌ای نو از زندگی شهری‌ست؛ و اینک، دعوت‌نامه‌ای برای همگان است: به شهری بیندیشیم که در آن، زیبایی نه یک تجمل، بلکه زبان گفت‌وگوی جان‌ها باشد.

فصل دوم: معرفی «مرکز خدمات زیباسازی شهری ایران – شهر زیبا» به‌عنوان نهاد راهبردی اجرای پروژه

۲.۱ مقدمه و فلسفه تأسیس

مرکز تخصصی خدمات زیباسازی شهری ایران با عنوان معرف «شهر زیبا»، به عنوان هستهٔ خلاقِ رشد فناوری‌های نوین مستقر در سرای نوآوری گردشگری ایران «سنگا», با رویکردی تلفیقی از زیبایی‌شناسی، فرهنگ بومی، معماری شهری، و مشارکت اجتماعی، در پاسخ به نیاز روزافزون شهرهای ایران به بازآفرینی هویت شهری و توسعهٔ فضاهای معنادار (به‌عنوان پیش‌نیاز توسعهٔ گردشگری شهری) شکل گرفته است.

این مرکز نه صرفاً یک نهاد اجرایی، بلکه جریانی هویتی است که رسالت خود را در زنده‌سازی روح شهرها، احیای نشانه‌های بومی، و آشتی‌دادن شهروند با محیط زندگی‌اش و گردشگر با روح شهر میزبان‌اش تعریف می‌کند.

مرکز «شهر زیبا»، نه از یک دفتر، بلکه از دل یک دغدغه زاده شد: اینکه شهرهای ما، تنها زیبا نباشند، بلکه زنده، آگاه و بیدار باشند.

در پاسخ به نیاز روزافزون برای بازآفرینی هویت شهری در ایران، «شهر زیبا» پدید آمد تا با پیوند میان دانایی، معماری، زیبایی و شعور فرهنگی، نقش جدیدی را در فضای عمومی شهرها ایفا کند.

این مرکز، با رسالت تبدیل شهر به «بستر تجربهٔ انسانی و آگاهانه»، مأمور است تا طرح‌هایی را ارائه دهد که هم چشم را خیره کنند، هم جان را بیدار؛ هم شهروند را مغرور، هم گردشگر را مبهوت.


۲.۲ هویت بصری و شخصیتی مرکز شهر زیبا

  • رنگ سازمانی: فیروزه‌ای روشن و طلایی گرم
  • لوگو: ترکیبی از نقوش معماری ایرانی با تایپوگرافی مدرن
  • شعار: «زیبایی با معنا»
  • شخصیت برند: متعهد، خلاق، بومی‌گرا، الهام‌بخش، نوآور

«مرکز شهر زیبا، در این پروژه، نه‌تنها طراح فضا، بلکه راوی فرهنگ، مترجم سکوت طبیعت، و معمار شعورِ دیداری شهر خواهد بود.»


۲.۳ ساختار سازمانی و تیم تخصصی

مرکز شهر زیبا متشکل از تیمی میان‌رشته‌ای و یکپارچه است که از یک ساختار چندرشته‌ای پویا بهره می‌برد و در حوزه‌های زیر به‌صورت تخصصی و هماهنگ فعالیت می‌کنند:

  • تدوین پروپوزال‌های جامع برای پروژه‌های شهری
  • معماری شهری و طراحی فضاهای عمومی
  • طراحی المان‌های هویتی، مفهومی و فرهنگی
  • نورپردازی خلاق و زیباسازی شبانه
  • مطالعات اجتماعی – فرهنگی بومی
  • گرافیک شهری و هویت بصری
  • مدیریت مشارکت اجتماعی و کمپین‌های مردمی
  • مدیریت پروژه‌های بین‌رشته‌ای

ساختار این مرکز، نه‌تنها شامل طراحان و مدیران است، بلکه شامل «مترجمان شعور شهری» است: کسانی که آنچه شهر در سکوت می‌گوید را به زبان نور، فرم و فضا بیان می‌کنند.


۲.۴ سوابق اجرایی

مرکز شهر زیبا، طی سال‌های اخیر، مسئولیت طراحی و اجرای پروژه‌های زیباسازی و برندینگ شهری متعددی را بر عهده داشته است. این پروژه‌ها، علاوه بر دستاوردهای اجرایی، موجب ارتقاء حس تعلق، زیبایی معنادار، و مشارکت فرهنگی مردم محلی شده و به نقاط عطف فرهنگی و احساسی برای مردم آن شهر بدل شده‌اند.

خاطره‌ای از انبوه خاطرات خلق‌شده توسط شهر زیبا:
سال‌ها پیش در اصفهان، که به‌درستی «نصف جهان» و «پایتخت فرهنگ و تمدن ایران‌–‌اسلامی» نامیده شده است، «شهر زیبا» با کسب مجوز رسمی از اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان و به تقاضای شهرداری اصفهان (که هر دو از سخت‌گیرترین و دیرپسندترین نهادهای همنوع خود در ایران محسوب می‌شوند) پروژه‌های متعددی را اجرا کرده بود. از جمله:

  • نصب پنل‌های ویترای (تلفیقی جادویی از هم‌نشینی نقش و رنگ و نور) بر روی بدنهٔ شیشه‌ای برج ساعت عمارت تاریخی شهرداری اصفهان (تقاطع خیابان چهارباغ و ورودی به میدان نقش جهان، که مهم‌ترین قطب گردشگری ایران است و قلب فرهنگی و تاریخی اصفهان محسوب می‌شود)
  • نصب سولارباکس‌های نقش و رنگ و نور ویترای در میدان انقلاب (ورودی پیاده‌راه گردشگری سی‌وسه‌پل) و میدان خواجو (ورودی پیاده‌راه گردشگری پل خواجو)
  • نورپردازی شبانه (رنگین و متحرک) بر روی عمارت تاریخی شهرداری اصفهان و کلیه ساختمان‌های تاریخی خیابان سپه (مسیر ورود به میدان امام اصفهان)
  • نورپردازی شبانهٔ رنگین و متحرک بر روی سطح (کف) پیاده‌راه چهارباغ عباسی
  • و بسیاری دیگر از نقاط شهر اصفهان …

پس از اتمام پروژه‌های زیباسازی «شهر زیبا» در اصفهان و رونمایی آن‌ها در شب تحویل سال نو، پیرمردی با لهجهٔ شیرین اصفهانی در حال عبور از مقابل عمارت تاریخی شهرداری گفت:

«اینجا دیگر فقط شهرداری نیست؛ اینجا هم به خاطره‌های اصفهان پیوست…»


۲.۵ ظرفیت‌های راهبردی

مرکز شهر زیبا از توانمندی‌های زیر در مدیریت پروژه‌های کلان شهری برخوردار است:

حوزه راهبردی ظرفیت مرکز شهر زیبا
تعامل نهادی تجربه تعامل موفق با شوراها، شهرداری‌ها و نهادهای شهرستانی و استانی
تولید دانش و استاندارد توان تولید مدل طراحی، پروتکل هویتی، و روش‌شناسی بومی
توان برندسازی شهری ترکیب گرافیک، معماری و فرهنگ برای خلق هویت شهری خاص
جذب مشارکت عمومی توان مدیریت کمپین‌های اجتماعی برای حمایت مردمی
نگاه فرهنگی–تاریخی تسلط به الگوهای فرهنگی محلی و تطبیق آن با طراحی معاصر
تولید مدل مفهومی طراحی الگوی «دروازه‌های هویتی» در شمال کشور
مدیریت فرهنگی و تعارضات تجربه همگرایی با نهادهای سنتی
برندینگ شهری طراحی لوگو، رنگ و هویت دیداری برای شهرها

۲.۶ نقش و جایگاه رسمی مرکز شهر زیبا در پروژه زیباسازی تنکابن

در پروژه‌ی جامع زیباسازی شهری تنکابن و در چارچوب توافق‌نامه‌های رسمی با شهرداری و فرمانداری تنکابن، مرکز «شهر زیبا» به‌عنوان:

  • تدوین‌گر پروپوزال نهایی پروژه
  • مشاور ارشد طراحی مفهومی و هویت‌شناسی پروژه
  • راهبر و هماهنگ‌کنندهٔ تیم‌های تخصصی و اجرایی
  • ناظر بر انسجام فرهنگی و هویتی تمام مراحل طرح
  • مشاور ارشد طراحی و هویت‌شناسی پروژه
  • ناظر کیفی در فرآیند اجرا
  • تضمین‌کنندهٔ انطباق با سند چشم‌انداز و اسناد هویتی مازندران

با اتکاء به تجربیات گذشته، شناخت عمیق از فرهنگ مازندران، و توان تلفیق هنر، معماری و مطالعات اجتماعی، مرکز «شهر زیبا» با آمادگی کامل مسئولیت راهبری پروژه را پذیرفته و خود را متعهد می‌داند که این طرح را به‌عنوان الگوی کشوری در زیباسازی هویتی شهرها مطرح سازد.

«شهر زیبا، پروژه‌ی جامع زیباسازی شهری تنکابن را نه فقط یک قرارداد، بلکه یک مأموریت تاریخی برای بیدارسازی سیمای شهری و احیای شعور شمال می‌داند.»



فصل سوم: شناخت لایه‌های بنیادین شهر تنکابن

۳.۰ مقدمه راهبردی فصل

شناخت دقیق شهر، نخستین گام طراحی آگاهانه است. این فصل، نه صرفاً روایتگر ویژگی‌های تنکابن، بلکه طرح‌واره‌ای شعوری است برای هدایت طراحی، اقناع تصمیم‌گیران، و استوارسازی هویت پروژه.

پنج لایه‌ی بنیادین – تاریخی، فرهنگی، طبیعی، اجتماعی و اقتصادی – به‌عنوان ستون‌های فهم شهر، در این فصل کاویده می‌شوند.


۳.۱ لایه تاریخی

پیشینه:

تنکابن، سرزمین مقاومت و میراث، زادگاه سپهسالارانی چون سردار تنکابنی و میدان‌داران نهضت مشروطه است. قلعه‌های کوهستانی، سنگ‌چین‌های دیرین، و اسناد تاریخی، همگی بر قدمت هویتی این شهر گواهی می‌دهند.

عناصر شاخص:

  • قلعه‌های قدیمی، محوطه‌های باستانی
  • میدان مرکزی با بافت تاریخی
  • گورستان‌های نمادین

پتانسیل طراحی:

  • فرم‌های قوس‌دار، مصالح سنگی، بافت آجری
  • امکان طراحی دروازه یا یادمان مشاهیر
  • قاب‌بندی‌های معماری با روایت مشروطه‌خواهی

ترجمه دیداری:

رنگ‌های خاکی، خطوط هندسی و سطوح آجری؛ نقوش برگرفته از معماری قاجاری.

ترجمه احساسی:

صدای گام‌های تاریخ در میدان قدیم؛ زمزمه‌ی سنگ‌هایی که به انقلاب فکر می‌کنند.

کاربرد راهبردی:

  • امکان ثبت همکاری با اداره میراث فرهنگی
  • تثبیت نمادهای تاریخی در ورودی شرقی شهر

۳.۲ لایه فرهنگی

پیشینه:

گویش طبری، آیین‌های محلی، موسیقی بومی، و باورهای اجتماعی شکل‌دهنده‌ی فرهنگ جاری مردم تنکابن‌اند. روایت شفاهی، ترانه‌های آیینی، و پوشش محلی، ظرفیت‌های فرهنگی بی‌بدیل‌اند.

عناصر شاخص:

  • گویش طبری و واژگان ماندگار
  • لباس‌های بومی و نقش‌های سنتی
  • آیین‌های سوگواری، جشنواره‌ها و موسیقی

پتانسیل طراحی:

  • المان‌هایی الهام‌گرفته از الگوهای فرش، پارچه، یا طومارهای سنتی
  • طراحی مسیر فرهنگی یا دیوارنگاره‌های زبانی
  • استفاده از خط طبری در تابلوهای شهری

ترجمه دیداری:

رنگ‌های گرم، خطوط نرم، نقوش لایه‌دار پارچه‌ای؛ ترکیب نورهای ملایم با نمادهای کلامی.

ترجمه احساسی:

واژه‌هایی که بوی مادر می‌دهند؛ زمزمه‌های مردمی در کوچه‌های شلوغ.

کاربرد راهبردی:

  • مشارکت با انجمن‌های فرهنگی و سازمان گردشگری
  • ایجاد مسیر فرهنگی–گردشگری در محدوده‌ی مرکزی

۳.۳ لایه طبیعی

پیشینه:

جنگل‌های دوهزار و سه‌هزار، رود چشمه‌کیله، دریای مواج، و دامنه‌های البرز، تنکابن را به باغ طبیعت بدل کرده‌اند. اینجا، طبیعت نه پس‌زمینه، بلکه خود صحنه است.

عناصر شاخص:

  • رودخانه‌های جاری، ساحل خزر، جنگل‌های مه‌آلود
  • بافت باغی درون شهر و حریم روستاها
  • خطوط ارتفاعی و تنوع اقلیم

پتانسیل طراحی:

  • فرم‌های سیال، مسیرهای خمیده، سازه‌های باز
  • پل‌های مفهومی و نورپردازی شبانه‌ی رود
  • مبلمان الهام‌گرفته از تنه درخت یا مسیر برگ

ترجمه دیداری:

سبزهای عمیق، خاکستری مه، فرم‌های روان و موج‌دار.

ترجمه احساسی:

خنکای مه صبحگاهی؛ آوای پرنده‌ای در لابه‌لای برگ‌ها.

کاربرد راهبردی:

  • هماهنگی با اداره محیط‌زیست
  • حفظ بسترهای طبیعی در طرح‌های شهری و پیوست محیطی

۳.۴ لایه اجتماعی

پیشینه:

تنکابن شهری‌ست با همسایگی‌های گرم، بازارهای پرجنب‌وجوش، و تاریخی از مهاجرت و بازگشت. فضاهای عمومی، محل گفت‌وگو و دیدار، هنوز زنده‌اند.

عناصر شاخص:

  • بازار قدیم، میدان محله، قهوه‌خانه‌های سنتی
  • ساختار درون‌محله‌ای و روابط قومی–خویشاوندی

پتانسیل طراحی:

  • فضاهای نشستن اشتراکی، نیمکت‌های گفتمان‌ساز
  • تقویت میدان‌های کوچک با المان‌های فرهنگی
  • طراحی با محور «انسان در مرکز»

ترجمه دیداری:

رنگ‌های گرم زمینی، نقوش تکرارشونده بازار، سقف‌های کوتاه مشارکتی.

ترجمه احساسی:

صدای گفت‌وگوی سالمندان در سایه‌ی درخت؛ نفس‌کشیدن فضا با آدم‌ها.

کاربرد راهبردی:

  • جلب مشارکت شوراهای محله و سازمان‌های مردم‌نهاد
  • تقویت شبکه اجتماعی شهر از طریق فضا

۳.۵ لایه اقتصادی

پیشینه:

کیوی، مرکبات، چای، صنایع غذایی، بازارچه‌های روستایی و شهرک‌های تجاری، تنکابن را از نظر اقتصادی شاخص کرده‌اند.

عناصر شاخص:

  • باغ‌های کیوی
  • صنایع تبدیلی و غذایی
  • بازارچه‌های بومی

پتانسیل طراحی:

  • سردر ورودی بازارها
  • تندیس مفهومی محصولات محلی
  • هویت‌سازی گرافیکی بازارچه‌ها

ترجمه دیداری:

رنگ‌های کیوی، سبز لیمویی، فرم دایره‌ای تکرارشونده.

ترجمه احساسی:

طعم شیرین کار؛ بوی میوه‌های رسیده در سبد بازار.

کاربرد راهبردی:

  • تعامل با جهاد کشاورزی و اداره توسعه روستایی
  • جذب اعتبار برای ایجاد برندینگ بازار محلی

۳.۶ جمع‌بندی کلان راهبردی فصل سوم

فصل سوم، فصل «شناخت شعوری شهر» است؛ پایه‌ای برای سیاست‌گذاری طراحی، سند اقناع، و خلق تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای شهروند.

از این پس، هر مسیر، المان، پل، نماد و رنگی که طراحی می‌شود، باید از یکی از این لایه‌ها برخاسته باشد، وگرنه ریشه در شعور تنکابن نخواهد داشت.

پایان فصل سوم



۴.۰ مقدمه راهبردی فصل

این فصل، تجلی آگاهانه‌ای‌ست از شعور زمین و جان شهر تنکابن. هر فضا، هر بافت، هر رود و هر گذر، آوایی دارد که باید شنیده شود و ظرفیتی دارد که باید خوانده شود.

آنچه در این بخش خواهد آمد، پایه‌گذار تصمیم‌سازی برای طراحی هوشمندانه، مشارکت مردمی، هم‌راستاسازی با نهادهای کلان، و خلق تجربه‌ای همدلانه برای شهروند خواهد بود.


۴.۱ رودخانه‌های شهر

توصیف محیطی:

رودخانه‌هایی چون چشمه‌کیله، دوهزار، و سه‌هزار، شریان‌های زیستی و روانی شهرند. آن‌ها از کوهستان جاری می‌شوند، از دل جنگل‌ها می‌گذرند، و در آغوش خزر آرام می‌گیرند.

اهمیت مکانی:

  • نقش پیونددهنده بین کوه و دریا
  • حاشیه‌نشینی طبیعی و سکونت‌پذیری تاریخی
  • فضاهای حاشیه‌ای در دسترس برای طراحی

پتانسیل طراحی:

  • ایجاد پیاده‌راه‌های تعاملی
  • طراحی پل‌های مفهومی نورانی
  • استقرار ایستگاه‌های سکوت و شنیدن نغمه آب

چالش‌ها:

  • خطر سیلاب
  • آلودگی و بی‌نظمی ساختاری در حریم رودها

ترجمه فضایی:

پل‌های منحنی، فرم‌های شفاف، مسیرهای سنگ‌فرش با شن‌زارهای برگرفته از رنگ بستر.

ترجمه تصویری:

پالت: آبی خاکستری، سبز تیره، قهوه‌ای مرطوب
الگو: حلقه‌های موج، رگه‌های سنگ‌نماد

ترجمه احساسی و شنیداری:

زمزمه جریان، نسیم خنک، آوای پرنده‌ها در بالای آب

نهادهای هم‌راستا:

  • اداره محیط‌زیست
  • شهرداری
  • منابع طبیعی

۴.۲ بافت تاریخی و محله‌های قدیمی

توصیف محیطی:

خانه‌های قدیمی با سقف‌های شیروانی، کوچه‌های باریک، میدان‌های کوچک و حضور بازار سنتی، قلب تاریخی تنکابن را شکل می‌دهند.

اهمیت مکانی:

  • حافظه فرهنگی شهر
  • پتانسیل گردشگری فرهنگی
  • بستر شکل‌گیری میدان‌های اجتماعی

پتانسیل طراحی:

  • نورپردازی سقف‌ها و کوچه‌ها
  • طراحی مبلمان تعاملی محله‌ای
  • بازآفرینی میدان‌های مکالمه

چالش‌ها:

  • فرسودگی سازه‌ها
  • ناهماهنگی مصالح جدید

ترجمه فضایی:

سایه‌روشن، فضاهای نیمه‌عمومی، محورهای رفت‌وآمد نمادین.

ترجمه تصویری:

پالت: قهوه‌ای آجر، خاکی، نارنجی غروب
الگو: کاشی‌های سنتی، نقش قالی‌های محلی

ترجمه احساسی و شنیداری:

صدای برخورد چرخ‌دستی‌ها با سنگفرش، بوی نان تنوری، زمزمه‌های طبری در کوچه‌ها.

نهادهای هم‌راستا:

  • میراث فرهنگی
  • شهرداری
  • شوراهای محله

۴.۳ جنگل‌های دوهزار و سه‌هزار

توصیف محیطی:

جنگل‌های انبوه مه‌آلود با تنوع زیستی چشمگیر، فضاهایی آرام، مقدس، و اسرارآمیز خلق کرده‌اند.

اهمیت مکانی:

  • پشتوانه روانی شهروند
  • پناهگاه تفکر و مراقبه
  • جایگاه برتر زیست‌محیطی

پتانسیل طراحی:

  • طراحی سکوهای تماشای مه
  • مسیرهای مراقبه در طبیعت
  • ایستگاه‌های بویایی و شنیداری طبیعت

چالش‌ها:

  • دست‌اندازی به طبیعت
  • تخریب مسیرهای بکر

ترجمه فضایی:

فرم‌های لایه‌دار، سایه‌پردازی طبیعی، خطوط شکسته برگرفته از تنه درختان.

ترجمه تصویری:

پالت: سبز خزه‌ای، خاکستری مه، قهوه‌ای پوست درخت
الگو: بافت خزه، خط شاخه‌ها

ترجمه احساسی و شنیداری:

سکوت عمیق، صدای مه، خش‌خش برگ‌ها.

نهادهای هم‌راستا:

  • منابع طبیعی
  • گردشگری
  • محیط‌زیست

۴.۴ مسیرهای ورودی و برون‌رفت شهری

توصیف محیطی:

ورودی‌های شرقی، غربی و جنوبی، همگی نقاط تلاقی بین ذهن مخاطب و کالبد شهرند.

اهمیت مکانی:

  • نخستین و آخرین تصویر ذهنی از شهر
  • جایگاه هویت‌نمایی تنکابن در مقیاس منطقه‌ای

پتانسیل طراحی:

  • دروازه‌های مفهومی با روایت هویتی
  • خوشامدگویی احساسی با نور، صدا و رنگ
  • المان‌های الهام‌گرفته از محصولات محلی

چالش‌ها:

  • اغتشاش بصری
  • ناهمگونی عملکردی فضاها

ترجمه فضایی:

فرم‌های خوش‌آمدگو، خطوط خمیده‌ـ‌شعوری، تلفیق عناصر مدرن با فرم‌های بومی.

ترجمه تصویری:

پالت: طلایی، زرد کیوی، آبی دریا
الگو: نقوش بومی، منحنی‌های نماد شمال

ترجمه احساسی و شنیداری:

صوت لالایی محلی در نقطه ورود، نور نرم، فضای تنفس در آغاز.

نهادهای هم‌راستا:

  • راه‌ و شهرسازی
  • شهرداری
  • پلیس راه
  • اداره ترافیک

۴.۵ دریا و نوار ساحلی

توصیف محیطی:

ساحل آرام با شن‌های نرم، صدای موج، و افق بی‌پایان.

اهمیت مکانی:

  • محور آرامش، تفریح، مراقبه
  • بستر طرح‌های شبانه

پتانسیل طراحی:

  • سکوی مراقبه با دید به افق
  • مبلمان خطی برای مکث‌های احساسی
  • نورپردازی افقی شبانه با تموج صدا

ترجمه تصویری:

پالت: آبی درخشان، نقره‌ای شب، ماسه طلایی
الگو: خطوط مواج، دایره‌های آب


۴.۶ ظرفیت مشارکت‌پذیری مردمی

توصیف محیطی:

مردم تنکابن، مشارکت‌جو، خلاق، و به‌شدت دلبسته‌ی زمین خود هستند.

پتانسیل راهبردی:

  • تشکیل حلقه‌های مشارکت محله‌ای
  • تعریف طرح‌هایی با امکان اجرا توسط مردم
  • استفاده از روایت‌های مردمی در فرم‌پردازی

ترجمه احساسی:

همدلی، خاطره، گفتگو

نهادهای پشتیبان:

  • سازمان‌های مردم‌نهاد
  • شوراهای محله
  • شهرداری

۴.۷ جمع‌بندی کلان راهبردی فصل چهارم

این فصل، زمینِ دانایی پروژه است. هر عنصر طبیعی، فرهنگی و اجتماعی، در این فصل شناسایی شد و ترجمه‌ای فضایی، بصری، شنیداری، اجرایی و راهبردی برای آن پیشنهاد گردید.

اکنون، همه‌ی فصل‌های بعد، باید بر شانه‌ی این دانایی بایستند. تا تنکابن، نه از روی خیال، که از دل حقیقت خویش دوباره طراحی شود.

پایان فصل چهارم



فصل پنجم: طراحی و تشریح المان‌های شهری

دیباچه فصل پنجم المان‌های هویت‌ساز و شعورآفرین در منظر شهری تنکابن

در هیچ شهری، زیبایی تنها از معماری نمی‌جوشد؛ بلکه از آمیختگی خاطره، معنا، حرکت و حضور انسان در تار و پود فضاهای عمومی‌اش می‌بالد.

تنکابن، شهری است با تبار تاریخی، طبیعت افسونگر، و مردمی اندیشمند؛ اما آنچه در سیمای شهری‌اش کم‌یاب است؛ بیان‌گری هویتی، شکوه فضایی و تجلی شعور جمعی در نقاط کلیدی آن است.

فصل پنجم این پروپوزال، بر آن است که به این نیاز پاسخ گوید؛ با طراحی ۱۶ المان شهری که هر یک نه‌فقط سازه‌ای تزئینی، بلکه تجربه‌ای زیسته، تأمل‌برانگیز و گفت‌وگوآفرین خواهد بود.

هر المان، نه به‌مثابه یک مجسمه، بلکه همچون یک واحد زبانی نو در دستور زبان منظر شهری طراحی شده است؛ واحدی که پیامی از درون شهر به مخاطب منتقل می‌کند، و هم‌زمان او را بازیگر، شاهد، و مشارکت‌کننده در روایت شهر می‌سازد.

در این فصل، از دروازه‌های ورودی تا میدان‌های مرکزی، از پیاده‌راه‌های ساحلی تا گذرهای حافظه تاریخی، تلاش شده است تا تنکابن، نه‌تنها زیباتر، بلکه دقیق‌تر، عمیق‌تر و اصیل‌تر دیده شود.

ترکیب مصالح بومی با فناوری‌های تعاملی، روایت‌های بومی با المان‌های جهانی، و معماری ارگانیک با گرافیک محیطی هدفمند، این مجموعه را پیشروترین نمونه طراحی شعورمحور شهری در منطقه خواهد ساخت.

این ۱۶ المان، نقشه‌ای تازه از تنکابن ترسیم می‌کنند؛ شهری که نه‌فقط زیبا، بلکه دارای معناست. شهری که هویت خود را نه در شعار، که در شکل، صدا, نور، لمس و حتی سکوت می‌سازد.

در ابتدای فصل پنجم؛ با احترام به تلاش‌ها، اقدامات و برنامه‌های قبلی مدیریت شهری تنکابن در حوزه بهسازی و زیباسازی برخی از نقاط کلیدی شهر، تصریح می‌شود که این طرح نه انکارکننده گذشته، نه تکرارکننده آن است؛ بلکه «تقویت‌کننده و پیونددهنده» لایه‌های موجود در یک منظومه منسجم و قابل دفاع است.

«هر آنچه تاکنون اجرا شده، پایه‌ای برای چیزی بزرگ‌تر خواهد بود؛ و هر آنچه پیشنهاد می‌شود، در راستای بهتر دیده‌شدن، تثبیت و تقویت اقدامات قبلی عمل خواهد کرد.»


فهرست المان‌ها (۱۶ المان پیشنهادی)

  • المان شماره ۱: دروازه شرقی شهر – «دروازه شهسواران آزادی»
  • المان شماره ۲: دروازه غربی شهر – «طاق باران»
  • المان شماره ۳: دروازه جنوبی شهر – «چشم در کوه»
  • المان شماره ۴: پل رودخانه چشمه‌کیله – «پل روایت»
  • المان شماره ۵: میدان مرکزی – «میدان آینه‌ها»
  • المان شماره ۶: میدان ساحلی – «میدان موج و ماه»
  • المان شماره ۷: پارک ساحلی – «آشیانه‌ی آرامش»
  • المان شماره ۸: مسیر پیاده‌راه ساحلی – «زنجیره‌ی حواس»
  • المان شماره ۹: بافت قدیم و کوچه‌راه‌ها – «کوچه‌های نغمه»
  • المان شماره ۱۰: میدان پل‌سر – «درگاه چوب و آب»
  • المان شماره ۱۱: سکوی تماشای جنگل‌های بالادست – «پنجره به سبز»
  • المان شماره ۱۲: مسیر پیاده‌روی ساحلی – «گذر نگارینه‌ها»
  • المان شماره ۱۳: ورودی جنوبی – «سکوی مکاشفه»
  • المان شماره ۱۴: پیاده‌راه ساحلی – «آگاهراه»
  • المان شماره ۱۵: چهارراه امام خمینی – «مفصل فرهنگی تنکابن»
  • المان شماره ۱۶: ورودی محور دوهزار – «دروازه طبیعت و تمدن»

هر یک از این المان‌ها می‌تواند به نقطه‌ای ماندگار در حافظه‌ی شهری تنکابن تبدیل شود، و در کنار هم، سیمای یک شهر آگاه، شاعرانه و در عین حال مدرن را پدید آورند.

۵.۱ المان شماره ۱ — «دروازه شهسواران آزادی» / ورودی شرقی شهر

۱. مقدمه مفهومی

المان ورودی شرقی، نخستین برخورد بصری و شعوری هر مسافر با شهر تنکابن است. این ورودی، نه‌فقط یک سازه فیزیکی، بلکه دروازه‌ای مفهومی‌ست که شهر را از مرزهای جغرافیایی به مرزهای هویتی پیوند می‌دهد. از این‌رو فصل پنجم با تشریح کامل این المان آغاز می‌شود، چرا که شکل‌دهنده‌ی زبان بصری و معنایی کل پروژه است.

۲. تحلیل بستر و مکان‌یابی

این دروازه در مسیر پرتردد محور چالوس–تنکابن جانمایی می‌شود. زاویه تابش نور، فاصله با محدوده مسکونی و امکان دیده‌شدن از دور، این نقطه را تبدیل به یک شاخص فرهنگی–شهری می‌کند.

۳. هدف طراحی و پیام شعوری

مضمون اصلی: حراست، افتخار، شکوه، و پیوند گذشته با آینده. دو اسب‌سوار در دو جهت متقابل، و تلاقی شمشیر و پرچم در اوج، نماد اتحاد، هم‌پیمانی و پاسداری از هویت تنکابن است.

۴. ویژگی‌های کالبدی و مصالح

ارتفاع پیشنهادی قوس ۷٫۵ متر
دهانه اصلی ۱۲ متر
مصالح قوس بتن مسلح با روکش سنگ رودخانه‌ای
مجسمه‌ها فلز آنتیک با پرداخت پتینه برنزی
سقف داخلی چوب بومی با جزئیات تزئینی
نقطه اوج تماس شمشیر و پرچم؛ مرکز نوری المان

۵. روایت تصویری – تجربه بصری و شبانه

در روز، قوس و اسب‌سواران همچون صحنه سلام نظامی تاریخی دیده می‌شوند. در شب، نور طلایی ملایم از زیر شمشیرها تابیده می‌شود و قوس با هاله‌ای نرم خوانا می‌ماند. آسمانِ پشت قوس، هر لحظه قاب تازه‌ای می‌سازد.

۶. تجربه عبوری و ریتم ادراکی

عبور از زیر المان سه مرحله حسی دارد:

  • ورود به سایه‌روشن قوس (ثانیه ۰ تا ۲)
  • ایستادن زیر نقطه اوجِ نور و تلاقی پرچم و شمشیر (ثانیه ۲ تا ۴)
  • خروج به روشنایی افق شهر تنکابن (ثانیه ۴ تا ۶)

۷. پیشنهادات اجرایی ویژه

  • نصب QR بر پایه سازه برای معرفی شخصیت‌های تاریخی تنکابن
  • پخش ملایم صدای طبل یا باد در مراسم و مناسبت‌ها
  • نورپردازی مناسبتی با رنگ‌های خاص در ایام ویژه
  • پیش‌بینی فضای رسمی ادای احترام در زیر قوس

۸. پیوند با سایر فصل‌ها

این المان به‌طور مستقیم ادامه فصل چهارم (ورودی‌های شهر) است و نخستین حلقه زنجیره هویتی است که تا میدان مرکزی، پل روایت و ورودی غربی امتداد می‌یابد.

۹. ویژگی‌های اجرایی کلیدی

مکان اجرا ورودی شرقی شهر (محور چالوس–تنکابن)
هماهنگی نهادی شهرداری، میراث فرهنگی، راه و شهرسازی، برق منطقه‌ای
مدت اجرای برآوردی ۹۰ روز
پیوست‌های فنی P5-A-Structure / P5-B-Palette / P5-C-ConceptArt / P5-D-Soundscape / P5-E-ExecSpecs / P5-F-PolicyMap

«زیر این قوس، سکوتی کوتاه، چون احترام، شنیده می‌شود؛ و سپس، نگاه مشترک دو سوار به پرچم شهر یادآور می‌شود که: شهر ما، محافظ دارد.»

۵.۲ المان شماره ۲ — «طاق باران» / دروازه غربی شهر

۱. موقعیت مکانی

دروازه غربی تنکابن، در اتصال به شیرود و روستاهایی چون گاوپشت و لشتو، جایی‌ست که بافت شهری آرام‌آرام با اقلیم روستایی و مه مازندرانی ادغام می‌شود. این نقطه، آستانه ورود احساسی است.

۲. فلسفه طراحی

«طاق باران» استعاره آغوش باز شهر است. طاقی چوبی-سفالی که حس پناه در روز بارانی می‌دهد. به‌جای نمایش اقتدار، آرامش، امنیت عاطفی و دعوت به درون را منتقل می‌کند.

۳. مشخصات معماری و ساختاری

مولفه مشخصات
فرم کلی قوس سهمی‌وار با پایه‌های منحنی، الهام از سقف‌های سفالی و سازه‌های چوبی مازندران
دهانه ۹ متر
ارتفاع کل ۵.۵ متر در نقطه‌ی مرکزی
مصالح سازه‌ای چوب اشباع‌شده مقاوم، سفال لعاب‌دار آجری، سنگ رودخانه‌ای تراش‌خورده
کف‌سازی زیر طاق سنگ رودخانه‌ای بافت‌دار برای حس تماس بومی با زمین
نورپردازی نور زرد گرم زیر طاق + هاله مه‌‌گون آبی در شب در اطراف طاق
پیام خوش‌آمد جمله خمیده نستعلیق فلزی: «از دل مه، به روشنای شعور خوش آمدی.»
طبیعت زنده پیچ امین‌الدوله / یاس رازقی بالا رونده بر ستون‌ها

۴. عناصر هنری و تعاملی

  • نقش برجسته یک پیرمرد و یک کودک بومی روی ستون‌ها، با سطح قابل لمس
  • سنگ‌فرش با جای پای کودک و بیت محلی، برای ثبت خاطره عاطفی
  • بادک‌های صوتی که در باد صدای لطیف تولید می‌کنند
  • دایره سنگ‌فرش‌شده مخصوص عکاسی، روبروی طاق (حافظه جمعی)
  • سکوی مکث نیم‌دایره‌ای برای نشستن و معاشرت
  • QR برای شنیدن صدای باران، قصه محل و معرفی نقطه

۵. جانمایی و منظر

پس‌زمینه باید طبیعی بماند تا طاق دیده شود. فضای سبز مینیمال اطراف طاق با گل‌های سفید و برگ سبز تیره، نورپراکنی مه‌آلود شبانه، و دید نرم ورودی شهر.

۶. الزامات اجرایی

  • نقشه مقاطع معماری و دیتیل اتصالات چوب-سفال
  • پوشش ضد‌رطوبت برای چوب و سفال
  • دیاگرام نور روز/شب
  • جدول اقلیمی (باد/مه/بارندگی)

۷. کد ثبت شهری

P5-GW1 (Gate West – طاق باران)

«طاق باران، نه فقط دروازه‌ای به شهر، بلکه پلی‌ست میان زمین بومی و جان انسانی؛ جایی که باران، شعر، چوب و مه، هم‌زمان به تو خوش‌آمد می‌گویند.»

۵.۳ المان شماره ۳ — «چشم در کوه» / دروازه جنوبی شهر

۱. موقعیت و بستر

ورودی جنوبی تنکابن در اتصال به خرم‌آباد، در دامنه کوه و جنگل: یکی از عاطفی‌ترین نقاط تماس طبیعت و شهر. اینجا سلام اول شهر است.

۲. مفهوم و فلسفه طراحی

«چشم در کوه» نه دروازه است و نه نگهبان. یک دیده‌بان آرام است. می‌بیند اما قضاوت نمی‌کند؛ دعوت می‌کند، اما فریاد نمی‌زند. فرم، الهام‌گرفته از چشم ارگانیک، خط کوه و سکوت گیاه و سنگ است.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی
فرم کلی چشم نامتقارن ارگانیک با موج سطحی شبیه تراش طبیعی سنگ
ابعاد عرض ۱۰ متر / ارتفاع ۴.۵ متر / دهانه‌ «چشم» ۳ متر
مصالح پایه بتنی با روکش سنگ رودخانه‌ای + فلز زنگ‌خورده مقاوم UV + چوب نراد بومی
بافت سطحی خطوط شعاعی الهام‌گرفته از باد و لایه کوه، حک‌شده روی فلز چشم
پوشش گیاهی اطراف پیچک همیشه‌سبز، ازگیل، یاس کوهی، و گیاهان معطر سفید/بنفش
نورپردازی داخلی چشم نور «تنفسی» پالس‌آرام (زمستان سفید، تابستان کهربایی)
افکت صوتی صدای بسیار ملایم باد، باران و پرنده با سنسور حرکتی
لایه بویایی گیاهان معطر مثل بابونه و پونه کوهی برای ایجاد خاطره حسی
تعامل مردمی قاب عکاسی روبرو با جمله «از دیدگاه تو، شهر آغاز می‌شود.» و QR کودکانه
مسیر ورودی خط نوری زمینی تا المان + نیم‌دایره نشیمن سنگی با روایت افسانه چشم
پلاک شناسنامه کد پروژه P5-GS1 در پایه شرقی

۴. جمله شعوری المان

«من چشم کوهم، آمده‌ام که با تو ببینم.»

۵. ثبت فرهنگی

پیشنهاد می‌شود این المان به‌عنوان «نماد شعوری ورودی جنوبی شهر» در شهرداری و اداره میراث فرهنگی تنکابن ثبت شود.

دعوتی بی‌کلام است؛ آغازی که می‌گوید: «این شهر فقط یک شهر نیست؛ این یک بیداری‌ست.»

۵.۴ المان شماره ۴ — «پل روایت» / پل رودخانه چشمه‌کیله

۱. موقعیت و بستر

پل چشمه‌کیله، در قلب تنکابن و روی رودخانه اصلی شهر، فقط یک گذر فیزیکی نیست؛ یک خاطره زنده و خط اتصال گذشته و آینده است.

۲. مفهوم طراحی

«پل روایت» همان پل است، اما بیدارشده. پل باید تو را مجبور کند گوش بدهی: به رود، به شهر، به قصه‌هایی که در حافظه جمعی مانده‌اند.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی و تعالی‌یافته
ساختار کلی حفظ پل فعلی با تقویت سازه و افزودن لایه‌های روایی بصری
کف‌سازی بخش‌هایی با شیشه سکوریت رنگی و نقوش اساطیری مازندران (ضدلغزش)
نرده‌ها حکاکی لیزری اشعار و حکایت‌های محلی + قاب‌های قابل‌تعویض
نور شبانه نور خطی آبی–سبز در امتداد مسیر پل (حس جریان رود در شب)
عنصر صوتی سنسور صوتی هوشمند با صدای ملایم رود، برگ و پرنده
QR تعاملی چهار نقطه برای شنیدن روایت محلی، صدای شهروندان و شعر تنکابنی
نشیمن‌گاه دو نیم‌دایره سنگی/چوبی با خط فلزی شعر کوتاه
قاب عکاسی فریم مشبک رو به رودخانه با متن «در قاب روایت، تو را می‌بینم»
پوشش گیاهی گلدان‌های فلزی با گیاه رونده بومی (یاس وحشی، بنفشه جنگلی)
المان کودکانه QR مخصوص کودکان: داستان شنیداری و بازی «پیدا کن نشانه افسانه»
ثبت رسمی پلاک P5-BR4 روی سمت شرقی پل به‌عنوان «نخستین پل شعورمند شهری»

۴. جمله شعوری المان

«پل، فقط راه نیست؛ خودِ رفتن است؛ و هر عبور، یک روایت است.»

۵. پیام نهایی

پل روایت، عبور را تبدیل می‌کند به گوش دادن. از کودکی تا پیری، از خاطره تا فردا، پل، خودش تبدیل می‌شود به حافظه.

۵.۵ المان شماره ۵ — «میدان آینه‌ها» / میدان امام خمینی

۱. موقعیت و بستر

میدان امام خمینی در قلب تنکابن است؛ چرخش ترافیک، تلاقی آدم‌ها، و صحنه دیدار شهروند با شهر. هم‌اکنون فاقد المانی است که این «خودآگاهی جمعی» را نشان بدهد.

۲. مفهوم طراحی

«میدان آینه‌ها» میدان بازتاب است. چهار ستون آیینه‌ای، چهار فصل، چهار جهت. تو خودت را می‌بینی، اما در زوایای شکسته و چندگانه، در میانه یک قطب‌نمای خورشیدی. مرکز میدان تبدیل می‌شود به مرکز آگاهی شهری.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی میدان دایره با محور چهارتایی ستون بازتابنده (استیل براق مقاوم)
ابعاد قطر میدان ~۲۶ متر / ستون‌ها ~۴.۲ متر ارتفاع / قطر قطب‌نما مرکزی ~۵ متر
مصالح استیل ضدزنگ، پایه گرانیت خاکستری، کف آجری شاموتی + کاشی معرق
طراحی ستون‌ها هر ستون آیینه‌گون با شعر کوتاه محلی روی پایه‌اش
طرح قطب‌نما نقش خورشیدی شعاع‌دار با نشانه‌گذاری فصلی (بهار/تابستان/پاییز/زمستان)
نورپردازی شبانه نور خطی گرم-سرد پیرامون قطب‌نما + نور از پایین ستون‌ها رو به بالا
افکت صوتی صدای نبض/قلب بسیار ملایم و انسانی در شب، فقط در مرکز
تعامل QR با پیام «خودت را ببین، پیش از آنکه شهر تو را ببیند.» با قابلیت ثبت تصویر دیجیتال
نشیمن پیرامونی نیم‌دایره‌های سنگی با نقش گل مازندرانی و شعر محلی
پوشش گیاهی حلقه درختچه‌های همیشه‌سبز و گل‌های فصلی هماهنگ با رنگ نور
کد پروژه P5-CM5 / پلاک رسمی ورودی شرقی میدان

۴. جمله شعوری المان

«در آینه شهر، خودت را خواهی دید؛ اگر با دقت نگاه کنی.»

۵. ثبت و کارکرد فرهنگی

میدان آینه‌ها باید به‌عنوان نخستین میدان بازتاب هویت انسانی در منظر شهری ایران، در شهرداری تنکابن و میراث فرهنگی و حتی شوراهای ملی زیباسازی ثبت و مستند شود.

اینجا فقط میدان ترافیک نیست؛ میدان مواجهه با خود است.

۵.۶ المان شماره ۶ — «میدان موج و ماه» / میدان ساحلی

۱. موقعیت و بستر

میدان ساحلی تنکابن، در انتهای خیابان ساحلی و لب مرز دریا، جایی‌ست که شهر تمام می‌شود و افق شروع می‌شود. این نقطه، «لنگرگاه خیال» است.

۲. مفهوم طراحی

«میدان موج و ماه» میدان تجربه است. موج = حرکت. ماه = مراقبه. دو سازه منحنیِ مینیمال (فرم موج و فرم هلال ماه) تو را از شلوغی شهر به دنیای درون می‌برد.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی میدان دایره‌ای با دو سازه منحنی فلزی: موج و ماه
ابعاد قطر میدان ~۲۲ متر / ارتفاع موج ~۳.۲ متر / ارتفاع ماه ~۲.۸ متر
مصالح فلز خمیده با پوشش ضد خوردگی (استیل/آلومینیوم) + کف فیروزه‌ای
کف میدان دایره‌های متحدالمرکز با کاشی لاجوردی و فیروزه‌ای (حس موج)
نورپردازی شبانه نور متحرک موج‌مانند آبی در کف
افکت حرکتی هلال ماه روی پایه فنری پنهان، واکنش‌پذیر به نسیم ملایم
عنصر صوتی صدای ضبط‌شده موج خزر با شدت پایین در شب
پوشش گیاهی درختچه‌های مقاوم به باد و نمک (مورد، خرزهره، گل‌کاغذی)
نقطه عکاسی فریم خمیده رو به افق با جمله «آنجا که خیال آغاز می‌شود»
نشیمن شعوری سکوهای مدور با جملاتی از نیما و سهراب، در مورد دریا و افق
کد پروژه P5-CS6 روی پایه موج

۴. جمله شعوری المان

«هر که به دریا رسید، باید که بی‌صدا شود.»

۵. پیام نهایی

این میدان برای شعار دادن نیست. این میدان برای ناپدید شدن آرام انسان در آغوش دریاست.

۵.۷ المان شماره ۷ — «آشیانه‌ی آرامش» / پارک ساحلی

۱. موقعیت و بستر

پارک ساحلی تنکابن در امتداد نوار دریا قرار دارد اما الان فرسوده و تکراری است. این پارک باید تبدیل شود به فضای مکث و فرو رفتن در آرامش.

۲. مفهوم طراحی

«آشیانه‌ی آرامش» یک نیمکت معمولی نیست؛ یک پناه شخصی‌ست. الهام‌گرفته از صدف و برگ: جایی برای نشستن و ساکت شدن، نه فقط استراحت کردن.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی ۷ آلاچیق خمیده با فرم صدف/برگ در امتداد دید دریا
مصالح سازه‌ای فلز سبک ضدخوردگی + چوب مقاوم رطوبت + پنل شفاف UV
کف‌فرش موزاییک‌های ارگانیک سبز-لاجوردی با بافت مارپیچ برگ
نشیمن داخلی نیم‌دایره چوبی با پشتی کوتاه و لایه نرم عایق صدا/گرما
نورپردازی نقاط نوری در کف با زرد گرم ملایم، واکنش‌پذیر به حضور
تعامل هر آشیانه QR دارد: صدای طبیعت، موسیقی آرام، یا شعر آرام‌بخش
پوشش گیاهی حلقه بوته‌های معطر (پونه، اسطوخودوس، شب‌بو)
دسترسی مسیر سنگی-چوبی باریک با شیب نرم بین آشیانه‌ها
عنصر دیداری قاب منحنی پشت هر سازه با جمله «در آشیانه، خودت را بیاب»
کد پروژه P5-SP7 در ورودی پارک

۴. جمله شعوری المان

«به این‌جا نمی‌آیی برای نشستن؛ به این‌جا می‌آیی برای آرام‌تر شدن…»

۵. پیام نهایی

هر آشیانه یک دعوت است: کم‌سر‌وصدا شو، عمیق شو، نفس بکش.

۵.۸ المان شماره ۸ — «زنجیره‌ی حواس» / پیاده‌راه ساحلی

۱. موقعیت و بستر

پیاده‌راه ساحلی تنکابن (از میدان موج و ماه تا پل‌سر) امروز فقط مسیر عبور است. باید به «مسیر تجربه حواس» تبدیل شود.

۲. مفهوم طراحی

«زنجیره‌ی حواس» بدن را برمی‌گرداند به لحظه. هر ایستگاه، یک حس را بیدار می‌کند: لمس، صدا، بو، نگاه، بازی، و در پایان: پیوند.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه مشخصات تکمیلی و تعالی‌یافته
طول مسیر حدود ۶۰۰ متر با ایستگاه‌های موضوعی
کف‌سازی چوب-سنگ با بافت‌های مختلف (نرم، زبر، خنک، صاف) برای برانگیختن حس کف پا
ایستگاه «دروازه نسیم» طاق چوبی سبک سوراخ‌دار، عبور هوا و نور، حالت دعوت
ایستگاه «نیمکت‌های شعر» نیمکت‌های سنگی با بیت‌هایی از نیما، سهراب و شاعران محلی
ایستگاه «سایه‌ی صنوبر» سایه‌بان شاخه‌ای که نور خورشید را مثل برگ فیلتر می‌کند
ایستگاه «بازیگاه موج» بازی کودکانه با فرم صدف و لاک‌پشت، کف رنگی ضدضربه
ایستگاه «پنجره‌ی آبی» قاب فلزی روبه دریا با نوشته «در این قاب، خودت را ببین»
رایحه مسیر درختچه‌های معطر (رزماری، یاس، اسطوخودوس)
نور شبانه چراغ‌های زمینی نرم، طیف آبی → بنفش، با ریتم آرام
عنصر صوتی صدای برگ، موج و پرنده از اسپیکرهای پنهان، کنترل‌شده در ساعات مشخص
تعامل دیجیتال QR در هر ایستگاه: شعرخوانی، موسیقی بومی، بازی کودکانه
نشانه‌گذاری آموزشی آیکون حس‌های پنج‌گانه روی زمین در ابتدای هر ایستگاه
کد پروژه P5-PR8 با نقشه شماتیک ایستگاه‌ها در ابتدای مسیر

۴. جمله شعوری المان

«بدن تو، شهر را بهتر از ذهن تو می‌فهمد؛ فقط راه برو و حس کن.»

۵. پیام نهایی

این مسیر فقط جابجایی نیست؛ یک بازگشت آرام به خود است.

۵.۹ المان شماره ۹ — «کوچه‌های نغمه» / بافت تاریخی بازار

۱. موقعیت و بستر

در دل بازار قدیمی تنکابن، کوچه‌هایی باریک هنوز نفس می‌کشند ولی در آستانه فراموشی‌اند. اینجا حافظه عاطفی شهر است.

۲. مفهوم طراحی

«کوچه‌های نغمه» بازسازی نیست؛ بیدارسازی حافظه است. دیوار باید قصه بگوید. پنجره باید دلتنگی را نشان بدهد. عابر باید احترام حس کند.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه توضیحات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی فضا حفظ بافت موجود، تزریق زیبایی شاعرانه و آرام‌بخش
کف‌سازی سنگ‌فرش سنتی با طرح موزاییکی الهام‌گرفته از نقش قالی محلی، رنگ‌های گرم
رنگ جداره‌ها طیف کرم، گل‌اخرا، سبز زیتونی با بافت گچ‌مالی سنتی
پنجره‌های تزئینی پنجره‌های کاذب چوبی با شیشه رنگی و تاقچه گل
دیوارنگاره‌ها روایت تصویری آیین‌ها و خاطرات محلی با بهره از روایت اهالی
نورپردازی فانوس‌های دیواری با نور زرد ملایم برای پیاده‌روی شبانه کم‌تنش
عنصر شنیداری اسپیکر پنهان با نغمه‌های محلی، قصه‌های ضبط‌شده از پیرمحله
ایستگاه تعاملی QR روی دیوار برای شنیدن روایت محله با صدای خود ساکنان
نشانه‌گذاری فرهنگی تابلو کاشی‌کاری‌شده ابتدای هر کوچه: نام کوچه + یک مصرع محلی
فضای نشیمن نیمکت دیواری کوتاه چوب تیره برای مکث و گپ محلی
تعامل کودکانه دیوار نقاشی تعاملی با گچ/ماژیک پاک‌شو با موضوع محله
کد پروژه P5-OR9 با پلاک رسمی و سال اجرا در ورودی

۴. جمله شعوری المان

«هر کوچه، قصه‌ای‌ست که فقط با قدم زدن، شنیده می‌شود.»

۵. پیام نهایی

این طرح ادای احترام است؛ نه پاک کردن گذشته، بلکه روشن کردن آن برای نسل بعد.

۵.۱۰ المان شماره ۱۰ — «درگاه چوب و آب» / میدان پل‌سر

۱. موقعیت و بستر

میدان پل‌سر در نقطه تماس بازار قدیمی و بلوار رودخانه است؛ هم سنت، هم جریان. اینجا باید «درگاه آگاهی» باشد.

۲. مفهوم طراحی

«درگاه چوب و آب» ترکیب دو نیروی شهر است: چوب = دست انسان / خاطره / ریشه. آب = حیات / جریان / پاکی. عبور از زیر این طاق یعنی ورود آگاهانه به قلب شهر.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه توضیحات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی میدان دایره با طاق مرکزی و کف‌سازی شعاعی رو به رودخانه
سازه طاق نیم‌دایره چوب بلوط بومی با خطوط مقعر نرم، پوشش ضدآب
ابعاد ارتفاع طاق ~۳.۸ متر / دهانه ~۵.۵ متر / شعاع میدان ~۹ متر
عنصر آبی آب‌ریز ملایم از بالای طاق؛ قطره‌های آرام روی مسیر عبور (قابل قطع در زمستان)
کف میدان سنگ رودخانه‌ای با نقوش موجی و مارپیچ
نورپردازی نور مخفی در طاق + نور خطی در کف با طیف آبی–سفید (حالت شبانه آرام)
فضای پیرامون حلقه درختچه‌های رطوبت‌دوست (پاپیتال، انجیر کوهی، مورد)
نشیمن نیم‌دایره سنگی با نشیمن چوبی، با حکاکی شعری از سهراب
تعامل QR روی طاق برای شنیدن صدای چوب و آب و روایت میدان
افکت شنیداری صدای آرام قطره و چوب در باد، فعال با سنسور شبانه
کد پروژه P5-MP10 روی پلاک فلزی ورودی میدان

۴. جمله شعوری المان

«در این میدان، آب را ببین، چوب را بشنو، و خودت را عبور بده.»

۵. پیام نهایی

این میدان فریاد نمی‌زند. نجوا می‌کند. اگر گوش بدهی، می‌شنوی که آب از چوب رد می‌شود، بی‌آن‌که بشکند.

۵.11 المان شماره ۱۱ — «پنجره به سبز» / سکوی تماشای جنگل‌های بالادست

۱. موقعیت و بستر

مسیر کوهستانی شرق تنکابن، جایی که شهر در طبیعت حل می‌شود. چشم‌انداز جنگل، مه، و شالیزار. الان رهاست، بی‌سازماندهی.

۲. مفهوم طراحی

«پنجره به سبز» برای تسلط بر طبیعت نیست. برای نشستن و دیدن است. تو می‌نشینی در قاب، نه به عنوان تماشاگر طبیعت، که به عنوان بخشی از آن.

۳. مشخصات طراحی تلفیق‌شده

مولفه توضیحات تکمیلی و تعالی‌یافته
فرم کلی سازه سکوی چوبی نیم‌دایره مرتفع با قاب فلزی مثلثی رو به مناظر
ابعاد قطر سکو ~۵.۵ متر / ارتفاع از زمین ~۱.۲ متر / قاب ~۳ متر ارتفاع
مصالح چوب ترمو، ستون فلزی ضدزنگ، نرده شیشه-فلز
مسیر دسترسی راه باریک چوبی با شیب کم، میان بوته‌های بومی
نشیمن نیمکت منحنی گروهی برای مکث، با فاصله‌گذاری آرام
پوشش گیاهی پیرامون شمشاد کوهی، شب‌بو، تمشک جنگلی؛ حالت «طبیعی، نه تزئینی»
عنصر دیداری قاب فلزی با حکاکی: «نگاه کن، نه به طبیعت، به خودت در طبیعت»
نورپردازی نور نقطه‌ای ملایم برای شب، متمرکز بر قاب، فعال از غروب تا نیمه‌شب
عنصر شنیداری سکوت. صدایی پخش نمی‌شود. فقط QR برای پادکست طبیعت در صورت تمایل
کاربرد فرهنگی آیین سکوت، شعرخوانی طبیعی، آموزش بوم‌شناسی انسانی
کد پروژه P5-SF11 روی تابلوی سنگی ابتدای مسیر

۴. جمله شعوری المان

«طبیعت تماشا نمی‌خواهد؛ فقط حضور می‌خواهد…»

۵. پیام نهایی

اینجا جای عکس معمولی نیست. اینجا تمرین دیدنِ خودت در آرامِ طبیعت است.

۵.12 المان شماره ۱۲ — «گذر نگارینه‌ها» / مسیر ساحلی تا نشتارود

۱. موقعیت و اهمیت راهبردی

مسیر پیاده‌روی ساحلی از پارک ساحلی تنکابن تا پل نشتارود (حدود ۱.۲ کیلومتر)، یکی از پررفت‌وآمدترین مسیرهای روزانه شهروند و گردشگر است و قابلیت تبدیل به ستون فقرات فرهنگی ساحل را دارد.

۲. ایده طراحی: شهر به مثابه روایت

«گذر نگارینه‌ها» مثل یک کتاب زنده است. تصویر روی کف و دیواره. صدا در هوا. لمس در بافت مسیر. فکر در سکوهای مکث.

۳. اجزای اجرایی

بخش طراحی جزئیات
طول مسیر ۱.۲ کیلومتر / عرض حدود ۴ متر / نوار میانی لمسی-بصری
کف‌سازی موزاییک ضدلغزش + سنگ شسته بومی + نگارینه لعاب‌دار UV
ریتم فضایی سه فاز: آرام (آغاز) / پویا (میانه) / گشوده (پایان)
روایت تصویری هر ~۱۵ متر یک نگارینه مستقل (افسانه، طبیعت، مشاهیر، نماد بومی)
رنگ‌بندی فصلی پالت بهار زنده / تابستان اشباع / پاییز گرم / زمستان ملایم
نورپردازی کف‌تاب گرم با سنسور شبانه
نشیمن و سکو سکوهای پلکانی سه‌منظوره با نقش پرنده و شعر تنکابن (مکث / اجرا / نشستن)
سازه‌های صوتی طبیعی بامبونواز، چوب‌لرزان، زنگ‌بامبو، سکوهای نغمه‌خیز
دایره صوتی نقطه ۳۶۰ درجه با ترکیب صدای موج، نی و برگ
تعامل کودک جای‌پاهای رنگی، QR بازی، روایت افسانه با صدای محلی
ایوان شعوری سقف چوبی میانی برای قصه‌خوانی و مکث فکری
پایان مسیر قاب عکاسی با پیام «نقشی از تو در حافظه شهر باقی‌ست»

۴. لایه نگهداری

  • کف‌پوش ماژولار قابل‌تعویض
  • زیرکانال مخفی کابل نور/صدا/QR
  • دسترسی برای ویلچر و نابینایان (شیب و کف‌پوش راهنما)

۵. سیاست مکمل

  • ایجاد «خانه نگارینه‌های تنکابن» به‌عنوان نهاد نگهدارنده
  • آیین سالانه «گام بر نگارینه‌ها»
  • اتصال این مسیر به سایر المان‌های شهری به‌عنوان ستون فقرات فرهنگی

۶. پیام شعوری

«هر گام، یک نگاره؛ هر نگاره، یک آگاهی؛ و تو، نگارگر این مسیر خواهی بود.»

۵.13 المان شماره ۱۳ — «سکوی مکاشفه» / ورودی جنوبی (نزدیک چشم در کوه)

۱. جایگاه راهبردی

در ورودی تنکابن از جنوب، در مکانی آرام و کوه‌پایه‌ای، «سکوی مکاشفه» به‌عنوان آستانه شعوری ورود به شهر تعریف می‌شود. اینجا لحظه آماده‌شدن برای ورود به یک شهر آگاه است.

۲. ویژگی‌های فیزیکی و معماری

مولفه ویژگی‌ها و طراحی پیشنهادی
فرم سکو سه‌لایه نیم‌دایره ارگانیک با ارتفاع تدریجی؛ مناسب نشستن، مکث، تماشا
مصالح سنگ کوه‌بر با رگه سفید + چوب نراد اشباع‌شده + فلز مات ضدزنگ
سایه‌بان فرم بال/پرنده یا برگ بلوط؛ فلز سبک و شفاف با حک نقوش طبیعی
نقطه دید طلایی قاب خمیده با جمله: «تو اکنون در آغاز آگاهی ایستاده‌ای»
نورپردازی نور خطی در پله‌ها + نور گرم ملایم برای شب؛ سنسور حرکتی
مسیر دسترسی پیاده‌رو سنگی-چوبی با شیب ملایم، مناسب حرکت محدودیتی
لایه متنی/شعری سنگ‌نوشته‌ با اشعار فارسی/مازندرانی در خط برجسته نستعلیق
تعامل دیجیتال QRهای راهنمای صوتی/تصویری؛ معرفی «مسیر آگاهانه شهر»
فضای نجوا نقطه آکوستیک نیم‌محصور برای تمرکز، سکوت، بازتاب ذهن
مشارکت فرهنگی پیشنهاد لباس آیینی/محلی برای عکس یادگاری رسمی شهر
ایمنی و زیرساخت شمع‌کوبی در شیب، خورشیدی‌سازی نور، زه‌کشی آب سطحی

۳. نقش شعوری

سکوی مکاشفه شروع «مسیر مکاشفه شهری» است. بازدیدکننده باید اینجا مکث کند، ببیند، بشنود، و آماده ورود شود.

۴. پیام حک‌شده

«بنگر، که تنکابن فقط شهر نیست؛ آگاهی‌ست که در تو بیدار خواهد شد.»

۵.14 المان شماره ۱۴ — «آگاهراه» / پیاده‌راه ساحلی تنکابن

۱. جایگاه و مفهوم بنیادین

«آگاهراه» فقط یک مسیر ساحلی نیست؛ یک رشته تجربه درونی، بصری و تعاملی است. نه فقط گذر؛ مکاشفه.

۲. ساختار معماری و فرم

مؤلفه ویژگی‌ها و طراحی نهایی
فرم کلی مسیر منحنی‌های نرم و پیوسته با سه نوار مفهومی: حرکت / مکاشفه / تأمل
مصالح کف‌سازی بتن مقاوم و سنگ بومی با پوشش ضدلغزش و ضدخزه
سایه‌بان‌ها فرم برگ، موج، چشم؛ فلز با پوشش نیمه‌شفاف
ایستگاه‌های میان‌راه سکوی مکاشفه، پنجره خیال، میز گفت‌وگو، سکوی هنرمند
نورپردازی نور خطی زمینی و نقاط نوری خورشیدی تعبیه‌شده
نشانه‌های شعوری سنگ‌نوشته‌ها، آینه‌های منحنی، QRهای مفهومی، دیوار ثبت نیت
دیوار مشارکتی گرافیتی آزاد با موضوعات بومی و بیداری شهری (قابل تغییر)
گیاهان محیطی پونه، نعناع، اکالیپتوس، درختچه مقاوم به نمک

۳. رنگ و تجربه دیداری

پالت: آبی مه‌آلود، قهوه‌ای چوبی، سبز خزه‌ای، نقره‌ای مات. نقاط تأکیدی: نارنجی خاکی و زرد خورشیدی.

در طول مسیر ده «نقطه شعور» علامت‌گذاری می‌شود: «اکنون»، «مکث»، «بشنو»، «درون»، «رها شو»، «بیدار باش» …

۴. مشارکت مردمی

  • گچ‌نویسی و صداهای مشارکتی
  • سکوی اجرای هنرمندان خیابانی
  • QR: نغمه محلی، داستان مازندرانی، AR (واقعیت افزوده)

۵. اجرا و نگهداری

بخش راهکار اجرایی
فازبندی اجرا فاز ۱: پرترددترین قسمت / فاز ۲: میان‌راه / فاز 3: اتصال به میدان مرکزی
مصالح پایدار فلز گالوانیزه، چوب ترمووود، سنگ بازالت، بتن تقویت‌شده
نگهداری دوره‌ای چرخه فصلی برای نور، گیاه، گرافیتی، سازه
مشارکت نهادی شهرداری، گردشگری، ارشاد، انجمن هنرمندان محلی

۶. پیام حک‌شده

«در این گذر، نه عبور، که حضور معنا دارد؛ و نه رسیدن، که دیدن خویشتن در مسیر.»

۵.15 المان شماره ۱۵ — «مفصل فرهنگی تنکابن» / چهارراه امام خمینی

۱. جایگاه راهبردی

چهارراه امام خمینی محل تلاقی سه محور بزرگ شهری است (امام، شریعتی، مسیرهای منتهی به بازار و کتابخانه). این نقطه گره هویت شهری و فرهنگی است.

۲. ایده مفهومی

المان یک ستون شش‌وجهی است؛ مثل یک «کتاب ایستاده». هر وجه یک روایت: مشاهیر، فرهنگ، تاریخ زنده، نقش نسل جوان. هدف این است که عابر فقط عبور نکند؛ مکث کند و ببیند کجای این داستان است.

۳. ساختار طراحی و مشخصات فنی

عنصر ویژگی
فرم کلی ستون شش‌وجهی روی پایه دایره‌ای نشیمن‌دار
ارتفاع حدود ۴.۵ متر (سازگار با دید عابر و بافت اطراف)
مصالح سنگ بافت‌دار + فلز برنزی + کاشی معرق مقاوم به رطوبت شمال
نقوش سطحی خوشنویسی نستعلیق، نقشه فرهنگی شهر، نام مشاهیر
نورپردازی نور خطی زیرسقفی، نور از پایین به بالا برای خوانش شبانه
المان متحرک بالا نشان‌واره فلزی (قلم/برگ بادی) که با نسیم حرکت کند
تعامل پنل لمسی با بافت متنوع در ارتفاع دست / QR با روایت مشاهیر و خاطرات محلی
پنل تعویض‌پذیر یک وجه ستون برای نمایش ماهانه آثار نسل جوان هنرمند شهر
مشارکت نهادی شهرداری، ارشاد، انجمن هنرمندان جوان، خانواده مشاهیر، پلیس راهور برای فاز نصب

۴. جمع‌بندی

«مفصل فرهنگی تنکابن» پل بین حافظه و آینده است. هر توقف شهروند در کنار آن، یک تمرین شناخت ریشه‌های خودش است.

۵.16 المان شماره ۱۶ — «دروازه طبیعت و تمدن» / ورودی محور دوهزار (خشکه‌داران)

۱. جایگاه مکانی و راهبردی

ورودی محله خشکه‌داران، آغاز محور دوهزار، نقطه تماس تنکابن با طبیعت شرقی و کوهستانی است. اینجا در اختیار مستقیم فرمانداری است و می‌تواند «دروازه فرهنگی–طبیعی شرق شهر» باشد.

۲. ایده مفهومی

سه لایه در یک المان: طبیعت زنده، تمدن و آیین بومی شرق تنکابن، و حرکت آگاهانه انسان از شهر به دل طبیعت.

۳. ویژگی‌های طراحی

مؤلفه ویژگی‌ها
فرم کلی دو ستون چوب-سنگ با سقف شیروانی دوشیب الهام‌گرفته از خانه کوهستانی
بافته بومی پرده دست‌دوز زنان محلی بین دو ستون، به‌عنوان «روح زنده» المان
پنجره نور دایره نوررنگی در سقف؛ عبور نور در ساعات خاص روز
مجسمه انتزاعی بزکوهی سنگ‌تراش به‌عنوان نشانه ریشه در طبیعت
ریشه شعور ریشه درخت نمایان‌شده از خاک، با کریستال نورانی در مرکز
صدای محیط صدای رود، پرنده و نی، پخش بسیار ملایم از سقف
پنل دیجیتال QR در قاب چوبی: معرفی مسیرهای طبیعی، تاریخ محلی، هشدار محیط‌زیستی
نورپردازی نور کهربایی گرم زیر سقف + خط نوری مارپیچ روی زمین برای هدایت نگاه
سکوی عکاسی نیم‌دایره سنگی رو‌به‌رو با پس‌زمینه المان برای عکس رسمی «ورود به دوهزار»
فضای پیرامونی نیمکت، گل‌کاری طبیعی، تابلوهای دست‌ساز روستایی

۴. اهداف فرهنگی و کاربردی

  • ثبت «دوهزار» به‌عنوان ورودی تمدن بومی و طبیعت زنده تنکابن
  • آگاه‌سازی گردشگر درباره احترام به بافت روستایی و محیط‌زیست
  • درگیر کردن جامعه محلی در نگهداری اثر
  • امکان برگزاری رویدادهای فصلی محلی

۵. سازوکار اجرایی و مشارکتی

نهاد / گروه مسئولیت
فرمانداری تنکابن نظارت عالی پروژه
شهرداری تنکابن زیرساخت و نصب
اداره میراث فرهنگی اعتبار هویتی و فرهنگی
منابع طبیعی / محیط‌زیست هماهنگی با اکوسیستم و عدم تخریب
انجمن هنرمندان بومی طراحی بافته و نشانه‌ها
شورای روستا مشارکت و مالکیت اجتماعی

۶. زمان‌بندی نمونه

طراحی نهایی ۲ هفته
تأمین مصالح و قرارداد ۲ هفته
اجرای سازه و تزئینات ۴ هفته
نورپردازی و تست ۲ هفته
جمع کل اجرایی حدود ۱۰ هفته کاری

۷. جمع‌بندی نهایی

«دروازه طبیعت و تمدن» در خشکه‌داران، نخستین المان مشارکتیِ چندحسیِ تنکابن است: وحدت خاک، فرهنگ و شعور.

پیوست شماره ۱ – ساماندهی ورودی شرقی شهر (محور پل چشمه‌کیله)
این پیوست متن کامل آیتم «پیوست ۱» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-01 در فهرست).
عنوان رسمی پیوست:
پیشنهاد طراحی ورودی شرقی تنکابن در محور پل تاریخی چشمه‌کیله با رویکرد؛ ترکیب هویت تاریخی، سازه‌های مدرن و عناصر روایت‌محور شهری

مقدمه: جایگاه ورودی شرقی در ساختار شهری تنکابن

ورودی شرقی شهر تنکابن از سمت نشتارود، نقطه‌ای راهبردی در اتصال تنکابن با سایر شهرهای ساحلی مازندران و مسیر اصلی ورود گردشگران به بطن شهر است. پل تاریخی چشمه‌کیله که از جمله بناهای ثبت‌شده ملی و بخشی از هویت شهری تنکابن به شمار می‌رود، در قلب این ورودی قرار دارد.

با وجود قدمت و ظرفیت‌های فرهنگی بالا، این نقطه از منظر طراحی شهری فاقد انسجام، خوانایی فضایی و زبان معاصر تعامل با مخاطب است. هدف از این پیوست، بازطراحی ورودی شرقی به‌عنوان درگاه شعوری–تاریخی شهر و ساماندهی پل و محور پیرامونی آن است.


اهداف پیوست

  • تقویت هویت بصری ورودی شرقی با تکیه بر پل چشمه‌کیله به‌عنوان نماد شهر
  • طراحی ترکیبی از سازه‌های سبک و فضاهای تعاملی در حاشیه ورودی
  • ارتقاء امنیت، نورپردازی، زیبایی و عملکرد پل برای عبور عابر پیاده و خودرو
  • ایجاد نخستین «مکث شعوری» برای ورود به شهر با المان‌های هنری و نوشتاری
  • ایجاد نشانه‌های راه‌یاب، معرفی تنکابن و رویدادهای شهری برای مسافران و شهروندان

پیشنهادهای طراحی

۱. ساماندهی پل چشمه‌کیله

  • حفظ سازه تاریخی پل با حداقل مداخله فیزیکی
  • اجرای کف‌پوش چوبی سبک با فاصله حفاظتی از سنگ‌های قدیمی
  • جانمایی نرده‌های شیشه‌ای / فلزی شفاف با حداقل مزاحمت بصری
  • طراحی نمادهای کوچک شهری بر روی نرده‌ها (اشعار کوتاه، نشانه‌های بصری تنکابن)
  • نورپردازی دفنی در شب با تاکید بر طاق‌های پل و انعکاس روی آب رودخانه

۲. طراحی ورودی به عنوان دروازه شعوری

  • ساخت یک طاق ورودی مدرن–سنتی با ترکیب چوب، سنگ و نور، پیش از ورود به پل
  • قرار دادن کتیبه خوش‌نویسی‌شده با عنوان:
    «خوش آمدی به بخش قدیمی تنکابن؛ شهری میان کوه، دریا و شعور»
  • نصب QRهای تعاملی برای آشنایی با تاریخ پل و معرفی رویدادهای فرهنگی

۳. مسیرهای دسترسی و محوطه‌سازی اطراف

  • ساماندهی پیاده‌روهای دو طرف پل با کف‌سازی هماهنگ و کف‌نوشته‌های بومی
  • ایجاد فضای مکث با نیمکت‌های چوبی، سایه‌بان سبک و نقشه راهنما
  • کاشت گونه‌های بومی نظیر مورد، انار ترش، شمشاد با گل‌های فصلی
  • نصب تابلوی معرفی تنکابن با طراحی مدرن در فاصله ۵۰ متری پل (ورودی خودرو)

۴. نورپردازی و زیبایی شبانه

  • استفاده از چراغ‌های پایه‌دار کوتاه در مسیرهای اطراف
  • نورپردازی نمای جانبی پل با رنگ‌های ملایم (سفید، کهربایی)
  • نور نقطه‌ای از زیر پل به طاق‌های تاریخی – ایجاد اثر بازتاب بر سطح آب
پیوست شماره ۲ – بازتعریف ورودی غربی شهر تنکابن
این پیوست متن کامل آیتم «پیوست ۲» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-02 در فهرست).
عنوان رسمی پیوست:
پیشنهاد بازآفرینی ورودی غربی تنکابن با تمرکز بر ساخت دروازه شاخص هویتی در منطقه خشکرود، مبتنی بر معماری بومی–روستایی، منظرسازی پایدار و نقش فرهنگی سکونتگاه‌های غربی

مقدمه: جایگاه ورودی غربی در ساختار شهری تنکابن

ورودی غربی تنکابن، در امتداد محور ارتباطی شیرود–خشکرود–تنکابن، یکی از پرترددترین مسیرهای ورودی به شهر است. این محدوده علاوه بر نقش ارتباطی، دروازه ورود به مجموعه‌ای از سکونتگاه‌های روستایی و بومی با ارزش‌های فرهنگی خاص است که از لحاظ بصری و عملکردی، نیازمند طراحی منسجم، تعریف هویت مکانی، و تبدیل به فضای خوش‌آمدگو است.

در حال حاضر، ورودی غربی فاقد سازه شاخص، المان هویتی، یا نظم در جداره‌ها و منظر است؛ امری که نه‌تنها جذابیت ورودی را کاهش می‌دهد، بلکه تصویر ذهنی مخاطب از شهر را در بدو ورود تضعیف می‌کند.


اهداف پیوست

  • ایجاد سازه ورودی شاخص با الهام از سقانفارها و معماری بومی منطقه
  • ساماندهی جداره‌های اصلی، حذف عناصر ناموزون و طراحی جداره فرهنگی
  • ارتقاء عملکرد مسیر برای عبور ایمن پیاده و دوچرخه
  • ایجاد نقطه مکث و ثبت خاطره تصویری از نخستین برخورد با تنکابن
  • تقویت پیوند میان ورودی غربی و روستاهای تاریخی اطراف از منظر فرهنگی

پیشنهادهای طراحی

۱. طراحی سازه دروازه اصلی
  • فرم کلی: طاق چوبی با ستون‌های الهام‌گرفته از سقانفارهای مازندرانی
  • سقف: شیروانی دوطرفه با سفال سنتی
  • مصالح: ترکیب چوب نراد اشباع‌شده، سنگ محلی، کاشی معرق سنتی
  • ارتفاع: حدود ۷.۵ متر / عرض دهانه: ۶ متر
  • نقش: خوش‌آمدگویی رسمی و تعریف مرز ادراکی ورود به شهر
۲. ساماندهی جداره‌های مسیر ورودی
  • حذف تابلوهای ناهمگون و بازچینش بر اساس گرافیک شهری یکپارچه
  • نصب دیوارنگاره‌هایی از چهره‌های بومی (صیاد، کشاورز، زن بومی، کودک محلی) با تکنیک نیمه‌سه‌بعدی
  • کف‌سازی پیاده‌رو با سنگ‌های لاشه‌ای و طرح‌های موج‌دار الهام‌گرفته از شالیزار
  • جانمایی تابلوهای خوش‌آمدگویی و معرفی تاریخی–فرهنگی شهر
۳. منظر پیرامونی و پوشش گیاهی
  • کاشت درختان سایه‌انداز سازگار با اقلیم (افرا، ممرز، انار، توت)
  • طراحی گل‌کاری بومی فصلی با الهام از نقوش فرش تنکابن
  • جانمایی نیمکت‌های سنگی در فضای حاشیه‌ای با سایه‌بان‌های چوبی
۴. نورپردازی شبانه و نشانه‌سازی نوری
  • نور خطی از کف در دو سوی مسیر برای راهنمایی دید در شب
  • نورپردازی آرام با طیف کهربایی در سازه طاق
  • چراغ‌های پایه‌دار سنتی با قاب فلزی مشبک در اطراف مسیر
پیوست شماره ۳ – تحلیل راهبردی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن
این پیوست متن کامل آیتم «پیوست ۳» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-03 در فهرست).
عنوان رسمی پیوست:
تحلیل راهبردی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن و تأثیر آن بر توسعه شهر تنکابن از مجموعه پیوست‌های ویژه پروپوزال جامع زیباسازی شهری تنکابن

۱. مقدمه: اهمیت ژئوپلتیک و راهبردی پروژه

بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن یکی از طرح‌های ملی زیربنایی جمهوری اسلامی ایران است که با هدف اتصال مستقیم پایتخت به سواحل دریای خزر، در مسیر قزوین، طالقان، گردنه عسل‌ک و سپس به تنکابن امتداد می‌یابد. این بزرگراه نه‌تنها بخشی از اتصال راهبردی فلات مرکزی به شمال کشور را تشکیل می‌دهد، بلکه یکی از محرک‌های کلیدی برای تحول آینده شهر تنکابن خواهد بود.

۲. مشخصات فنی و پیشرفت پروژه

  • طول مسیر: حدود ۱۴۰ کیلومتر
  • نقاط عبور: قزوین – طالقان – گردنه عسل‌ک – دوهزار – تنکابن
  • پیشرفت اجرایی: تکمیل بخشی از مسیر قزوین تا گردنه عسل‌ک و عملیات تونل‌سازی در بخش‌های طالقان و عسل‌ک
  • اعتبار مصوب: در فهرست طرح‌های اولویت‌دار حوزه راه و شهرسازی
  • مسیر جایگزین: کاهش تقریبی ۱۰۰ کیلومتر نسبت به مسیر فعلی قزوین–چالوس–رامسر

۳. فرصت‌های کلان ناشی از بهره‌برداری برای تنکابن

الف. تحولات اقتصادی
  • اتصال تنکابن به محور ترانزیتی ملی و کاهش زمان دسترسی از پایتخت
  • جهش در بازار املاک، هتل‌سازی و خدمات گردشگری
  • رشد خدمات لجستیک و صادرات محصولات کشاورزی و دریایی
  • افزایش ورود سرمایه‌گذاران تهرانی به پروژه‌های شهری تنکابن
ب. تحولات جمعیتی و مهاجرتی
  • افزایش جذابیت سکونت دائمی و مهاجرت معکوس
  • توسعه شهرک‌های جدید در دوهزار، خرم‌آباد و جنوب‌غرب تنکابن
  • پدیدار شدن تنکابن به‌عنوان گزینه دوم سکونت برای طبقه متوسط تهران
ج. جایگاه راهبردی شهر
  • ارتقاء نقش تنکابن به‌عنوان دروازه ورودی غرب مازندران
  • رقابت مستقیم با رامسر در جذب سرمایه و گردشگر
  • موقعیت‌یابی تنکابن به‌عنوان حلقه اتصال البرز غربی و ساحل خزر

۴. تهدیدهای بالقوه (در صورت عدم برنامه‌ریزی)

تهدید توضیح
رشد بی‌رویه ساخت‌وساز بی‌هویت گسترش ناهمگون در مناطق تازه‌متصل و بکر جنوب تنکابن
تخریب جنگل‌های حفاظت‌شده دوهزار فشار ساخت‌وساز و دست‌اندازی غیرکنترل‌شده در حاشیه مسیر
هجوم سرمایه فاقد پیوند بومی تضعیف هویت محلی و فرهنگی محله‌ها
افزایش نابرابری منطقه‌ای تمرکز توسعه در یک محور و رها شدن سایر پهنه‌های شهری

۵. راهبردهای پیشنهادی برای بهره‌برداری مطلوب

راهبرد کالبدی–شهرسازی
  • تدوین طرح جامع توسعه پیرامونی بزرگراه پیش از افتتاح
  • طراحی میدان دروازه‌ای در محل اتصال بزرگراه به شهر تنکابن
  • ساخت مرکز خدمات بین‌راهی با معماری بومی در ورودی شهر
راهبرد اقتصادی–اجتماعی
  • پیش‌بینی نواحی سرمایه‌پذیر با مشارکت بخش خصوصی
  • ایجاد مرکز تولید محتوای فرهنگی برای محافظت از هویت محلی
  • ایجاد «کارگروه راهبردی تنکابن–تهران» جهت هدایت سرمایه‌گذاران
راهبرد زیست‌محیطی و حفاظتی
  • ایجاد پارک‌های حفاظتی در حاشیه مسیر
  • مجوز ساخت مشروط به ضوابط اکولوژیک
  • سقف‌سبز و مصالح سبز در استراحتگاه‌ها، پمپ‌بنزین و اقامتگاه‌ها

۶. جمع‌بندی نهایی

این بزرگراه یک نقطه‌عطف است. اما این فرصت، در نبود برنامه‌ریزی هشیار، می‌تواند به تهدید برای هویت تنکابن بدل شود. این پیوست، هم هشدار است برای خواب‌رفتگان، و هم نقشه راه است برای آینده‌نگران.

پیوست شماره ۴ – بازآرایی جداره‌های خیابان امام خمینی
این پیوست همان «پیوست ۴» جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-04).
عنوان رسمی پیوست:
طرح جامع ساماندهی بصری، عملکردی و فرهنگی جداره‌های خیابان امام خمینی تنکابن (از میدان مرکزی تا پل اول) با تأکید بر بازخوانی تاریخی، نظم کارکردی و هویت‌یابی شهری

مقدمه: جایگاه خیابان امام در ساختار شهر

خیابان امام خمینی یکی از اصلی‌ترین محورهای قدیمی شهر است. این خیابان، که از میدان مرکزی آغاز و تا پل اول امتداد می‌یابد، هم‌زمان شریان حمل‌ونقل، محور فعالیت اقتصادی و بخشی از حافظه عاطفی–تجاری شهر است. آشفتگی بصری، ناهمگونی تابلوها و فرسودگی مبلمان باعث افت کیفیت ادراکی این خیابان شده است.

اهداف پیوست

  • ایجاد نظم بصری در جداره‌ها (نما، رنگ، ارتفاع، متریال)
  • احیای عناصر تاریخی و بازآفرینی حس مکان
  • ارتقاء امنیت و جذابیت مسیر پیاده
  • طراحی یکپارچه تابلوهای صنفی، نورشب و مبلمان پیاده‌رو
  • تبدیل خیابان به تجربه فرهنگی–اقتصادی و خاطره‌ساز

پیشنهادهای طراحی

۱. طراحی الگوی نما و جداره
  • الگوی تیپ نما: سنگ روشن، چوب، گچ‌بری بومی
  • تراز ارتفاعی هم‌سطح تا حدود ۴ متر برای یکپارچگی بصری
  • ورود جزئیات بومی (چفت‌سازی، گره‌چینی، پنجره چوبی سنتی)
  • بازسازی نماهای قدیمی باارزش؛ نه تخریب کامل
۲. ساماندهی تابلوهای اصناف
  • تیپ‌برد واحد تابلو (ابعاد، جای نصب، رنگ، فونت)
  • حذف تابلوهای پارچه‌ای و نور زننده
  • اختصاص محل ثابت برای اعلان‌های فرهنگی/شهری
۳. کف‌سازی و مبلمان پیاده‌رو
  • کف‌پوش سنگ مقاوم با نقش بومی
  • نوار حرکتی نابینایان + مسیر دوچرخه
  • نیمکت، سطل، فلاورباکس، چراغ پایه‌کوتاه
  • ایستگاه‌های مکث با قاب روایت مشاهیر محلی
۴. نورپردازی شبانه و گرافیک محیطی
  • نور خطی زیر سایه‌اندازها
  • چراغ‌های فانتزی سنتی برای پیاده‌رو
  • نقشه‌ها و تابلوهای راهنما با هویت بصری مشترک
۵. احیای هویت فرهنگی
  • قاب عکس‌های قدیمی خیابان و زندگی روزمره مردم
  • هنر دیواری با روایت زندگی تنکابنی‌ها
  • QR برای شنیدن داستان‌های محلی و نقالی‌های شهری

اجرای این پیوست یعنی اینکه هر متر از خیابان، روایت داشته باشد و هر قدم، تبدیل شود به «حضور» در هویت شهر.

پیوست شماره ۵ – خیابان جمهوری اسلامی (پل اول تا میدان مادر)
این پیوست همان «پیوست ۵» جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-05).
عنوان رسمی پیوست:
ساماندهی جداره‌ها و فضاهای عمومی خیابان جمهوری اسلامی تنکابن به‌مثابه محور میان‌مرکزی با هویت فرهنگی، تجاری و اجتماعی

مقدمه: موقعیت خیابان جمهوری

خیابان جمهوری اسلامی تنکابن شریان شرقی–غربی مهمی‌ست که بین پل اول رودخانه چشمه‌کیله و میدان مادر قرار دارد. این محور نه‌فقط عبوری، بلکه فضای خرید روزمره، توقف، گفت‌وگو و حضور اجتماعی شهروندان است. تنوع بالای اصناف و حجم انبوه تردد، ضرورت ارتقاء کیفیت بصری و عملکردی را جدی کرده است.

اهداف پیوست

  • ایجاد نظم هویتی در جداره‌ها و نماها
  • بهبود کیفیت پیاده‌رو، توقف، ایستگاه‌ها و مبلمان
  • افزایش حس امنیت و آرامش در حرکت عابران
  • کاهش تنش بصری ناشی از تابلوهای ناهمگون و پارک بی‌قاعده
  • تزریق روایت و هویت محلی به مسیر

پیشنهادهای طراحی

۱. نمای واحدها و الگوی جداره
  • تیپ‌سازی نما با سنگ/آجر سنتی/چوب و ترکیبات مدرن هم‌خوان
  • هماهنگ کردن ارتفاع تراز اول نما (~۳.۵ متر)
  • سایه‌اندازهای سبک چوبی/فلزی با فرم بومی
  • تزئین با گره‌چینی، خط نستعلیق و نشانه بومی تنکابن
۲. تابلوها و تبلیغات
  • قالب یکسان برای تابلو اصناف (ابعاد، فونت، رنگ)
  • حذف تابلو پارچه‌ای و نور زننده
  • جایگاه‌های رسمی برای اعلان فرهنگی و بنر مناسبتی
  • امکان نصب پنل دیجیتال شهری در نقاط کلیدی
۳. کف‌سازی و مبلمان عمومی
  • کف‌پوش مقاوم با خطوط راهنما برای نابینایان
  • نوار سبز میانی یا فلاورباکس برای جداسازی پیاده/خودرو
  • نیمکت‌های گروهی، سطل تفکیک زباله، سایه‌بان‌های سبک
  • ایستگاه تاکسی/اتوبوس با هویت مشخص و محافظت‌شده
۴. نور و فرهنگ شبانه
  • چراغ‌های پایه‌دار کلاسیک با ارتفاع متوسط
  • نور دیواری کنترل‌شده روی جداره‌ها
  • پروژه نورپردازی ویژه میدان مادر و اتصال دیداری مسیر
المان‌های روایت‌محور
  • ۳ ایستگاه فرهنگی با تابلوهای دیواری (تاریخ محله، بازار قدیم، چهره‌های محلی)
  • QR برای شنیدن روایت محلی و خاطرات قدیمی این محور

نتیجهٔ اجرای این پیوست: خیابان جمهوری به محور آرامش، خاطره و خرید بدل می‌شود؛ جایی که مسیر فقط گذرگاه نیست، بلکه تجربه زنده شهری‌ست.

پیوست شماره ۶ – طراحی نمای شب شهر تنکابن
این پیوست همان «پیوست ۶» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-06).
عنوان رسمی پیوست:
طرح جامع نورپردازی شهری تنکابن با رویکرد ادراک هویتی، زیبایی‌شناسی شبانه، ایمنی بصری و آرام‌سازی فضاهای عمومی

مقدمه: ضرورت بازتعریف هویت شبانه شهر

شهر در شب یا خاموش است یا در نور آشفته گم می‌شود. تنکابن، با کشیدگی از دریا تا کوه و میدان‌ها و پل‌های شاخصش، ظرفیت خلق یک سیمای شبانه شاعرانه و هوشمند را دارد. این پیوست نقشهٔ نور است: نوری که فقط نمی‌تابد؛ روایت می‌کند، آرام می‌کند، و ایمنی ادراکی می‌سازد.

اهداف پیوست

  • افزایش ایمنی بصری و ادراکی شبانه
  • ایجاد سیمای شبانه منسجم و هویت‌دار
  • نورپردازی خلاقانه میدان‌ها، پل‌ها و بناهای شاخص
  • کاهش آلودگی نوری با منابع هدفمند و کم‌مصرف
  • قابلیت اجرای تدریجی (فازبندی)

پیشنهادهای طراحی نور در لایه‌های مختلف شهری

۱. نور در معابر اصلی و فرعی
  • چراغ‌های پایه‌دار با فرم الهام‌گرفته از موج دریا و تنه درخت
  • ارتفاع حدود ۴ تا ۶ متر، نور ملایم و کنترل‌شده
  • نوار نوری کف در برخی پیاده‌روها (امام، جمهوری)
  • سنسور هوشمند شدت نور براساس تردد
۲. نورپردازی میدان‌ها
  • هاله نوری پیرامون المان‌های مرکزی (میدان امام، مادر، پل‌سر)
  • نور دفنی شعاعی برای تمرکز بصری میدان
  • LED قابل‌برنامه‌ریزی برای مناسبت‌ها
۳. پیاده‌راه‌ها (آگاهراه / گذر نگارینه‌ها)
  • نوار نور هم‌مسیر با مفهوم شعوری هر گذر
  • تغییر طیف به‌صورت فصلی برای هویت‌گذاری زمانی
۴. بناهای شاخص
  • پل چشمه‌کیله: نور مخفی در طاق‌ها و جان‌مایه آبی–کهربایی
  • عمارت شهرداری: نور سه‌لایه (نما، قاب پنجره، تاج سقف)
  • سقانفارها و مساجد قدیمی: نور خنثی کم‌شدت با بازتاب غیرمستقیم
  • تابلوی معرفی هر بنا با نور موضعی نرم
۵. فضاهای طبیعی
  • نور نقطه‌ای کم‌زاویه در پارک مادر، پارک ساحلی و ورودی جنگلی جنوب
  • نور دفنی موجی در مسیر ساحلی
  • حفظ تاریکی هدفمند در نواحی سکوت و تأمل

زیرساخت و نگهداری

  • کابل‌کشی زیرزمینی در فاز اول
  • پنل خورشیدی برای پارک‌ها و مسیرهای طبیعت
  • مرکز کنترل نور در شهرداری جهت تنظیم مناسبت‌ها
  • تیم نگهداری تخصصی برای پاکسازی و بازبینی دوره‌ای

نمونه‌مناسبت‌های نورپردازی خلاق

مناسبت نور پیشنهادی
نوروز طیف سبز زنده، سفید و طلایی
شب یلدا قرمز عمیق و نارنجی گرم
روز تنکابن رنگ‌های هویتی شهر و نغمه بومی
شب‌های فرهنگ بومی کهربایی نرم با خطوط نوری شعرمحور

با این رویکرد، نور در تنکابن فقط «روشن کردن» نیست؛ خودش تبدیل می‌شود به رسانهٔ هویت شهر در شب.

پیوست شماره ۷ – مبلمان شهری، ایستگاه اتوبوس و تاکسی
این پیوست همان «پیوست ۷» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-07).
عنوان رسمی پیوست:
طراحی یکپارچه مبلمان شهری و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی با هویت تنکابنی، با رویکرد نوگرایی–بومی‌گرایی

مقدمه: نقش مبلمان و ایستگاه‌ها

کیفیت تجربه شهروند نه فقط در خیابان و میدان، که در ایستگاه اتوبوس، نیمکت انتظار تاکسی، سایه‌بان پیاده‌رو و حتی سطل زباله تعریف می‌شود. امروز در تنکابن، این اجزا پراکنده، فرسوده و بی‌هویت هستند. این پیوست طراحی یک زبان واحد، کاربردی و بومی را پیشنهاد می‌دهد.

اهداف پیوست

  • ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی با مصالح مدرن + نقوش سنتی
  • تقویت حس تعلق محلی در فضاهای مکث و انتظار
  • پایداری اقلیمی و دوام سازه
  • هماهنگی با سایر پروژه‌های زیباشناسی شهر

پیشنهادهای طراحی

۱. ایستگاه اتوبوس
  • سایه‌بان خمیده چوب/فلز مات ضدزنگ
  • نشیمن چوب نراد مقاوم، پایه فولادی رنگ‌شده
  • خوشنویسی برجسته شعر محلی در پشتی صندلی
  • نمایشگر زمان‌بندی، نقشه مسیر، QR راهنما
  • نور مخفی سقف با تغذیه خورشیدی
۲. ایستگاه تاکسی
  • فرم نیمه‌باز برای دید متقابل راننده/مسافر
  • سقف الهام‌گرفته از برگ یا موج دریا
  • دیواره نقاشی‌شده با صحنه زندگی تنکابن
  • رنگ غالب: قهوه‌ای تیره، آبی آرام، سبز بومی
  • نیمکت کوتاه، نقشه شهری، پنل اطلاع‌رسانی نقطه‌محور
۳. مبلمان شهری (نیمکت، سطل، سایه‌بان)
  • نیمکت منحنی چوب ضدآب + پایه سنگی با شعر حک‌شده
  • سطل تفکیک‌پذیر فلزی با درپوش متحرک
  • سایه‌بان سبک با سقف مشبک برگ‌مانند و پایه‌های آلومینیومی بومی‌تزئین

زبان بصری

  • رنگ‌ها: فیروزه‌ای، سبز درختی، آبی دریایی، قهوه‌ای خاکی
  • نقوش: نستعلیق، نقش بافت محلی، فرم موج و صدف
  • فرم‌ها: خطوط نرم، حجم دعوت‌گر، دوری از گوشه‌های تیز

جانمایی و اولویت اجرا

مکان پیشنهادی نوع مبلمان اولویت
میدان امام ایستگاه اتوبوس + نیمکت بالا
خیابان امام و جمهوری سطل زباله و سایه‌بان پیاده‌رو متوسط
ورودی شرقی و غربی شهر ایستگاه تاکسی با نماد محلی بالا
پارک مادر و پارک ساحلی نیمکت روایی + سطل رنگی بالا

نتیجه: در تنکابن حتی صندلی انتظار تاکسی، باید حامل زیبایی و فرهنگ باشد؛ مکث در شهر باید خودش تبدیل شود به تجربه.

پیوست شماره ۸ – گرافیک محیطی شهر (تابلو، جهت‌نما، معرفی اماکن)
این پیوست همان «پیوست ۸» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-08).
عنوان رسمی پیوست:
طرح گرافیک محیطی تنکابن برای یکپارچگی بصری، خوانایی مسیر و تقویت حس مکان و هویت شهری

مقدمه: گرافیک محیطی به‌مثابه زبان شهر

تابلو، جهت‌نما و نقشه شهری فقط ابزار اطلاع‌رسانی نیستند؛ این‌ها «صدای شهر» هستند. در تنکابن اکنون یک زبان مشترک گرافیکی وجود ندارد. این پیوست، آن زبان مشترک را تعریف می‌کند: زیبا، بومی، خوانا، و محترم برای شهروند و مسافر.

اهداف پیوست

  • طراحی الگوی واحد برای تابلوهای شهری با هویت بومی–معاصر
  • افزایش خوانایی مسیر برای گردشگر
  • معرفی اماکن فرهنگی، تاریخی، طبیعی و خدماتی
  • افزودن لایه روایی (قصه مکان) به تابلوها و دیوارنگاره‌ها
  • کاهش آشوب بصری و ارتقاء زیبایی جداره‌ها

پیشنهادهای طراحی

۱. تابلوهای معرفی اماکن
  • ابعاد تیپ: ۶۰×۹۰ (ایستاده) / ۴۰×۱۰۰ (جداره‌ای)
  • محتوا: نام مکان، نماد موضوعی، QR، آیکون‌های تصویری
  • رنگ: پس‌زمینه قهوه‌ای یا سبز تیره، حروف سفید
  • قاب مستطیل با گوشه نرم و حاشیه بومی
۲. جهت‌نماهای شهری
  • پیکان‌های چندجهته (نام مکان + فاصله + جهت)
  • استقرار در تقاطع‌ها، میدان‌ها، ورودی‌های شهری
  • کدگذاری نشانه‌ها برای بناهای تاریخی / بازار / پارک / ورودی
۳. گرافیک دیواری و روایت مکان
  • دیوارنگاره نوشتاری/ترکیبی (حروف برجسته + نقاشی)
  • روایت محلی، شعر کوتاه، معرفی مفاخر
  • نقشه پرنده‌نگار شهر در میادین و پیاده‌راه‌ها
۴. سیستم رنگ‌کدینگ شهری
نوع مکان رنگ شاخص
تاریخی لاجوردی
طبیعی سبز
خدماتی خاکستری
گردشگری زرد طلایی

المان‌های طراحی گرافیکی

  • فونت: نستعلیق دیجیتال در زیرنویس، فونت خوانای فارسی/لاتین در عنوان
  • آیکون: الهام از دریا، کوه، پل، گیاه بومی
  • نقوش تزئینی: سقانفار، بافت پارچه محلی، نشانه صیادی
  • پالت رنگی: فیروزه‌ای، قهوه‌ای خاکی، سفید مات، نقره‌ای برای شب

مراحل اجرا و نگهداری

  • فاز ۱: تابلوهای معرفی اماکن در ورودی‌ها، میدان‌ها و پل‌ها
  • فاز ۲: جهت‌نماها در تقاطع‌ها و محورهای گردشگری
  • فاز ۳: دیوارنگاره‌های روایی و نقشه‌های شهری بزرگ
  • نگهداری: نظافت فصلی و به‌روزرسانی QR

خروجی این پیوست: تنکابن شروع می‌کند به «حرف زدن» با بازدیدکننده – نه با داد و تابلو قرمز، بلکه با وقار، هویت و نظم.

پیوست شماره ۹ – المان‌های هویت‌محور و مشاهیر تنکابن
این پیوست همان «پیوست ۹» جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-09).
عنوان رسمی پیوست:
طراحی المان‌های شهری بر پایه مفاخر تاریخی و فرهنگی و طبیعت منحصربه‌فرد تنکابن، برای تقویت حافظه جمعی و غرور شهری

مقدمه: المان به مثابه حافظه شهری

هر شهر با نمادهایش در ذهن می‌نشیند. المان شهری باید چیزی فراتر از دکور باشد: حامل احترام، روایت و غرور. با داشتن چهره‌هایی چون سپهسالار اعظم محمدولی‌خان تنکابنی و با تکیه بر طبیعت و فرهنگ، تنکابن باید المان‌هایی داشته باشد که در شأن نامش باشند.

اهداف پیوست

  • ساخت المان‌های چندوجهی برای ثبت چهره‌های تاریخی و فرهنگی
  • تلفیق هنر بومی با بیان معاصر
  • جانمایی هوشمند در نقاط تماس روزمره شهروند
  • ساخت هسته‌های غرور و روایت در شهر
  • توسعه زیربنای گردشگری فرهنگی و آموزشی

پیشنهادهای طراحی المان‌ها

۱. المان سپهسالار تنکابنی
  • مکان: ورودی شرقی یا بلوار منتهی به مرکز شهر
  • فرم: نیم‌تنه مفهومی با شمشیر فرودآمده و نگاه پیش‌رو
  • مصالح: برنز + فولاد ضدزنگ + سنگ رودخانه‌ای
  • QR: زندگی‌نامه، اسناد مشروطه، نامه‌های تاریخی
۲. المان مشاهیر فرهنگی
  • مکان: پیاده‌راه‌ها / ورودی مراکز فرهنگی
  • فرم: حجم‌های معاصر با سایه‌افکن و نورگیر
  • مضمون: ادیبان، هنرمندان، معلمان، قهرمانان
  • جانمایی با شعر یا جمله‌ی شاخص هر فرد
۳. المان زن بومی تنکابنی
  • مکان: میدان مادر یا ورودی بازار سنتی
  • فرم: تلفیق لباس محلی، کار روزمره، پیوند مادر-کودک
  • هدف: ثبت نقش زن در هویت و اقتصاد شهر
۴. نماد تنکابن – المان مرکزی شهری
  • مکان: چهارراه‌های هویتی مثل چهارراه امام
  • فرم: تلفیق دریا، جنگل، کوه و انسان + خط نستعلیق
  • پیام: «شهری از جنس آگاهی و طبیعت»

اصول طراحی المان‌ها

اصل توضیح
فرم ترکیبی هم روایی برای عموم، هم تأویل‌پذیر برای نخبگان
مصالح بومی چوب، سنگ، فلز مقاوم با پتینه کنترل‌شده
نوشتار و نشانه‌گذاری شعر حک‌شده، QR، جمله شاخص
جانمایی شعورمند در تقاطع حافظه جمعی و تردد روزمره
نورپردازی شبانه نور گرم موضعی، حداقل خیرگی، حداکثر احترام

مراحل اجرا و نگهداری

  • فاز ۱: اولویت‌بندی شخصیت‌ها و مکان‌ها با مشارکت عمومی
  • فاز ۲: طرح مفهومی و بازخورد مردمی
  • فاز ۳: ساخت نمونه و نصب پایلوت
  • نگهداری: مرمت سالانه، رنگ‌آمیزی فصلی، به‌روزرسانی محتوای دیجیتال

هر المان پیشنهادی، باید نه فقط زیبا، که شایستهٔ غرور تنکابن باشد.

پیوست شماره ۱۰ – ساماندهی میدان مادر و پیرامون آن
این پیوست همان «پیوست ۱۰» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-10).
عنوان رسمی پیوست:
بازطراحی میدان مادر تنکابن با هدف ارتقاء کیفیت فضایی، تقویت حس مادرانه‌ی فضا و تبدیل میدان به قلب فرهنگی–روایی محله

مقدمه: جایگاه میدان مادر

میدان مادر فقط یک نقطه ترافیکی نیست؛ یک حافظه عاطفی است. اما امروز این میدان به‌دلیل فرسودگی عناصر و نبود روایت فضایی، شخصیت خود را از دست داده. هدف این پیوست: بازگرداندن «مهر» به این میدان.

اهداف پیوست

  • تعریف میدان به‌عنوان فضای چندمنظوره انسانی و عاطفی
  • خلق محل مکث امن و گرم برای زنان، کودکان و سالمندان
  • نورپردازی نرم و شاعرانه شبانه
  • ایجاد سکوی کوچک رویداد فرهنگی بومی
  • طراحی نشانه مفهومی «مادر»

پیشنهادهای طراحی

۱. هندسه و فرم میدان
  • حفظ دایره/بیضی موجود با حلقه‌های متحدالمرکز
  • مرکز میدان = المان «مادر» (دایره در آغوش دایره)
  • نوارهای سبز، مسیر مارپیچ، حلقه نشیمن نرم
  • تقسیم فضا به نشستن، عبور، بازی کودک، تأمل
۲. المان مرکزی
  • فرم دستان باز یا آغوش
  • مصالح: سنگ سفید، فولاد براق، چوب روشن
  • نور داخلی با افکت تپش آرام طلایی–صورتی در شب
  • حک شعر مازندرانی درباره مادر
۳. مبلمان و کف‌سازی
  • نیمکت‌های منحنی با تکیه‌گاه نرم
  • کف‌پوش موزاییک رنگی با نقوش گل و برگ بومی
  • سکوهای کم‌ارتفاع دایره‌ای کودک‌دوست
  • سایه‌بان‌های پارچه‌ای نیمه‌شفاف
۴. نورپردازی شبانه
  • خط نوری حلقوی در پیرامون میدان
  • نور تنفسی در مرکز میدان
  • نور ملایم گرم در نیمکت و کف‌سازی
۵. فضای رویداد و روایت
  • سِن کوچک برای روایت، نقالی و آیین محلی
  • قاب عکس خانوادگی با پیام «از آغوش تو، شهر آغاز شد»
  • QR برای شنیدن لالایی بومی و روایت مادرانه

پیشنهاد فرهنگی و مشارکتی

  • طراحی نقوش کف میدان توسط زنان هنرمند شهر
  • ثبت میدان به‌عنوان «محور روایت زنانه شهر»
  • امکان اهدای پیام مادرانه توسط شهروندان

خروجی این پیوست: میدان مادر بدل می‌شود به قلب احساسی تنکابن؛ جایی که «مهر» تبدیل می‌شود به فرم شهری.

پیوست شماره ۱۱ – میدان امام خمینی (میدان مرکزی شهر)
این پیوست همان «پیوست ۱۱» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-11).
عنوان رسمی پیوست:
پیشنهاد بازطراحی و ارتقاء زیبایی‌شناختی میدان امام خمینی تنکابن با محوریت هویت فرهنگی–شهری

مقدمه: جایگاه میدان امام خمینی

میدان امام خمینی یکی از گره‌های اصلی و تاریخی شهر است. این میدان محل تلاقی مسیرهای پرتردد، نزدیکی به مراکز اداری–تجاری، و آینه‌ی چهره عمومی تنکابن است. امروز، فرسودگی بصری و پراکندگی عناصر میدان نیازمند یک بازطراحی هوشمند و پایدار است.

اهداف پیوست

  • بازآفرینی میدان به‌عنوان هسته بصری، اجتماعی، فرهنگی شهر
  • تعریف المان‌های میدانی هماهنگ با هویت تاریخی تنکابن
  • بهبود خوانایی فضایی و مسیرهای عبوری
  • نورپردازی روز/شب یکپارچه و هوشمند
  • آمادگی برای رویدادهای شهری و گردشگری

پیشنهادهای طراحی

۱. فرم کلی میدان
  • حفظ هندسه دایره/بیضی با اصلاحات دقیق
  • ایجاد پله‌بندی خفیف پیرامون هسته مرکزی برای تمرکز بصری
  • تعریف سکوی مرکزی با قطر ~۱۰ متر برای المان هویتی
۲. المان مرکزی
  • نماد هنری برگرفته از طبیعت شمال (برگ، موج، تنه درخت)
  • مصالح: برنز، بتن بافت‌دار، نور داخلی
  • ارتفاع حدود ۶ تا ۸ متر
  • تنظیم‌شده روی محور دید خیابان‌های اصلی میدان
۳. مبلمان و کف‌سازی
  • کف‌پوش سنگی با الگوی بومی (الهام از بافت پارچه محلی)
  • نیمکت چوب-فلز پیرامونی
  • سطل زباله، تابلو راهنمای مکان‌محور، نقاط استراحت سایه‌دار
۴. نورپردازی شبانه
  • چراغ پایه‌کوتاه سنتی در حاشیه
  • نور مخفی در بدنه المان مرکزی
  • حلقه نوری دفنی پیرامون هسته میدان

کارکرد اجتماعی–فرهنگی

  • امکان استفاده از مرکز میدان برای مراسم کوچک شهری
  • جانمایی برای بنر/سازه فرهنگی موقت
  • امکان الحاق نمایشگر هنری دیجیتال به المان مرکزی

میدان امام خمینی باید «صحن شهر» باشد: جایی که سنت و معاصرت رو در رو نمی‌شوند؛ دست در دست هم می‌دهند.

پیوست شماره ۱۲ – گره فرهنگی–گردشگری پل دوم و فضای سبز اطراف
این پیوست همان «پیوست ۱۲» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-12).
عنوان رسمی پیوست:
ساماندهی گره فرهنگی–تفریحی در محدوده پل دوم رودخانه چشمه‌کیله با رویکرد تلفیق فضای سبز، روایت تاریخی و تعامل اجتماعی

مقدمه: جایگاه راهبردی پل دوم

پل دوم فقط یک پل ترافیکی نیست؛ در نقطه‌ای نشسته که می‌تواند مقصد تعامل شهری شود: نقطه ملاقات، مکث، شنیدن، تماشا کردن رودخانه و تجربه کردن شهر زنده.

اهداف پیوست

  • تبدیل محدوده پل دوم به مقصد شهری، نه صرفاً گذر
  • تزریق روایت تاریخی و هویتی رودخانه و پل‌ها
  • پیوند فضای سبز، نور، مبلمان و سکوی اجتماعی
  • حفظ عملکرد عبوری خودرو در کنار ارتقاء تجربه پیاده

پیشنهادهای طراحی

۱. ساماندهی سطح پل
  • تقسیم سطح: مرکز برای خودرو / کناره‌ها پیاده‌راه سبز
  • کف‌پوش پیاده‌راه با چوب مقاوم یا کامپوزیت چوب–پلاستیک
  • نشیمن کوتاه با دید به رودخانه
۲. المان‌های فرهنگی
  • المان روایی درباره تاریخ رودخانه و پل‌ها
  • تابلو حکاکی یا دیجیتال با روایت محلی کوتاه
  • معرفی مشاهیر محلی و سبک معماری بومی
۳. نورپردازی و دید شبانه
  • نور مخفی آبی–سفید در لبه پیاده‌راه
  • انعکاس کنترل‌شده نور روی سطح آب
  • دو قوس نوری هلالی ورودی/خروجی پل با حس «دروازه»
۴. فضای سبز و محوطه کنار رودخانه
  • سکوهای پلکانی نشستن کنار آب
  • گیاهان بومی آب‌دوست در حاشیه
  • فضای رویداد کوچک برای موسیقی خیابانی و روایتگری
۵. امکانات جانبی
  • ایستگاه دوچرخه، سطل تفکیک زباله، آب‌سردکن
  • سازه سبک سایه‌بان برای استراحت

پیشنهاد نام این گره: «گذر روشن بر چشمه‌کیله» – جایی که آب، نور و مردم در یک قاب واحد دیده می‌شوند.

پیوست شماره ۱۳ – بازساماندهی پارک مادر
این پیوست همان «پیوست ۱۳» در جدول پیوست‌های عملیاتی فصل پنجم است (لینک #p5-app-13).
عنوان رسمی پیوست:
بازطراحی فضا، مبلمان، روشنایی و کارکردهای فرهنگی–تفریحی پارک مادر با هدف ارتقاء کیفیت تجربه شهروندی

مقدمه: نقش پارک مادر

پارک مادر بزرگ‌ترین فضای سبز شهری تنکابن است. محل گردش، استراحت، و گردهم‌آمدن خانواده‌ها. اما زیرساخت‌ها فرسوده‌اند و نیازهای نسل امروز – از کودک تا سالمند – پاسخ داده نشده. این پیوست برنامه احیاست.

اهداف پیوست

  • نوسازی مبلمان و مسیرها با حفظ درختان موجود
  • تعریف فضا برای کودکان، نوجوانان، سالمندان و خانواده‌ها
  • افزایش امنیت و روشنایی شبانه
  • زیرساخت اجرای رویدادهای فرهنگی و بومی
  • روایت‌سازی و هدایت بصری درون پارک

پیشنهادهای طراحی

۱. مسیرهای حرکتی و کف‌سازی
  • کف‌پوش گرانولی و سنگ‌فرش ضدلغزش
  • مسیر دوچرخه‌سواری پیرامونی
  • نقشه و «راهنمای مسیر» در تقاطع‌ها
۲. مبلمان و امکانات
  • نیمکت‌های منحنی چوبی مقاوم
  • آلاچیق‌های چوب–فلز در سایه
  • ایستگاه شارژ موبایل خورشیدی
  • آب‌سردکن، سطل تفکیک زباله، سطل کود برگ
۳. روشنایی و امنیت شبانه
  • چراغ‌های پایه‌دار با نور گرم
  • نور نقطه‌ای ملایم روی درختان شاخص
  • نورافکن نرم در فضاهای باز خانواده‌محور
  • دوربین حفاظتی پنهان ولی کارا
۴. فضاهای تفریحی ویژه
  • محوطه بازی کودک با کف ایمن و تجهیزات الهام‌گرفته از بوم
  • باشگاه روباز سالمندان با تجهیزات حرکتی کم‌فشار
  • سکوی آمفی‌تئاتر کوچک برای موسیقی محلی و نقالی
  • محوطه نقاشی دیواری برای نوجوانان با هدایت هنری
۵. گرافیک و هویت روایی
  • تابلو معرفی درختان (بلوط، راش، نارون…) در مسیرها
  • گرافیک محیطی با نقوش بومی مازندران
  • نقشه رنگی پارک در ورودی
  • معرفی مشاهیر فرهنگی–ادبی شهر روی تابلوهای هنری

شعار پیشنهادی پارک: «پارک مادر – باغ گفت‌وگو و زندگی». اینجا جای نشستن، گفتن، شنیدن و باهم‌بودن است.

پیوست شماره ۱۴ – طراحی میدان ساحلی و محور اتصال آن به دریا
عنوان رسمی پیوست:
بازطراحی میدان ساحلی تنکابن به‌عنوان؛ گره گردشگری و طراحی محور پیاده‌راه فرهنگی–تفریحی تا خط ساحلی خزر
مقدمه: موقعیت میدان ساحلی در ساختار گردشگری شهر

میدان ساحلی تنکابن، در موقعیت اتصال نهایی شهر به ساحل دریای خزر قرار دارد. این میدان نه تنها پایان یک محور شهری است، بلکه می‌تواند به نقطه آغاز تجربه ساحلی، فرهنگی، و بومی تبدیل شود. متأسفانه وضعیت فعلی آن فاقد هویت بصری، دسترسی کیفی، و امکانات جذب‌کننده برای گردشگران است. این پیوست به‌منظور تبدیل این میدان به «پیشانی ساحل تنکابن» طراحی شده است.

اهداف پیوست

  • بازطراحی کامل میدان ساحلی با هویت ویژه، گره‌زننده شهر و دریا
  • طراحی محور سبز و پیاده‌محور از میدان تا خط ساحل
  • ارتقاء کیفیت فضا برای گردش، تفریح، عکاسی، و برگزاری جشنواره‌ها
  • ساختارمندی اتصال کارکردهای شهری (پارکینگ، بازارچه، کافه‌ها) با کارکردهای ساحلی (اسکله، پلاژ، ورزش)

پیشنهادهای طراحی

۱. طراحی هندسی جدید میدان
  • حفظ فرم میدان با افزودن ترازبندی دو سطحی (سطح پیاده و سکو)
  • ایجاد فضای باز مرکزی با المان حجمی نمادین (فرم موج، فانوس یا قایق بومی)
  • مصالح: بتن رنگی، سنگ‌فرش ضد لغزش، چوب مقاوم‌شده
۲. پیاده‌راه ساحلی (محور میدان تا دریا)
  • طول مسیر: حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر (بسته به موقعیت)
  • کف‌سازی: سنگ شسته یا ترکیب چوب و بتن در نواحی خاص
  • نورپردازی خطی، آلاچیق‌های کوچک، نوار سبز و گلدان‌های معلق
  • نصب تابلوی جهت‌نما به دریا، بازارچه، اسکله و سرویس‌ها
۳. المان‌های ویژه میدان
  • المان مرکزی: مجسمه یا سازه حجمی با الهام از بادبان یا حرکت موج
  • جانمایی سکوهای نشیمن گرد در حاشیه میدان با دید رو به دریا
  • جایگاه اجرای موسیقی خیابانی، اجراهای آئینی، بازارچه‌های فصلی
۴. امکانات تفریحی و خدماتی در مسیر
  • ایستگاه کرایه دوچرخه
  • آب‌نماهای کوچک (با قابلیت روشنایی شبانه)
  • بازارچه کوچک صنایع‌دستی در حاشیه مسیر
  • سرویس بهداشتی، آب‌سردکن، و سایه‌بان‌های مدرن–بومی

پیشنهاد هویت بصری و نام‌گذاری

«میدان موج» یا «میدان پایان دریا»
شعار همراه: از شهر تا خزر، یک‌نفس زندگی

جمع‌بندی پیوست ۱۴

با اجرای این پیوست، میدان ساحلی به یکی از مهم‌ترین مقصدهای شهری و نمادهای اتصال تنکابن با هویت دریایی خود تبدیل خواهد شد؛ جایی برای عکاسی، خاطره، آغاز و پایان.

پیوست شماره ۱۵ – ساماندهی فضای پارکینگ، پیاده‌رو و منظر عمارت شهرداری
عنوان رسمی پیوست:
بازطراحی عرصه‌های پیرامونی عمارت شهرداری تنکابن با هدف؛ ارتقاء کیفیت پیاده‌روی، نظم بصری، و ایجاد یک عمارت اداری–مردمی زیبا و کارآمد
مقدمه: نقش عمارت شهرداری در کارکرد رسمی و اجتماعی شهر

عمارت شهرداری تنکابن به‌عنوان محل استقرار نهاد مرکزی مدیریت شهری، نقطه‌ای استراتژیک در قلب عملکرد اداری شهر به شمار می‌رود. با وجود تمرکز ترافیکی، مراجعه مردمی، و وجود ساختمان‌های رسمی، این عمارت فاقد نظم بصری، آسایش حرکتی برای عابران، و زیبایی هویتی در شأن یک شهر مهم ساحلی است.

اهداف پیوست

  • بهبود دسترسی و ساماندهی محل پارک خودروها برای ارباب‌رجوع و کارکنان
  • نوسازی پیاده‌روها و حذف موانع فیزیکی حرکت عابران
  • ایجاد یک چشم‌انداز رسمی–شهری در اطراف ساختمان شهرداری
  • تعریف فضای نشیمن، سایه و انتظار برای مراجعین
  • ارتقاء روشنایی و امنیت شبانه با توجه به فعالیت‌های کاری و مراجعات عصرگاهی

پیشنهادهای طراحی

۱. ساماندهی پارکینگ
  • انتقال فضای پارک خودروها از داخل حیاط عمارت به پارکینگ عمومی پشت اداره پست
  • تعریف پارکینگ کوتاه‌مدت (۱۵–۳۰ دقیقه) ویژه میهمانان ویژه شهرداری
  • استفاده از پوشش خاک‌زدا در کف پارکینگ با زهکشی مناسب
  • نصب تابلوهای راهنمای فضای پارک
۲. بازطراحی پیاده‌روها
  • کف‌سازی با سنگ مقاوم‌شده با رنگ روشن و نقوش هندسی
  • اصلاح شیب‌ها برای دسترسی افراد کم‌توان
  • حذف جدول‌های بلند و اتصال هم‌سطح با معبر سواره
  • نصب نشانه‌های سنگی یا فلزی روی کف برای هدایت عابر
۳. منظر و فضای سبز عمارت
  • طراحی نوار سبز باریک در حاشیه میدان با گیاهان رسمی و همیشه‌سبز
  • جانمایی نیمکت‌های مدرن فلزی–چوبی با سایه‌بان کوتاه
  • نصب گلدان‌های سنگی حجیم در اطراف عمارت
  • درخت‌کاری محدود ولی نمادین در دو سوی عمارت
۴. روشنایی، امنیت و گرافیک شهری
  • نصب چراغ‌های پایه‌دار کوتاه با نور سفید ملایم
  • تابلوهای راهنما با طراحی واحد (فرم رسمی، رنگ‌بندی متحد)
  • نصب یک تابلوی دیجیتال کوچک برای پیام‌های عمومی (مثلاً تعطیلی یا اطلاعیه‌های شهری)
  • دوربین نظارتی در محدوده ورودی و خروجی عمارت برای امنیت شبانه

پیشنهادهای تکمیلی

  • ایجاد یک سایه‌بان طولی سبک در کنار عمارت به‌عنوان محل انتظار مراجعین
  • طراحی المان کوچک نماد مدیریت شهری یا نشان تاریخی شهر در یکی از ورودی‌های اصلی
  • نام‌گذاری این فضا به عنوان «عمارت شهرداری – عمارت مشارکت شهروندی»

جمع‌بندی پیوست ۱۵

بازآرایی عمارت شهرداری، نخستین گام در ایجاد چهره‌ای منظم، آرام، و خوشایند برای مراجعین، کارکنان و ساکنان شهر است؛ جایی که مدیریت شهری، زیبایی و کارآمدی را همزمان در بر می‌گیرد.

پیوست شماره ۱۶ – طراحی ورودی و جداره‌های بلوار خرم‌آباد
عنوان رسمی پیوست:
ساماندهی بصری، عملکردی و فضایی بلوار خرم‌آباد به‌عنوان؛ یکی از ورودی‌های فعال و در حال توسعه شهری
مقدمه: موقعیت راهبردی خرم‌آباد در ساختار توسعه‌ای تنکابن

محور خرم‌آباد، یکی از مسیرهای پرتحرک، نوظهور و دارای نقش پیوندی میان نواحی جنوبی و مرکزی شهر تنکابن است. این بلوار با کاربری‌های در حال رشد، توسعه زمین‌ها، و پتانسیل گردشگری و اقامتی بالا، در حال تبدیل به یکی از دروازه‌های عملکردی و آینده‌نگر شهر است. با وجود این اهمیت، چهره فعلی بلوار خرم‌آباد با اغتشاش بصری، بی‌نظمی نماها، و ضعف هویت محیطی مواجه است.

اهداف پیوست

  • تعریف یک ورودی رسمی–منظم برای محور خرم‌آباد
  • بازآرایی نماها و جداره‌ها برای ایجاد هماهنگی بصری
  • طراحی نشانه‌های جهت‌نما، نورپردازی و المان‌های مشخص‌کننده ورودی
  • ارتقاء امنیت، خوانایی و زیبایی شبانه این محور
  • ایجاد حریم درختی، فضای نشیمن و گرافیک محیطی در طول بلوار

پیشنهادهای طراحی

۱. طراحی دروازه ورودی به بلوار
  • یک طاق ساده و مدرن با المان نمادین در دو سوی خیابان
  • ارتفاع پیشنهادی: ۴.۵ تا ۵ متر – فرم باز و بدون انسداد دید
  • مصالح: بتن رنگی، فولاد پوشش‌دار، چوب پردوام
  • نصب عبارت «به محله خرم‌آباد خوش آمدید» به‌صورت سنگ‌نوشته یا فلز بُرش‌خورده
۲. بازآرایی جداره‌ها
  • تدوین الگوی رنگی ثابت برای نمای ساختمان‌ها (مثلاً خاکی، سفید، آبی کم‌رنگ)
  • نصب سایه‌بان‌های متحدالشکل برای مغازه‌ها با رنگ مجاز
  • طراحی تابلوهای مغازه بر پایه ابعاد، رنگ، و فونت هماهنگ
  • ایجاد نوار گرافیکی مشترک در بخشی از جداره‌ها (نقوش مازندرانی)
۳. ساماندهی فضای حاشیه‌ای بلوار
  • نوار درختکاری ممتد در حاشیه پیاده‌رو با گونه‌های مقاوم (مثلاً توسکا، افرا)
  • نیمکت‌های دوطرفه، سطل زباله، و چراغ‌های پایه‌کوتاه در فاصله‌های منظم
  • ایجاد فضاهای استراحت کوچک با سنگفرش و سایه‌بان چوبی در نقاط عریض‌تر
۴. نورپردازی شبانه
  • نورهای خطی در پایه درختان
  • روشنایی ملایم در زیر سایه‌بان‌ها و جداره‌های فروشگاه‌ها
  • تابلوهای راهنما با نور پشت‌زمینه (Backlight)
  • تأکید نوری بر المان ورودی و پایان بلوار

پیشنهاد گرافیکی برای هویت بلوار

استفاده از طرح برگ، آب، و نقش‌مایه‌های سنتی مازندران
پیشنهاد شعار محیطی: «خرم‌آباد؛ بلوار زندگی آرام»

جمع‌بندی پیوست ۱۶

طراحی و بازآرایی بلوار خرم‌آباد، نه‌تنها به ارتقاء کیفیت ورودی جنوبی شهر منجر می‌شود، بلکه در تثبیت جایگاه این محور به‌عنوان یک مقصد سکونتی–خدماتی آینده‌دار نقش تعیین‌کننده دارد.

پیوست شماره ۱۷ – طراحی مسیر پیاده‌راه سلامت و دوچرخه‌راه از پارک مادر تا پل چشمه‌کیله
عنوان رسمی پیوست:
ایجاد محور پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری ایمن، سبز و پیوسته با هدف ترویج سبک زندگی سالم و اتصال فضاهای شهری کلیدی
مقدمه: لزوم ایجاد شبکه حرکتی انسان‌محور در شهر

با افزایش نیاز به فضاهای حرکت غیرموتوری، گردشگری شهری آهسته، و فعالیت‌های سلامت‌محور، طراحی یک مسیر سبز و ایمن برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری از پارک مادر تا پل چشمه‌کیله، گامی مؤثر در جهت ارتقاء کیفیت زندگی، نشاط شهری، و پایداری زیست‌محیطی خواهد بود. این محور، با اتصال دو نقطه مهم شهری، قابلیت شکل‌گیری به‌عنوان ستون فقرات حرکت انسان‌محور در تنکابن را دارد.

اهداف پیوست

  • ایجاد مسیر پیوسته برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری با استاندارد ایمنی و جذابیت بصری
  • تقویت پیوند میان پارک مادر، بافت مرکزی شهر و رودخانه چشمه‌کیله
  • ارتقاء فرهنگ سلامت، کاهش ترافیک و آلودگی
  • طراحی مبلمان، نورپردازی، و گرافیک محیطی متناسب با مسیر سلامت
  • ایجاد بستر مناسب برای حضور خانواده‌ها، کودکان، سالمندان و ورزشکاران

پیشنهادهای طراحی

۱. مسیر پیاده‌راه سلامت
  • عرض مسیر: حداقل ۲.۵ متر، با کف‌پوش گرانولی یا سنگ‌فرش نرم
  • جداسازی فیزیکی از مسیر سواره با نوار سبز یا جدول ایمن
  • نصب نشانه‌های فاصله‌گذاری (هر ۱۰۰ متر) برای فعالیت‌های ورزشی
  • طراحی پله‌گاه‌های نرم در نقاط شیب‌دار
۲. مسیر دوچرخه‌سواری
  • مسیر مستقل در کنار پیاده‌راه، با عرض حدود ۱.۵ تا ۲ متر
  • کف‌پوش آسفالتی رنگی (سبز یا قرمز) با علائم رنگی و نوشتاری
  • نصب تابلوهای هشدار، جهت حرکت، و ایستگاه توقف دوچرخه
  • نقاط اتصال به دیگر معابر یا پارکینگ دوچرخه در نزدیکی مراکز شهری
۳. مبلمان، سایه، و خدمات
  • نیمکت‌های راحتی در فواصل ۵۰ تا ۷۰ متری
  • سایه‌بان سبک در نقاط استراحت یا تقاطع با خیابان
  • آب‌سردکن، سطل زباله، تابلوی مسیر و ایستگاه ورزش سبک (برای حرکات کششی)
  • ایستگاه خدمات سبک: ابزار تعمیر دوچرخه، تلمبه، شارژ تلفن خورشیدی
۴. نورپردازی و امنیت
  • چراغ پایه‌کوتاه در امتداد مسیر
  • نور مخفی در کف یا حاشیه مسیر برای مسیرهای شبانه
  • دوربین نظارتی در نقاط تقاطع و محوطه‌های استراحت
  • استفاده از حسگرهای روشنایی خودکار در طول شب

طول و اتصال مسیر

  • شروع: درب غربی پارک مادر
  • امتداد: از میان نوار سبز حاشیه خیابان، اتصال به میدان امام
  • پایان: میدان پل چشمه‌کیله و اتصال به پارک رودخانه‌ای (در پیوست‌های بعدی توسعه می‌یابد)

هویت گرافیکی پیشنهادی

نماد مسیر: برگ در حال حرکت
شعار: «با تن خود، تنکابن را بگرد»

جمع‌بندی پیوست ۱۷

این مسیر، می‌تواند به یکی از محبوب‌ترین و الهام‌بخش‌ترین فضاهای شهری تبدیل شود؛ فضایی برای تنفس، حرکت، تأمل و پیوند میان مردم، طبیعت، و ساختار شهری.

پیوست شماره ۱۸ – بازنگری رنگ‌آمیزی شهری با الگوی رنگ ثابت
عنوان رسمی پیوست:
طراحی نظام رنگی یکپارچه برای نمای ساختمان‌ها، پل‌ها، جداول، المان‌ها و تابلوهای شهر تنکابن با رویکرد هویتی، زیباشناختی و اقلیمی
مقدمه: اهمیت رنگ در هویت و آرامش بصری شهر

رنگ، یکی از مؤثرترین و در عین حال کم‌هزینه‌ترین ابزارهای زیباسازی شهری است. رنگ‌های بی‌قاعده، زننده یا متناقض در نمای ساختمان‌ها، جداول، پل‌ها و تابلوها، چهره‌ای آشفته از شهر ارائه می‌دهند. در شهر ساحلی–کوهستانی تنکابن، که اقلیم و طبیعت خود از هارمونی رنگی کم‌نظیری برخوردار است، تدوین یک نظام رنگی علمی، هماهنگ و الهام‌گرفته از طبیعت منطقه، ضرورتی فوری برای زیبایی پایدار است.

اهداف پیوست

  • ایجاد یک زبان رنگی مشترک در عناصر شهری برای افزایش نظم و هویت
  • کاهش تضادهای زننده و بی‌نظمی در رنگ‌پاشی سازه‌ها و مبلمان
  • الهام از اقلیم، خاک، برگ، دریا و آسمان برای ایجاد حس آرامش
  • تعریف رنگ‌های پایه، مکمل و محدودیت‌های رنگی در سطوح مختلف
  • طراحی الگوی رنگ برای موارد جدید، بازسازی‌ها و مرمت‌ها

پیشنهادهای نظام رنگی (در سه سطح)

۱. سطح یک – رنگ غالب نمای شهری
  • ساختمان‌ها (تا سه طبقه): رنگ‌های خاکی روشن، بژ, شیری، خاکستری مایل به سبز
  • نمای فروشگاه‌ها: سفید مات یا کرم روشن به‌عنوان بستر، با نوار بالا به رنگ آبی دریا یا سبز زیتونی
  • جداول: سفید با تناوب رنگ زرد خردلی یا سبز زیتونی (به‌جای قرمز)
۲. سطح دو – رنگ‌ مبلمان و سازه‌های میانی
  • نیمکت‌ها، تابلوها، ایستگاه‌ها: پایه فلزی تیره (نوک‌مدادی یا سبز لجنی)، نشیمن چوبی رنگ فندق
  • پل‌های کوچک و نرده‌ها: آبی دودی، قهوه‌ای سوخته، یا طوسی فولادی با بافت ماتی
  • تابلوهای راهنما و اطلاع‌رسانی: رنگ زمینه خاکی روشن، نوشته‌ها به رنگ قهوه‌ای تیره یا سرمه‌ای
  • سطل‌های زباله: سه رنگ استاندارد: آبی (کاغذ)، زرد (پلاستیک)، سبز (آلی)
۳. سطح سه – رنگ‌های فصلی و مراسمی
  • در مناسبت‌ها، رنگ‌های موقتی می‌توانند با هماهنگی مدیریت شهری استفاده شوند
  • ترجیحاً از رنگ‌های ملایم، سازگار با هویت شهر استفاده شود (قرمز گلی، طلایی مات، نیلی)

ساختار اجرایی پیشنهاد

  • تدوین راهنمای رنگ‌آمیزی شهر تنکابن در قالب دفترچه رسمی برای ابلاغ به کلیه دستگاه‌ها
  • الزام رنگ‌آمیزی تابلوهای مغازه و سردر اماکن جدید بر اساس این کد رنگ
  • پایش و تشویق به بازسازی رنگی سازه‌ها در فصول مشخص
  • استفاده از کدهای رنگ استاندارد (مطابق با کد رنگ ملی یا رنگ‌های تاییدشده شهرداری)

هویت گرافیکی پیشنهادی

الهام از پنج عنصر: خاک، جنگل، دریا، آسمان، مه
شعار؛ «رنگ، زبان آرام تنکابن»

جمع‌بندی پیوست ۱۸

با اجرای این پیوست، چهره تنکابن به تدریج از آشفتگی به آرامش خواهد رسید. تصویری که از طبیعت گرفته‌ایم، به شهر بازمی‌گردد؛ هماهنگ، هویت‌دار، و آرام.

پیوست شماره ۱۹ – طراحی نمادهای حجمی در میادین فرعی و تقاطع‌های مهم
عنوان رسمی پیوست:
خلق نمادهای حجمی خلاق، بومی و معنادار برای میادین فرعی و نقاط تقاطع پرتردد شهری با هدف افزایش هویت مکانی، جذابیت بصری و روایت‌گری فرهنگی
مقدمه: نقش نمادهای حجمی در حافظه بصری و هویت شهری

در فضاهایی که سرعت تردد بالاست، توقف محدود است و مجال تعامل مستقیم با محیط کم، حجم‌های شهری و نمادهای دیداری می‌توانند در چشم بر هم‌زدنی، پیام یک شهر را منتقل کنند. تنکابن با دارا بودن تقاطع‌های متعدد، میدان‌های فرعی و فضاهای بدون کارکرد شاخص، زمینه بسیار مناسبی برای افزودن نمادهای حجمی زیباشناختی و معنا محور دارد.

اهداف پیوست

  • هویت‌بخشی به میادین و تقاطع‌های فرعی با نمادهای ماندگار
  • تبدیل فضاهای عبوری به نقاط ثبت‌شده در ذهن شهروند و مسافر
  • روایت هویت بومی، طبیعت و فرهنگ محلی در قالب حجم
  • استفاده از مصالح مقاوم، مدرن و کم‌هزینه در طراحی آثار
  • هماهنگ‌سازی زبان طراحی شهری در کل بافت شهر

پیشنهادهای اجرایی طراحی

۱. گروه‌بندی نقاط قابل مداخله
  • میادین فرعی پرتردد
  • تقاطع‌های سه‌راهی یا چهارراهی دارای فضاهای مثلثی یا جزیره میانی
  • سردر ورودی محله‌ها یا مسیرهای منتهی به بازار، ساحل یا کوهستان
۲. الگوهای پیشنهادی برای نمادهای حجمی
  • طبیعت منطقه: برگ مازندران، تنه درخت باران‌خورده، موج‌های ترکیبی، فرم صدف، کوه و رودخانه خلاصه‌شده
  • فرهنگ بومی: قایق چوبی، چرخ نخ‌ریسی، نمد محلی، ابزارهای سنتی دامداری و کشاورزی
  • مشاهیر و هویت انسانی: تصویر حجمی چهره یا نماد شاعر، هنرمند یا رویداد تاریخی بومی
  • نمادهای انتزاعی: خطوط مارپیچ، خوشه‌های چوبی در هم‌تنیده، کره نوری معلق، مثلث‌های هم‌مرکز
۳. مصالح و تکنیک ساخت
  • فلز مقاوم در برابر رطوبت (استیل ضدزنگ، آلومینیوم آنودایز)
  • چوب مقاوم‌سازی‌شده یا چوب‌پلاست در ترکیب با فولاد
  • بتن سفید با روکش نانو، سبک و مقاوم
  • نور داخلی برای تأثیر شبانه با کمترین مصرف انرژی
۴. ابعاد و جانمایی
  • ارتفاع کلی بین ۲.۵ تا ۵ متر، بسته به مقیاس میدان
  • جانمایی مرکزی یا گوشه‌ای با رعایت خطوط دید و ترافیک
  • طراحی پایه ساده با حاشیه سبز و چراغ نقطه‌ای
۵. مشارکت هنری
  • برگزاری مسابقه طراحی میان هنرمندان بومی برای برخی نقاط خاص
  • درج نام هنرمند، سال نصب، و عنوان اثر در کنار حجم
  • ثبت آثار در سامانه رسمی «نقشه آثار حجمی تنکابن»

پیشنهادهای مکمل

  • طراحی QR کد در کنار هر حجم برای دریافت توضیح صوتی یا متنی
  • بروشور معرفی «۱۰ نماد حجمی شهر تنکابن» برای گردشگران
  • استفاده از نمادهای کوچک‌تر مشابه در ورودی ادارات یا مدارس

شعار و هویت بصری پیشنهادی

شعار: «هر میدان، یک معنا»
فلسفه: حجم‌ها سخن می‌گویند؛ بی‌کلام، ولی روشن

جمع‌بندی پیوست ۱۹

با اجرای این پیوست، تنکابن شهری خواهد شد که حجم‌هایش نشانه‌اند؛ هر کدام قصه‌ای، اشاره‌ای، ایستگاهی برای دیدن و فکر کردن.

پیوست شماره ۲۰ – تدوین ضوابط طراحی نما و تابلوهای مغازه‌ها در محدوده مرکزی شهر
عنوان رسمی پیوست:
ایجاد چارچوب یکپارچه برای طراحی نمای ساختمان‌ها و تابلوهای صنفی در محدوده مرکزی شهر تنکابن با هدف ارتقاء زیبایی، نظم بصری و هویت شهری
مقدمه: نابسامانی نماها و تابلوها در مرکز شهر

در حال حاضر، نمای بسیاری از مغازه‌ها و ساختمان‌ها در محدوده مرکزی تنکابن با آشفتگی رنگ، ارتفاع ناهماهنگ، فونت‌های غیراستاندارد، و نورپردازی نامتعارف مواجه است. این وضعیت، چهره عمومی شهر را مخدوش کرده و مانع از ایجاد حس هویت و آرامش در فضاهای عمومی می‌شود. ضرورت تدوین یک ضابطه روشن، هماهنگ با بافت شهری و فرهنگ بومی شهر، برای طراحی نماها و تابلوها کاملاً مشهود است.

اهداف پیوست

  • ایجاد نظم بصری در معابر اصلی و محدوده بازار مرکزی
  • کاهش تضادهای زننده در رنگ، نور و ابعاد تابلوهای صنفی
  • تقویت زیبایی سنتی و مدرن با حفظ هماهنگی مصالح و فرم‌ها
  • ارتقاء کیفیت ادراک شهری و افزایش جاذبه گردشگری مرکز شهر
  • تسهیل نظارت، اصلاح و اجرای یکپارچه اصول طراحی نمای خرد

محدوده اجرایی این پیوست

  • خیابان امام (از میدان امام تا پل اول)
  • خیابان جمهوری (تا میدان مادر)
  • کوچه‌های منتهی به بازار سنتی
  • جداره‌های اطراف ساختمان‌های عمومی، مذهبی، تاریخی

ضوابط پیشنهادی طراحی نما

مصالح و بافت
  • استفاده از رنگ‌های خاکی، سفید مات، آبی تیره، قهوه‌ای، طوسی روشن
  • ممنوعیت نصب سرامیک براق یا ورق آلومینیوم رنگی در نمای طبقه اول
  • تشویق به استفاده از چوب مقاوم‌سازی‌شده در سردر مغازه‌ها و قاب‌ها
  • مرمت نماهای قدیمی با مصالح سنتی متناسب با اقلیم و هویت بومی
تناسب ابعاد
  • ارتفاع تابلو از کف تا بالای آن حداکثر ۶۰ سانتی‌متر
  • عرض تابلو محدود به دهانه ملک (نه فراتر از عرض مغازه)
  • عمق یا بیرون‌زدگی تابلو از دیوار: حداکثر ۲۰ سانتی‌متر
  • در مغازه‌های گوشه‌ای، استفاده از تابلو دوطرفه به صورت قائم مجاز است
رنگ و نور
  • رنگ تابلو باید با زمینه نما هماهنگ و از رنگ‌های خنثی یا طبیعی باشد
  • فونت باید خوانا، ساده و بدون زوایای تیز یا تزئینات اغراق‌شده باشد
  • استفاده از نورپردازی مخفی یا نور LED خطی به جای نورافکن مستقیم
  • تابلوهای نورانی چشمک‌زن، روان یا دارای صدای همراه ممنوع است

پیشنهادهای اجرایی و نظارتی

  • طراحی دفترچه مصور «ضوابط طراحی نما و تابلو» برای ابلاغ به کسبه
  • صدور پروانه کسب مشروط به رعایت ضوابط زیباسازی نما
  • امکان بهره‌مندی از تسهیلات یا تخفیف مالیاتی در صورت اجرای الگوهای مصوب
  • بازرسی دوره‌ای و صدور اخطارهای اصلاحی برای متخلفان

هویت گرافیکی پیشنهادی

طراحی یک نشانه کوچک (مثلاً برگ یا طرح چشمه‌کیله) که مغازه‌های نمونه و هماهنگ بتوانند آن را در گوشه تابلو خود نصب کنند
این نشان: «سِمتَن – سامان‌یافته در تنکابن»

جمع‌بندی پیوست ۲۰

این پیوست، گام مهمی در بازگرداندن آرامش بصری، نظم طراحی و شخصیت واحد به سیمای شهری تنکابن است؛ برای شهری که می‌خواهد چشم‌نواز، دعوت‌کننده و ماندگار در ذهن گردشگر و شهروند باشد.

پیوست شماره ۲۱ – طراحی خلاقانه المان سال تحویل و مناسبت‌های خاص شهری
عنوان رسمی پیوست:
خلق و نصب المان‌های مناسبتی با مضامین بومی، فرهنگی و ملی در نقاط شاخص شهر تنکابن با هدف ایجاد شور اجتماعی، نشاط فصلی و هویت‌آفرینی رویدادی
مقدمه: نقش المان‌های مناسبتی در حافظه جمعی و انرژی شهری

المان‌های ویژه سال تحویل، جشنواره‌ها، اعیاد مذهبی و ملی، ابزارهایی هستند که شهر را زنده، مشارکتی، و دارای ریتم بصری نشان می‌دهند. این المان‌ها، علاوه بر زیبایی، ظرفیت بالایی در جذب گردشگر، ثبت تصویری خاطره‌انگیز و نمایش چهره فرهنگی شهر دارند. متأسفانه در سال‌های اخیر، استفاده از المان‌های کلیشه‌ای، نامرتبط با هویت شهری، یا تکراری، موجب از دست رفتن فرصت‌های طلایی در لحظات مهم سال شده است.

اهداف پیوست

  • خلق هویت سالانه برای شهر تنکابن با یک المان مرکزی
  • نمایش پیوند بومی و ملی در طراحی سازه‌های مناسبتی
  • دعوت به مشارکت هنرمندان، نوجوانان و طراحان بومی
  • استفاده از مواد سبک، مقاوم، قابل بازیافت و قابل جابجایی
  • جانمایی اصولی المان‌ها در نقاط راهبردی شهر با دسترسی بالا

انواع مناسبت‌هایی که باید تحت پوشش این پیوست باشند

  • نوروز (سال تحویل)
  • ماه رمضان و عید فطر
  • محرم و صفر
  • روزهای ملی (دهه فجر، روز جمهوری اسلامی، روز طبیعت)
  • جشنواره‌های محلی (مثلاً جشن گل‌گلاب، شب شعر، بازارچه صنایع‌دستی)
  • روز تنکابن (در صورت تصویب رسمی)

ویژگی‌های المان پیشنهادی سال تحویل

  • فرم حجمی بزرگ و ایستاده (ارتفاع بین ۳ تا ۵ متر)
  • طراحی برگرفته از مفاهیم «نوروز، زمین، زندگی، رود، جنگل»
  • شامل عناصر تعاملی (مثلاً ساعت شمار معکوس تا لحظه تحویل، گلدان برای شهروندان، زنگ سال نو)
  • نورپردازی شبانه و قابلیت ثبت عکس یادگاری
  • نام سال و پیام نوروزی در پایین حجم (مثلاً با خوشنویسی فلزی)

نقاط مناسب برای نصب المان‌های مناسبتی

  • میدان امام خمینی
  • پارک مادر (ورودی شرقی)
  • میدان ساحلی
  • پل چشمه‌کیله (با نسخه‌های سبک‌تر و قابل نصب موقت)
  • ورودی‌های اصلی شهر

پیشنهاد مشارکت عمومی

  • مسابقه طراحی المان نوروزی هر سال با داوری مردمی و کارشناسی
  • مشارکت مدارس و هنرمندان در ساخت عناصر مکمل (ماهی، گل، ظروف، پرچم)
  • استفاده از فضای نمایشگاهی برای نصب ماکت‌های کوچک‌تر در پارک‌ها

المان‌های فرعی

  • ریسه‌های نوری موضوعی
  • کتیبه‌های شعری در خیابان‌ها
  • دروازه‌های نور و رنگ در معابر اصلی
  • تقویم نوری در شب با شماره روزهای باقی‌مانده تا رویداد

هویت گرافیکی و پیام

شعار نوروزی پیشنهادی برای تنکابن: «عید را در شهر ما، به شکوفه تحویل کن»
نماد: گلبرگ، رود، ساعت خورشیدی، کبوتر سفید

جمع‌بندی پیوست ۲۱

با اجرای این پیوست، تنکابن به شهری تبدیل می‌شود که در لحظه‌های بزرگ سال، لباسی تازه می‌پوشد، لبخند می‌زند و خاطره می‌سازد؛ شهری با فصل‌هایی برای دیدن، لمس کردن و به یاد آوردن.

پیوست شماره ۲۲ – بسته فرهنگی–آموزشی همراه با طرح زیباسازی شهری
عنوان رسمی پیوست:
تدوین و اجرای بسته فرهنگی، آموزشی و مشارکتی برای تثبیت و ارتقاء طرح زیباسازی شهری با محوریت کودکان، شهروندان، هنرمندان و رسانه‌های محلی
مقدمه: ضرورت آگاهی و مشارکت در موفقیت زیباسازی شهری

هیچ پروژه زیباسازی‌ای بدون مشارکت مردم، تغییر نگرش عمومی، و ایجاد حس تعلق، موفق و پایدار نخواهد بود. زیباسازی تنها در نقشه و سنگ و رنگ خلاصه نمی‌شود، بلکه به شعور، باور و سلیقه جمعی گره خورده است. ازاین‌رو، بسته‌ای فرهنگی–آموزشی به‌عنوان مکمل و محرک طرح‌های اجرایی طراحی شده است تا به‌صورت موازی و پایدار، زیبایی را از کاغذ به جان شهر منتقل کند.

اهداف پیوست

  • آموزش اصول زیبایی‌شناسی شهری به کودکان، دانش‌آموزان و عموم مردم
  • نهادینه‌سازی رفتار درست در استفاده از فضاهای عمومی
  • تقویت حس تعلق شهروندان به محیط زیست و عناصر شهری
  • بهره‌گیری از ابزارهای هنری، رسانه‌ای و تعاملی برای ارتقاء فرهنگ بصری
  • ایجاد الگوهای ماندگار برای جشنواره‌ها، رقابت‌ها و پویش‌های زیباسازی

ساختار بسته فرهنگی–آموزشی

۱. برنامه‌های آموزشی برای کودکان و نوجوانان
  • طراحی کارگاه‌های زیباسازی مدارس ابتدایی و متوسطه
  • مسابقه نقاشی و انشا با موضوع: «شهر زیبای من»
  • تورهای آشنایی با پروژه‌های در حال اجرا برای مدارس منتخب
  • تهیه بسته داستانی و بازی (کتابچه مصور، پازل، رنگ‌آمیزی) با محور شهر پاک
۲. پویش‌های شهری برای عموم مردم
  • اجرای پویش «خانه‌ام را با شهرم هماهنگ می‌کنم» (رنگ نما، تابلو، گلدان)
  • نصب تابلوهای آموزشی در فضاهای عمومی: «از تو شروع می‌شود»
  • برنامه «هر مغازه، یک گلدان» با اعطای پلاک تقدیر به مغازه‌های الگو
  • برگزاری شب‌های شهریارانه (شعر، موسیقی، گفتگو با هنرمندان محلی)
۳. تولیدات رسانه‌ای و تبلیغاتی
  • ساخت تیزرهای کوتاه از قبل و بعد پروژه‌ها
  • انتشار بروشور و کتابچه مصور از پروژه‌ها برای توزیع در ادارات و مدارس
  • همکاری با رسانه‌های محلی (رادیو، تلویزیون، صفحات مجازی تنکابن) برای انتشار پیام‌های کوتاه فرهنگی
  • راه‌اندازی هشتگ رسمی پویش زیباسازی (مثلاً: #تنکابن_در_آینه)
۴. جشنواره‌ها و مناسبت‌ها
  • برگزاری جشنواره سالانه زیباسازی با موضوع «رنگ، روایت، ریشه»
  • دعوت از هنرمندان برای ساخت آثار محیطی در نقاط شهری
  • نمایشگاه عکس از پروژه‌ها، نگاه مردم، و آرزوهای شهری
  • روز نمادین «شهر زیبای من» در تقویم فرهنگی شهر

پیشنهاد تشکیلاتی

  • تأسیس کمیته فرهنگی طرح زیباسازی با حضور هنرمندان، معلمان، مدیران شهری و نمایندگان مردم
  • ارتباط منظم این کمیته با تیم اجرایی پروژه‌ها برای هماهنگی فرهنگی
  • همکاری با نهادهای فرهنگی (کتابخانه‌ها، کانون پرورش، فرهنگسراها)

شعار و پیام کلان بسته فرهنگی

«زیبایی را یاد بگیریم، زندگی‌اش کنیم»
نماد پیشنهادی: ترکیب چشمه، درخت، و چهره خندان کودک

جمع‌بندی پیوست ۲۲

اگر زیباسازی کالبدی، تن شهر را می‌آراید؛ زیباسازی فرهنگی، جان شهر را نورانی می‌کند. این بسته، قلب پروژه است؛ تربیت چشمی که زیبایی را ببیند، و دستی که آن را نگاه دارد.

پایان فصل پنجم


فصل ششم: راهبرد اجرایی و برنامه عملیاتی زیباسازی شهر تنکابن

۶.۱ مقدمه فصل ششم

پس از طراحی، تحلیل و تشریح چشم‌اندازها، المان‌ها و ظرفیت‌های زیباسازی شهر تنکابن در فصول پیشین، اکنون نوبت آن فرا رسیده است که این مفاهیم بلند و الهام‌بخش، از ساحت نظر به عرصه اجرا وارد شوند. فصل ششم، نقطه اتصال «شناخت» به «تحقق» است. فصلی که در آن، تمامی آرمان‌ها، ایده‌ها و هویت‌های شهری به‌صورت زمان‌بندی‌شده، بودجه‌بندی‌شده و با ساختار اجرایی دقیق، در مسیر پیاده‌سازی قرار می‌گیرند.

در این فصل، تلاش شده است تا با ترکیب دانش مهندسی، مدیریت پروژه، برنامه‌ریزی شهری، و هنر ارتباطات اجتماعی، یک نقشه‌راه جامع برای تحقق اهداف زیباسازی تدوین گردد؛ نقشه‌ای که نه‌تنها عملیاتی است، بلکه انعطاف‌پذیر، مشارکت‌پذیر و آینده‌نگر نیز می‌باشد.

در کلیه مراحل اجرای این نقشه راه، ضرورت همسویی طراحی‌ها با ظرفیت‌های اقلیمی و زیرساختی منطقه تنکابن (از جمله رطوبت بالا، بارندگی مکرر و شبکه معابر) به‌عنوان یک اصل بنیادی رعایت خواهد شد.

همچنین حضور پیوسته هنر در فرآیند اجرا، از طراحی بصری المان‌ها تا محیط پیرامونی، مراسم افتتاحیه و گرافیک شهری، نه به‌عنوان تزیینی الحاقی، بلکه به‌عنوان یکی از ارکان اجرای شعورمحور پروژه مورد توجه خواهد بود.

در اجرای این فصل، تعهد حاکمیتی و اجرایی شهرداری، شورای شهر، فرمانداری و نهادهای محلی، ضمانت‌بخش تحقق دقیق برنامه‌ها خواهد بود. هم‌چنین، تمام تصمیم‌گیری‌ها، تخصیص منابع و اقدامات، با حفظ اصالت فلسفه‌ی بنیادین پروپوزال و در مسیر آگاهی، اجرا خواهند شد.

این فصل، آغازگر فصلی از زیستن در شهری است که نه‌تنها کالبدش زیباست، بلکه روحش نیز آگاه، هنرمند، و زنده به حضور مردم خویش است.

۶.۲ تقسیم‌بندی فازهای اجرایی پروژه

در راستای تحقق گام‌به‌گام اهداف تعیین‌شده در پروپوزال جامع زیباسازی شهر تنکابن، تقسیم‌بندی دقیق فازهای اجرایی پروژه امری بنیادین تلقی می‌شود. این تقسیم‌بندی، پروژه را به مراحل منسجم، قابل پایش و منطبق با ظرفیت‌های اجرایی و فرهنگی شهر تبدیل می‌سازد.

معیارهای راهبردی فازبندی پروژه:

  • اولویت مکانی: انتخاب ورودی‌های شرقی، غربی، جنوبی و مرکز شهر به‌عنوان نقاط طلایی اجرای اولیه.
  • آمادگی زیرساختی: شناسایی مناطقی با آمادگی کامل در زمینه فضای فیزیکی، مجوزها و زیرساخت‌های شهری.
  • ظرفیت فرهنگی و اجتماعی: ارزیابی نقاط مستعد مشارکت مردمی، جذب رسانه‌ای، و تعامل با هنرمندان و مدارس.
  • تأثیر سریع بصری و روانی: گزینش پروژه‌هایی که در کوتاه‌مدت، حداکثر احساس تحول را در شهروند ایجاد کنند.
  • انطباق با اقلیم تنکابن: لحاظ کردن شرایط رطوبتی، بارندگی بالا، و فصل‌های مناسب اجرا.

ساختار مرحله‌ای فازهای اجرایی:

فاز مدت اجرا محورهای اجرایی
فاز نخست ماه‌های ۱ تا ۶ ورودی شرقی، میدان مرکزی، پیاده‌راه ساحلی، مشارکت هنرمندان بومی و مدارس
فاز دوم ماه‌های ۷ تا ۱۲ ورودی‌های غربی و جنوبی، پارک‌ها، تابلوهای گرافیکی شهری
فاز سوم سال دوم مسیر رودخانه، دیوارنگاره‌ها، مبلمان هوشمند، حافظه هنری پروژه
فاز چهارم سال سوم پروژه‌های نمادین هنری، جشنواره زیباسازی، نگهداری و ارزیابی پایدار

جداول تکمیلی پیشنهادی برای پیوست این بخش:

  • جدول تلفیقی فازها (زمان، مکان، نهاد مجری، نوع پروژه)
  • جدول شاخص‌های اثرگذاری اجتماعی برای هر فاز
  • جدول پاسخ به تأخیرهای اجرایی و انحراف پروژه
  • نقشه مفهومی تقسیم‌بندی فازها به‌صورت شماتیک

سازوکارهای راهبری و هم‌افزایی نهادی در فازها:

  • پیش از هر فاز: تشکیل «جلسه راهبری فاز» با حضور شهرداری، فرمانداری، مشاوران، هنرمندان، شورا و مجریان.
  • در طول فاز: تعیین مدیر اجرایی فاز و ایجاد اتاق هماهنگی برای اقدام مشترک.
  • در پایان فاز: ثبت گزارش ارزیابی میدانی، تحلیل نتایج، و بازخوردگیری شعوری و عملکردی.

۶.۳ تشریح تیم‌های اجرایی و نقش نهادها

در راستای تحقق یک پروژه منسجم، مشارکت‌محور و با کیفیت در مقیاس شهری، طراحی ساختار اجرایی چندلایه، شعورمحور و شفاف، ضرورتی انکارناپذیر است. این ساختار، پایه‌ای برای اجرای هماهنگ فازها، نظارت دقیق، مشارکت فعال نهادها و تقویت اعتماد اجتماعی خواهد بود.

ارکان کلیدی ساختار اجرایی پروژه:

رکن ویژگی کلیدی شرح وظایف
کمیته راهبردی پروژه عالی‌ترین نهاد تصمیم‌گیر شامل شهردار، نماینده فرمانداری، شورای شهر، مدیرکل نور، و نماینده دانشگاه معماری سیاست‌گذاری کلان، تصویب بودجه، راهبری
دفتر مرکزی مدیریت پروژه (PMO) با ریاست مدیرکل نور و معاونت‌های معماری، هنری، مشارکت اجتماعی، زمان‌بندی، و بودجه هماهنگی کلان، ثبت گزارش، نظارت عملیاتی
مرکز کنترل زمان و هزینه (TCC) واحد مستقل تحت‌نظر PMO ارزیابی انطباق با برنامه زمانی و مالی
واحد تخصصی تطبیق معماری با اقلیم بررسی هم‌خوانی المان‌ها با اقلیم و بافت شهری تضمین هویت بومی-معماری
شورای مشارکت مردمی و هنری منتخب از هنرمندان، معلمان، دانشجویان، اصناف، رسانه‌ها دریافت ایده، برگزاری جشنواره، تسهیل تعامل
آکادمی هنری تنکابن زیرمجموعه شورای مشارکت مردمی آموزش نوجوانان و پرورش هنرمند بومی
کارگروه‌های اجرایی منطقه‌ای نمایندگان شهرداری، مشاوران، هنرمندان محلی، ناظر اجتماعی اجرای پروژه‌های محله‌ای و ثبت گزارش روزانه
کارگروه ارتباطات تصویری و مستندسازی مستندسازی دیداری و شنیداری فرآیند پروژه برای عموم، رسانه‌ها و آرشیو ملی افزایش شفافیت، مشارکت و ثبت تاریخی

سلسله مراتب پاسخ‌گویی شعوری:

  • هر کارگروه اجرایی، مستقیماً به واحد تخصصی متناظر در PMO پاسخ‌گو است.
  • PMO، هر سه‌ماهه گزارش فنی-هنری-اجتماعی را به کمیته راهبردی ارائه می‌دهد.
  • کمیته راهبردی موظف است گزارشات سالانه شفاف را به اطلاع شورای شهر و مردم برساند.
  • شورای مشارکت مردمی، از طریق نظام انتخاب نمایندگان شعورمند (فراخوان، مصاحبه، رأی‌گیری هنری)، قابل اعتماد و نماینده واقعی مردم خواهد بود.

پیشنهاد برای پیوست این بخش:

  • نقشه درختی ساختار سازمانی پروژه با رنگ‌بندی وظایف
  • جدول هماهنگی زمانی بین کارگروه‌ها و PMO
  • نمونه فرم گزارش‌دهی روزانه از کارگروه‌های منطقه‌ای

۶.۴ منابع مالی و شیوه‌های تأمین اعتبار پروژه

زیباسازی شهری در ابعاد وسیع و پایدار، نیازمند الگویی چندمنبعی، مشارکتی، و مبتنی بر شفافیت و شعور جمعی است. پروژه جامع زیباسازی شهر تنکابن، از رهگذر طراحی یک ساختار تأمین اعتبار ترکیبی، به دنبال رهایی از وابستگی صرف به منابع بودجه‌ای و حرکت به‌سوی جلب مشارکت‌های داوطلبانه، هنرمندانه و هوشمندانه است.

منابع اصلی تأمین مالی پروژه:

  1. بودجه شهرداری تنکابن: از محل اعتبارات عمرانی، فرهنگی و پروژه‌های توسعه پایدار.
  2. اعتبارات فرمانداری و استانداری مازندران: با پیگیری ثبت پروژه به‌عنوان یک طرح الگو در سطح استان.
  3. اسپانسرهای محلی و ملی: از طریق بسته‌های تبلیغاتی تصویری، نمایشگاهی و برندینگ شهری.
  4. فضاهای تبلیغاتی شهری اجاره‌ای و محدود: در قالب طراحی هنرمندانه و موقت، با حفظ اصالت المان‌ها.
  5. کمپین‌های مشارکت مردمی (Crowdfunding): همراه با بسته‌های گرافیکی، پوسترها، کلیپ‌ها و نقشه‌های بصری از مسیر اجرای پروژه.
  6. فعال‌سازی ظرفیت دانشگاه‌ها و پروژه‌های دانشجویی: با تبدیل طراحی برخی المان‌ها به مسابقات یا پایان‌نامه‌های کاربردی.
  7. رویدادهای هنری درآمدزا: مانند فستیوال‌ها، نمایشگاه‌ها، اجراهای خیابانی و کارگاه‌های عمومی.
  8. صندوق شکوه هنری تنکابن: نهادی غیردولتی با مشارکت هنرمندان برجسته، خیرین و ایرانیان مقیم خارج.
  9. جذب حمایت از ایرانیان خارج از کشور: با بسته‌های افتخاری و حک نام در کنار برخی المان‌ها.
  10. بانک مصالح مازاد شهری: جمع‌آوری مصالح بلااستفاده عمرانی برای استفاده در طراحی‌های هنری.

اصول کلیدی در مدیریت مالی:

  • شفافیت کامل در منابع و مصارف، با انتشار فصلی گزارش‌ها
  • ایجاد حساب مالی مستقل و گزارش‌گیری عمومی در سامانه شفافیت آنلاین
  • تعریف شاخص‌های کلیدی عملکرد مالی (KPIs) برای ارزیابی کارایی
  • ممنوعیت ورود سرمایه‌گذاران صرفاً سودمحور یا مخرب هویت پروژه
  • تشکیل «هیات نظارت سه‌جانبه مالی» برای کنترل قراردادها و هزینه‌ها

منشور شعوری تأمین مالی پروژه:

  1. اصالت فرهنگی بر سودآوری مقدم است
  2. هنرمند کرامت دارد، نه ابزار تبلیغاتی
  3. هر کمک مالی باید در خدمت شعور شهری باشد، نه تقلیل آن
  4. پول در این پروژه ابزار است، نه ارزش

پیشنهاد برای پیوست‌ها:

  • اینفوگراف مسیر جریان منابع مالی
  • جدول مقایسه‌ای سناریوهای بودجه‌ای فازهای پروژه
  • فرم رسمی دعوت به مشارکت حامیان افتخاری داخلی و بین‌المللی

۶.۵ زمان‌بندی اجرایی و تقسیم‌بندی فازهای پروژه

پروژه‌ی زیباسازی شهری تنکابن به‌عنوان یک فرآیند تحول‌آفرین و هویت‌ساز، نیازمند نظامی فازبندی‌شده، قابل نظارت، مشارکت‌پذیر و هماهنگ با شعور جمعی جامعه است. این بخش به طراحی ساختار زمانی پروژه، نحوه توالی اجرای المان‌ها و ابزارهای مدیریتی و شعوری آن می‌پردازد.

تقسیم‌بندی نهایی فازهای اجرایی:

فاز بازه زمانی محدوده جغرافیایی فعالیت اصلی وضعیت
فاز صفر (پیش‌فاز) ماه 0 تا 1 کل شهر آماده‌سازی فنی، نقشه‌برداری، هماهنگی نهادی الزامی
فاز ۱ ماه 1 تا 4 ورودی شرقی، میدان امام اجرای دروازه شرقی، المان میدان امام، آماده‌سازی کلیدی
فاز ۲ ماه 3 تا 6 شهرک شیرود دروازه غربی، پارک ساحلی، المان کودک مکمل
فاز ۳ ماه 4 تا 8 مسیر جنوبی (خرم‌آباد) دروازه جنوبی، محور فرهنگی-آگاهی میانی
فاز ۴ ماه 6 تا 10 مرکز شهر، پیاده‌راه میدان مادر، آگاهراه، المان‌های فرهنگی اجتماعی
فاز ۵ ماه 10 تا 14 نسارود و پارک ساحلی نیمکت‌های مفهومی، آلاچیق، فضای تعامل آب‌وهوامحور
فاز ۶ ماه 11 تا 14 بافت سنتی (قلعه گردن، گلیجان) المان‌های بومی، بازآفرینی محله هویتی
فاز ۷ (تجلی) ماه 14 تا 15 کل شهر آیین پایانی، نمایشگاه نهایی، رونمایی از مستندات نهایی

اصول مدیریت زمان پروژه:

  • ایجاد «دفتر مدیریت زمان پروژه» برای پیگیری لحظه‌ای و گزارش‌دهی
  • تعریف تقویم مشارکت نهادی برای هماهنگی با سازمان‌های خدمات‌رسان
  • ارزیابی عملکرد تیم‌ها در پایان هر فاز (Post-phase Audit)
  • برنامه‌ریزی هم‌پوشان برای فازهای غیرهم‌مکان
  • تنظیم تقویم فرهنگی–هنری هم‌زمان با فازها

برنامه‌های شعوری و فرهنگی همراه هر فاز:

  1. پیمان ارتعاش: آیین آغاز هر فاز با مشارکت شعوری و نیت‌گذاری جمعی
  2. مستندسازی هنری–فرهنگی: با عنوان «تاریخ‌نگاری شعور تنکابن» در طول فازها
  3. رویداد فرهنگی هم‌زمان با فازها: نمایش‌های خیابانی، جشنواره، ورکشاپ
  4. فاز تجلی: به‌عنوان آیین بیداری شهری و رونمایی نهایی از دستاوردها

پیوست‌های پیشنهادی این بخش:

  • گانت چارت کامل اجرایی فازها
  • اینفوگراف مسیر زمانی با آیکون اختصاصی برای هر فاز
  • نقشه فازبندی مکانی شهر تنکابن
  • فرم الکترونیکی مشارکت مردمی در هر فاز

۶.۶ سازوکارهای نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت اجرای پروژه

پروژه‌ی زیباسازی شهری تنکابن، نه‌تنها یک برنامه عمرانی بلکه تجلی یک فرآیند شعورمحور و فرهنگی است. از همین رو، نظام نظارت و ارزیابی آن باید همزمان فنی، هنری، و انسانی باشد. در این بخش، ساختار سه‌لایه‌ای نظارت و ابزارهای تضمین کیفیت ارائه می‌گردد.

۱. ساختار سه‌سطحی نظارت پروژه

سطح وظیفه ساختار
نظارتی میدانی نظارت مستقیم در محل اجرای پروژه‌ها تیم‌های فنی، هنری و ناظر عمرانی در محل
نظارتی مرکزی کنترل هماهنگ فازها و بررسی پیشرفت دفتر پروژه + مدیر اجرایی + نمایندگان شهرداری
نظارتی راهبردی تصمیم‌گیری‌های کلان و اصلاح مسیر شورای عالی پروژه؛ تشکیل جلسه هر دو ماه

۲. ابزارهای اجرایی نظارت و ارزیابی

  • دفتر فنی پشتیبان: برای تطبیق اجرا با دیتیل‌های معماری و اسناد فنی
  • بازرسی سه‌مرحله‌ای برای هر المان: پیش از اجرا، در حین اجرا، و پیش از بهره‌برداری
  • سامانه ثبت مغایرت‌ها: پلتفرمی برای گزارش‌دهی سریع انحرافات اجرایی
  • داشبورد عمومی پروژه: نمایش آنلاین روند پیشرفت، وضعیت نظارت، و رضایت عمومی
  • کد QR در محل المان‌ها: برای مشاهده اطلاعات پروژه توسط شهروندان

۳. نظارت فرهنگی–شعوری و انسانی

  • تشکیل هسته ناظر هنری–فرهنگی: شامل هنرمندان، جامعه‌شناسان و اهالی اندیشه
  • ارزیابی اثر بر هویت، خاطره، و احساس مردم
  • ثبت بازخورد میدانی شهروندان: گفت‌وگو، روایت، عکس، و مستندات شفاهی
  • افزوده شدن گزارش فرهنگی به گزارش فنی: در انتهای هر فاز

۴. آیین‌های بیداری و فعال‌سازی آثار

  • پیمان ارتعاش در آغاز هر فاز
  • آیین گشایش شعوری پس از تکمیل هر اثر: با مشارکت مردم، هنرمندان و مقامات محلی
  • برنامه روایت مردمی آثار: معرفی معنا، پیام، و نحوه خلق اثر در بستر فرهنگی محلی

۵. تضمین کیفیت و پایداری آثار

  • استفاده از مصالح با دوام و فناوری‌های پایداری شهری
  • تدوین دستورالعمل نگهداری و مرمت ۱۰ ساله برای هر المان
  • آموزش نیروهای محلی برای حفظ زیبایی و کارکرد آثار

پیوست‌های پیشنهادی این بخش:

  • الگوی گرافیکی سامانه ثبت مغایرت‌ها
  • فرم گزارش دوگانه فنی–فرهنگی
  • نمونه QR Code تعاملی
  • طرح گرافیکی داشبورد عمومی پروژه

۶.۷ مکانیزم‌های مشارکت مردمی و ارتقاء حس تعلق به پروژه

درک مردم از شهر، نه‌فقط از طریق فضاهای عمومی، بلکه از طریق احساس مالکیت، خاطره، و مشارکت در ساخت آن شکل می‌گیرد. این بخش به سازوکارهای طراحی‌شده برای جلب مشارکت فعال، عمیق و مستمر مردم در تمامی مراحل پروژه زیباسازی تنکابن اختصاص دارد.

۱. ساختار رسمی مشارکت مردمی

  • تشکیل شورای مشارکت مردمی پروژه: شامل نمایندگان محلات، معلمان، جوانان، هنرمندان و فعالان اجتماعی؛ با جلسات دوره‌ای و اختیارات مشورتی و اجرایی در تمام فازها.
  • نقشه مسئولیت‌پذیری محله‌ای: هر محله متعهد به نگهداری، روایت‌گری و مراقبت از یک یا چند المان یا فضای خاص می‌شود.

۲. طراحی فضاهای تعاملی مردمی در شهر

  • سکوهای چندمنظوره محله‌ای: برای اجرای محلی، شعرخوانی، سخنرانی و آیین‌ها
  • دیوارهای گفت‌وگو و رسانه‌های محلی: برای نقاشی دیواری، پیام‌های اهالی، عکس‌های قدیمی
  • مسیرهای مشارکتی (مسیر بیداری): پیاده‌راه‌هایی که با مشارکت مردم ساخته و تزئین می‌شوند
  • اثر مشترک محله: المانی که طراحی و اجرای آن با همکاری مستقیم اهالی انجام می‌شود

۳. برنامه‌های آموزشی، هنری و رسانه‌ای

  • کارگاه‌های شهری برای کودکان و نوجوانان: با تمرکز بر زیبایی‌شناسی، فرهنگ بومی و هنر مشارکتی
  • نشست‌های محلی در مساجد، مدارس و فرهنگسراها: برای توضیح اهداف پروژه و دریافت بازخورد
  • تولید بسته‌های آموزشی دیجیتال (ویدئو، پادکست، موشن‌گرافی): با زبان ساده، بومی و تعاملی
  • برندسازی محله‌ها: طراحی لوگو، رنگ، شعار و تابلو ویژه برای هر محله مشارکت‌کننده

۴. روایت‌سازی، خاطره‌نگاری و هنر مشارکتی

  • آیین‌های سیار هنری: از جمله آیین درخت خاطره، نغمه‌خوانی شبانه، نقاشی در سکوت
  • دفتر خاطرات شهر: برای ثبت دست‌نوشته، عکس، صدا و خاطرات شهروندان
  • دعوت از هنرمندان محلی: به‌عنوان راهبران پروژه‌های محله‌ای و حلقه اتصال مردم–پروژه
  • بایگانی مشارکت شهری تنکابن: مستندسازی کلیه مشارکت‌ها و خلق یک اثر هنری–نمایشی در پایان پروژه

۵. ابزارهای فناوری برای مشارکت

  • اپلیکیشن «شهر من – پروژه من»: شامل ثبت عکس، داستان، رأی‌گیری و بازخورد
  • QR Code در المان‌ها: برای ارائه اطلاعات پروژه، دعوت به مشارکت و دریافت نظرات
  • داشبورد عمومی مشارکت: قابل دسترس از طریق سایت پروژه، با داده‌های آماری، نقشه مشارکت، و آرشیو دیجیتال

۶. راهکارهای تداوم مشارکت پس از اجرا

  • تعریف تقویم رویدادهای فصلی تکرارشونده (جشن نور، هفته خاطره، جشن روایت)
  • بودجه سه‌ساله نگهداری و بازطراحی مشارکتی برای هر محله
  • تشکیل کارگروه‌های دائمی نگهداری محلی با آموزش، ابزار و راهنمای عمل رسمی

۶.۸ نقشه ارتباطات عمومی و رسانه‌ای پروژه

ارتباطات عمومی این پروژه، نه‌فقط کانال انتقال پیام، بلکه تجلی هویت شهری، خالق همدلی مردمی، و حافظ شعور جاری در طرح‌ها خواهد بود. از این رو، طراحی یک سازوکار جامع، پویا و زیباشناسانه برای هدایت روایت پروژه، ضروری است.

۱. ساختار رسمی ارتباطات عمومی

  • مرکز رسانه پروژه تنکابن: شامل تیم مدیریت محتوا، گرافیک، ویدیو، نویسندگی، گزارشگری میدانی، مستندسازی، و پاسخ‌گویی رسانه‌ای. این مرکز مسئول تدوین پیام، تولید محتوا، تحلیل بازخورد و انتشار روایت در تمامی سطوح است.
  • سخنگوی رسمی پروژه: برای هماهنگی رسانه‌ای با نهادها، رسانه‌های محلی، ملی و بین‌المللی.

۲. ابزارهای رسانه‌ای پروژه

بستر شرح مخاطبان اصلی
دیجیتال وب‌سایت رسمی، شبکه‌های اجتماعی، اپلیکیشن «شهر من – پروژه من» مردم، جوانان، گردشگران
محلی بنرها، پوسترها، گرافیک کف، تابلوهای موقت و دائم، کد QR در المان‌ها ساکنان، خانواده‌ها، سالمندان
رسانه‌ای هنری مستندها، مینی‌فیلم‌ها، نریشن‌ها، اینفوگرافی‌های احساسی عموم، رسانه‌ها، مستندسازان
فضای شهری ستون‌های روایت، دیوارهای نوشتار مردمی، پیکتوگرام‌های بومی، پیام در مسیر رهگذران، محله‌ها، نسل آینده

۳. هویت بصری و پیام‌رسانی پروژه

  • طراحی لوگو، رنگ رسمی، فونت، و چارچوب گرافیکی واحد
  • تدوین منشور هویت ارتباطی پروژه شامل زبان، لحن، گویش، فرم بصری
  • پیام‌های کلیدی الهام‌بخش همچون: «شهر ما بیدار می‌شود»، «هر المان، یک داستان»، «زیبایی، حق ماست»

۴. پیوند فضا و روایت

  • نقاط روایت شهری: المان‌هایی که همزمان با سازه، پیام پروژه را منتقل می‌کنند
  • تابلوهای دیجیتال معمارانه: به‌عنوان رسانه زنده در فضاهای عمومی
  • پیام در مسیر: نوشته‌ها، پیکتوگرام‌ها و روایت‌های بومی در کف، پلکان یا دیوار
  • آیین‌های اجرا و روایت زنده در فازهای کلیدی

۵. روایت‌سازی و بایگانی ماندگار

  • مستندسازی تصویری، شنیداری و مکتوب کل پروژه از دیدگاه مردم و طراحان
  • ساخت مستند نهایی پروژه برای ارائه ملی و جهانی
  • تشکیل بایگانی مشارکت و روایت شهری تنکابن برای حفظ حافظه پروژه
  • برگزاری آیین نهایی روایت و نمایش عمومی در فاز تجلی

۶.۹ راهبردهای پایداری، نگهداری و توسعه آینده‌نگر پروژه

زیباسازی شهری تنها در طراحی و اجرا معنا نمی‌یابد، بلکه در تداوم حضور، نگهداری زنده و نوسازی شعورمند خود، به بلوغ می‌رسد. این پروژه، با تکیه بر روح مردمی و اصالت هنری، نیازمند ساختاری دقیق، آیین‌مند و توسعه‌پذیر برای حفظ آثار و برافروختن مسیرهای نو در آینده است.

۱. ساختار نگهداری و مرمت آثار

  • تشکیل واحد رسمی نگهداری پروژه زیباسازی تنکابن؛ با ساختار زیرمجموعه شهرداری، بودجه مستقل، نیروهای متخصص، و اتصال به مرکز رسانه، شورای مشارکت مردمی و مرکز مستندات فنی
  • بانک دیجیتال فنی آثار: شامل نقشه‌ها، متریال، رنگ‌ها، دستورالعمل‌ها، شناسنامه آثار، فایل‌های مرمت و QR قابل‌اسکن در محل
  • شناسنامه معماری و شعوری هر اثر: دربردارنده اطلاعات فنی، روایت مردمی، عکس‌های مراحل اجرا و دستورالعمل حفظ روح و کالبد آن

۲. چرخه نظارت و ارزیابی مستمر

  • بازرسی فصلی توسط کارگروه تخصصی: شامل ارزیابی سلامت ساختاری، زیباشناسی، کف‌سازی، نور، پوشش گیاهی، و بازخورد مردمی
  • سامانه ثبت مغایرت‌های محلی: فعال از طریق QR، اپلیکیشن و شماره‌گیری سریع برای شهروندان

۳. بودجه‌ریزی پایدار و متنوع

  • سهم ثابت از بودجه شهرداری
  • صندوق فرهنگی نگهداری، با امکان جذب حمایت از بخش خصوصی و نهادهای مردمی
  • تخصیص درصدی از درآمدهای گردشگری شهری برای آثار شاخص

۴. بازسازی هنرمندانه و توسعه آینده‌نگر

  • بازنگری هر ۵ سال: با حفظ روح و تجلی فرم نو
  • دعوت از نسل جدید هنرمندان: برای اجرای بازسازی‌های شعوری–نوآورانه
  • ثبت هر دوره نوسازی در بایگانی شعوری پروژه

۵. برنامه‌های شعورمند پایداری آثار

  • آیین‌های سالانه بیداری آثار: شامل روایت، لمس، بازخوانی و آیین احیاء
  • دفتر خاطره آثار: قابل‌نگارش توسط شهروندان و تبدیل به کتاب
  • جشنواره بازسازی جمعی محلات: برای رنگ‌آمیزی یا نوسازی نمادین برخی فضاها

۶. چشم‌انداز توسعه پروژه

  • طراحی بسته آموزشی انتقال تجربه
  • ساخت مستند ملی پروژه
  • تدوین مدل «تنکابن» و انتقال آن به شهرهای دیگر
  • دعوت به نشست‌های کشوری برای ترویج زیباسازی شعورمحور شهری

۶.۱۰ سازوکار پایش و ارزیابی اثربخشی پروژه

پایش و ارزیابی اثربخشی پروژه زیباسازی تنکابن، تنها محدود به کنترل اجرایی و نظارت عمرانی نیست؛ بلکه شامل سنجش تأثیر فرهنگی، اجتماعی، روانی و هویتی مداخلات شهری نیز هست. این بخش، چارچوب ارزیابی و بازخوردگیری مداوم را تعریف می‌کند تا کیفیت و اصالت پروژه در طول مسیر حفظ شود.

۱. طراحی شاخص‌های کلان ارزیابی

  • شاخص هویت بصری شهر: میزان ادراک یکپارچگی، آرامش رنگی، هویت مکانی
  • شاخص مشارکت اجتماعی: سطح و تداوم حضور مردم، اصناف، مدارس و هنرمندان
  • شاخص کیفیت فضا: نور، نشیمن، دسترسی، امنیت ادراکی و کاربرپسندی
  • شاخص کارایی مالی: نسبت هزینه به خروجی عینی و اثرگذاری ادراکی
  • شاخص ماندگاری: دوام کالبدی و نگهداری آثار پس از تحویل

۲. چرخه پایش سه‌مرحله‌ای

  • پیش از اجرا (Baseline): ثبت وضعیت اولیه هر نقطه
  • در حین اجرا (Mid-phase Review): اصلاح در لحظه، پیشگیری از انحراف
  • پس از اجرا (Impact Audit): سنجش اثر نهایی بر رفتار شهر و شهروند

۳. بازخوردگیری عمومی و انتشار شفاف نتایج

  • داشبورد عمومی پروژه (آنلاین و میدانی) برای نمایش درصد پیشرفت، کیفیت و رضایت مردم
  • جلسات عمومی گزارش‌دهی پایان هر فاز با حضور شهروندان و رسانه محلی
  • انتشار «گزارش شعوری فصل» شامل تجربه‌های انسانی و هنری هر فاز، نه فقط آمار مهندسی

پایان فصل ششم



فصل هفتم: طراحی نظام اجرایی و فازبندی عملیاتی پروژه

عنوان فصل و مقدمه کلی

در این فصل، تمرکز بر تبدیل رؤیا به اجراست؛ یعنی تدوین ساختاری منسجم، گام‌به‌گام و واقع‌بینانه برای پیاده‌سازی کامل پروژه در بستر واقعی شهر.

این فصل شامل عناصر کلیدی زیر خواهد بود:

  • ساختار نهادی اجرایی پروژه
  • تقسیم‌بندی فازهای اجرایی پروژه در بازه زمانی مشخص
  • جدول توزیع منابع انسانی، مالی و فنی در هر فاز
  • چارچوب نظارت، پایش و گزارش‌گیری حین اجرا
  • سناریوهای انعطاف‌پذیر در برابر متغیرهای اقتصادی، سیاسی و اقلیمی

دستورالعمل فصل هفتم: تدوین نظام اجرایی و فازبندی عملیاتی پروژه بر پایه تحلیل SWOT

این فصل با تکیه بر تحلیل دقیق شرایط داخلی و بیرونی پروژه، بر آن است تا نظام اجرایی واقع‌گرایانه، بومی، انعطاف‌پذیر و شعورمحور برای اجرای فازهای زیباسازی شهر تنکابن را طراحی کند. ستون اصلی تدوین این فصل، تحلیل استراتژیک SWOT خواهد بود.

چهار ستون تحلیل SWOT در پروژه زیباسازی تنکابن

۱. نقاط قوت (Strengths)

  • برخورداری از پشتوانه شعوری، مردمی و هنری کم‌نظیر
  • طراحی جامع بر اساس نیازهای هویتی و بومی
  • مشارکت طیف وسیعی از متخصصان بینارشته‌ای
  • هم‌افزایی با هویت تاریخی و گردشگری منطقه

۲. نقاط ضعف (Weaknesses)

  • محدودیت منابع مالی یا وابستگی به نهادهای رسمی
  • کمبود زیرساخت‌های اجرایی و نیروی انسانی بومی آموزش‌دیده
  • مقاومت برخی بدنه‌های سنتی مدیریتی در شهرداری
  • عدم وجود تجربه پیشین مشابه در مقیاس کامل شهر

۳. فرصت‌ها (Opportunities)

  • ظرفیت بسیار بالای تنکابن در جذب گردشگر هنری، فرهنگی و شهری
  • علاقه‌مندی رسانه‌ها، نخبگان و دانشگاهیان به پروژه‌ای منحصربه‌فرد
  • امکان جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و خیّران فرهنگی
  • زمینه‌سازی برای انتقال تجربه به شهرهای دیگر ایران

۴. تهدیدها (Threats)

  • نوسانات اقتصادی، تحریم‌ها یا بی‌ثباتی بودجه‌های دولتی
  • آسیب‌پذیری پروژه در برابر تغییرات ناگهانی مدیریتی
  • سوءبرداشت یا تخریب رسانه‌ای توسط جریان‌های مخالف
  • بروز بلایای طبیعی (سیلاب، زلزله، فرسایش) در مناطق اجرای پروژه

۷.۱ ساختار نهادی اجرای پروژه

برای تضمین اجرای مؤثر و هماهنگ طرح جامع زیباسازی شهری تنکابن، نیاز است ساختاری اجرایی تعریف شود که ضمن برخورداری از انسجام نهادی، به اصول طراحی شهری، مشارکت‌پذیری اجتماعی و کیفیت بصری پایبند باشد. این ساختار با تکیه بر تحلیل راهبردی SWOT و در هماهنگی با نهادهای رسمی شهرداری و شورای اسلامی شهر تدوین شده است.

۱. شورای راهبری پروژه زیباسازی شهری تنکابن

سمت نماینده رسمی
رئیس شورا شهردار تنکابن
نایب‌رئیس شورا رئیس شورای اسلامی شهر تنکابن
دبیر شورا / مدیر پروژه مدیرکل واحد زیباسازی شهرداری
مشاور طراحی و معماری پروژه مشاور تأییدشده توسط سازمان نظام مهندسی
مشاور هویت بصری و گرافیک شهری مشاور رسمی فرهنگی–هنری پروژه یا مسئول گرافیک شهری شهرداری
نماینده مشارکت اجتماعی رئیس اداره فرهنگی–اجتماعی شهرداری یا نماینده منتخب محلات
مشاور رسانه‌ای و ارتباطات عمومی مدیر روابط عمومی شهرداری یا نماینده اداره فرهنگ و ارشاد
ناظر فنی و حقوقی نماینده کمیسیون عمران شورای شهر یا دفتر فنی استانداری
عضو ناظر و مشاور عالی پروژه نماینده رسمی مرکز تخصصی «شهر زیبا»

۲. وظایف کلیدی شورای راهبری

  • تصویب سیاست‌های کلان اجرایی پروژه
  • نظارت بر کیفیت اجرا و هماهنگی میان نهادها
  • بررسی و تصویب فازهای طراحی و اجرایی
  • دریافت گزارش‌های منظم از مدیر پروژه
  • رسیدگی به مسائل راهبردی، تعارض‌ها و اصلاحات ساختاری

۳. ساختار اجرایی زیرمجموعه شورای راهبری

واحد مسئول مستقیم شرح وظایف
مرکز عملیات اجرایی پروژه مدیرکل زیباسازی شهرداری زمان‌بندی، تخصیص منابع، ارتباط با پیمانکاران، اجرای فازها
دفتر طراحی و اجرا مشاور معماری پروژه بررسی فنی، بومی‌سازی طرح‌ها، اصلاحات اجرایی
کارگروه گرافیک و هویت شهری مشاور فرهنگی–هنری طراحی هویت بصری، گرافیک فضاها، گرافیک اطلاع‌رسانی
واحد ارتباطات مردمی و آموزش شهری اداره فرهنگی–اجتماعی هماهنگی با محلات، مدارس، فرهنگ‌سراها و دریافت بازخورد مردمی
واحد نظارت و ارزیابی میدانی کمیسیون عمران / دفتر فنی پایش اجرا، گزارش‌های کیفیت، تحلیل عملکرد اجرایی
مرکز تخصصی شهر زیبا نماینده رسمی هدایت فکری پروژه، پایش کیفیت طراحی، مستندسازی و انتقال تجربه

۴. ویژگی‌های ساختار پیشنهادی

  • منطبق با ساختار قانونی شهرداری و شورای اسلامی شهر
  • قابل پیاده‌سازی در تمامی فازهای اجرایی
  • بهره‌مند از مشارکت نهادهای تخصصی، اجرایی و فرهنگی
  • دارای مرجع تخصصی مستقل (مرکز شهر زیبا) برای ارتقاء کیفیت طراحی و اجرا
  • پاسخگو به بدنه مدیریت شهری، شهروندان و نهادهای ناظر

۷.۲ فازبندی زمانی–عملیاتی کل پروژه

برای تضمین موفقیت پروژه زیباسازی شهری تنکابن، لازم است فازبندی اجرایی دقیق و شفاف در نظر گرفته شود. این فازبندی به‌طور خاص برای حداکثر استفاده از منابع، زمان‌بندی دقیق و هماهنگی در پیاده‌سازی طراحی شده است. در این بخش، با تقسیم پروژه به فازهای مختلف اجرایی، برنامه زمان‌بندی و منابع انسانی به‌طور دقیق تخصیص می‌یابد.

تقسیم‌بندی فازهای اجرایی:

  1. فاز اول: آمادگی و آغاز (۶ ماه)
    در این فاز، زیرساخت‌های لازم برای آغاز پروژه آماده‌سازی می‌شود. این مرحله شامل تأسیس دفاتر پروژه، تصویب نهایی طراحی‌ها، آموزش نیروهای اجرایی، و آغاز همکاری با پیمانکاران است. همچنین، در این فاز، آگاهی‌رسانی عمومی و تعامل با نهادهای مرتبط صورت می‌گیرد.
  2. فاز دوم: اجرای متمرکز (۱۸ ماه)
    این فاز شامل اجرای اصلی پروژه، نصب و پیاده‌سازی المان‌ها، فضاهای عمومی، و بازطراحی خیابان‌ها و پیاده‌روها است. در این مرحله، عملیات اجرایی متمرکز بر درخت‌کاری، نصب سازه‌های بزرگ، تغییرات بزرگ در فضای عمومی، و تأسیس راه‌های ارتباطی است.
  3. فاز سوم: تثبیت و توسعه محله‌ای (۱۲ ماه)
    در این فاز، پروژه به محله‌های دیگر توسعه می‌یابد و تثبیت فضای زیباسازی در نقاط کلیدی محلات مختلف صورت می‌گیرد. این مرحله شامل تأسیس فضاهای اجتماعی، رویدادهای فرهنگی، و کارگاه‌های آموزش شهری است.

جدول زمان‌بندی فاز اول (نمونه تخصیصی):

ماه اقدام مسئول مستقیم
۱–۲ تأسیس دفاتر پروژه و تعیین تیم اجرایی شهرداری + شورای راهبری
۳–۴ تصویب طراحی نهایی و نهایی‌سازی بودجه شورای راهبری
۵–۶ آغاز همکاری با پیمانکاران و تهیه مواد اولیه دفتر طراحی + پیمانکاران
۵–۶ راه‌اندازی برنامه اطلاع‌رسانی و تعامل مردمی روابط عمومی شهرداری

ویژگی‌های فازبندی پیشنهادی:

  1. انعطاف‌پذیر بودن در برابر تغییرات محیطی و اقتصادی: برنامه‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت بروز مشکلات اقتصادی یا تغییرات سیاسی، فازها قابل بازنگری و تطبیق سریع خواهند بود.
  2. پایدار بودن در منابع انسانی و مالی: منابع مالی و انسانی بر اساس اولویت‌های فازها تخصیص می‌یابند و نظارت مستمر بر بودجه در هر فاز انجام می‌شود تا از انحرافات جلوگیری شود.
  3. تضمین بازخورد و مشارکت عمومی در هر مرحله: گزارش‌ها و نظرسنجی‌های مردمی در فواصل منظم از هر فاز برای بررسی نیازهای مردمی و بازخوردهای اجتماعی انجام خواهد شد.

۷.۳ دستورالعمل مدیریت منابع

پروژه جامع زیباسازی شهری تنکابن، به‌عنوان طرحی بینارشته‌ای و چندفازی، نیازمند ساختاری شفاف و کارآمد برای مدیریت منابع حیاتی خود است. این بخش، نظامی تخصصی و قابل اجرا برای مدیریت سه حوزه کلیدی—منابع مالی، منابع انسانی، و منابع تجهیزاتی—ارائه می‌کند تا کارایی، پایداری و پاسخگویی پروژه در تمام مراحل تضمین گردد.

۱. نظام مدیریت منابع مالی

۱-۱. منابع تأمین مالی:

  • بودجه مصوب شهرداری تنکابن در حوزه زیباسازی
  • مشارکت بخش خصوصی (از طریق تبلیغات و مسئولیت اجتماعی)
  • کمک نهادهای فرهنگی، خیّران، و بودجه‌های ملی یا استانی
  • سهم معین از درآمد گردشگری شهری برای نگهداری آثار

۱-۲. روش‌های نظارت و شفاف‌سازی:

  • استقرار «سامانه مالی پروژه» با امکان گزارش‌گیری فصلی
  • برچسب‌گذاری بودجه‌ای برای هر فاز و هر بخش تخصصی
  • حسابرسی مستقل هر شش‌ماه یک‌بار
  • انتشار نسخه خلاصه‌شده عمومی از عملکرد مالی برای افزایش اعتماد عمومی

۱-۳. کمیته کنترل منابع مالی:

ترکیبی از نمایندگان شهرداری، شورای شهر، مرکز شهر زیبا، مشاور مالی و نماینده مردم با اختیارات ارائه اصلاحیه ساختاری و توقف موقت تخصیص در صورت انحراف.

۲. نظام مدیریت منابع انسانی

۲-۱. ساختار نیروی انسانی:

  • تیم مدیریتی مرکزی
  • تیم‌های طراحی، اجرا، نظارت، روایت، مشارکت محله‌ای
  • پیمانکاران تخصصی (نورپردازی، گرافیک، معماری، تجهیزات)
  • ناظران کیفی برای هر بخش (معماری، گرافیک، رسانه، مشارکت)

۲-۲. اقدامات کلیدی:

  • آموزش تخصصی منابع انسانی در فاز اول
  • تدوین شرح وظایف دقیق با شاخص‌های عملکرد (KPI)
  • تشکیل تیم‌های ناظر مستقل برای پروژه‌های کلیدی
  • اجرای نظام پاداش برای نوآوری، کیفیت و مشارکت خلاق

۳. نظام مدیریت منابع تجهیزاتی

۳-۱. فهرست کلیدی تجهیزات:

  • مصالح انتخاب‌شده بر پایه دوام، زیبایی و دسترسی محلی
  • تجهیزات نورپردازی، المان‌های حجمی، مبلمان شهری
  • ابزار حمل، نصب، حفاظت و ذخیره‌سازی

۳-۲. سامانه تجهیزاتی پروژه:

  • انبار مرکزی + انبارهای موقت در هر فاز
  • برچسب‌گذاری دیجیتال برای هر آیتم
  • ثبت اطلاعات ساخت، نصب، و دستورالعمل نگهداری
  • طراحی سیستم گردش قطعات در صورت خرابی یا تعویض

۴. نوآوری‌های مکمل در مدیریت منابع:

  • سامانه یکپارچه مدیریت منابع پروژه (IRMS): نرم‌افزار مرکزی برای کنترل همزمان مالی، انسانی و تجهیزاتی
  • نظام بازتخصیص منابع: در صورت تأخیر یا توقف یک زیرپروژه، منابع آن به بخش فعال منتقل می‌شود تا از توقف کلی جلوگیری گردد
  • ردیف بودجه مستقل برای: هویت بصری و گرافیک شهری / رویدادهای فرهنگی و آیینی / مستندسازی و انتقال تجربه / پشتیبانی رسانه‌ای و ارتباطات مردمی
  • دفتر کنترل کیفیت معماری (QA): جهت تأیید مصالح، اجرای دقیق دیتیل‌ها و اصلاح مغایرت‌ها در هر فاز

نتیجه‌گیری: این ساختار مدیریت منابع، با تکیه بر اصول تخصصی، تجربه‌محور و متعهد به شفافیت، مکانیسمی زنده و قابل پیاده‌سازی برای حفظ انسجام اجرایی، کیفیت هنری، و اعتماد نهادی به پروژه فراهم می‌سازد.

۷.4 چارچوب پایش، نظارت و گزارش‌گیری

نظارت، قلب تپنده‌ی یک پروژه شهری پویا و در حال تحول است. اجرای پروژه‌ی زیباسازی شهری تنکابن نیازمند چارچوبی چندسطحی، هوشمند و انسان‌محور برای پایش مداوم، ارزیابی عملکرد و اصلاح به‌موقع است. این بخش، ساختار کامل نظارت را در چهار لایه: راهبردی، تخصصی، عمومی و احساسی–تجربی، ارائه می‌دهد.

۱. سطوح نظارتی پروژه

۱-۱. نظارت راهبردی (مدیریت کلان)

  • مرجع: شورای راهبری پروژه
  • وظایف: تصویب ارزیابی‌های فصلی، اعمال اصلاحات ساختاری، و تصمیم‌گیری درباره ادامه یا توقف فازها
  • ابزارها: گزارش‌های فصلی، فرم‌های KPI، جلسات تصمیم‌محور، پروتکل‌های تصویب اصلاحیه

۱-۲. نظارت تخصصی (طراحی، اجرا، گرافیک، معماری)

  • مرجع: کمیته تخصصی پروژه (معمار، گرافیست، هنرمند، ناظر اجرایی، مرکز شهر زیبا)
  • وظایف: ارزیابی تطابق اجرا با طراحی، کنترل کیفیت مصالح و جزئیات، سنجش روایت بصری
  • ابزارها: فرم کنترل سه‌مرحله‌ای، دفترچه هویت بصری، پروتکل تطبیق معماری، ارزیابی عملکرد المان‌های شاخص

۱-۳. نظارت عمومی (مردمی و رسانه‌ای)

  • مرجع: مرکز روایت پروژه + اداره فرهنگی شهرداری
  • وظایف: دریافت بازخورد محلی، نظرسنجی عمومی، ثبت تجربه روزمره شهروندان
  • ابزارها: اپلیکیشن مردمی، فرم بازخورد QR، تابلوهای میدانی، رویدادهای محلی

۱-۴. نظارت احساسی–تجربی

  • مرجع: کارگروه ارزیابی تجربه انسانی فضا
  • وظایف: سنجش کیفیت ادراکی فضا، احساس تعلق، درگیری حواس و خاطره‌سازی
  • ابزارها: مصاحبه میدانی، دیوارهای نظرسنجی هنری، بازخورد دانش‌آموزی، ارزیابی روایت فرهنگی فضا

۲. چارچوب پایش زمانی و تصمیم‌محوری

نوع ارزیابی بازه اجراکننده خروجی
ارزیابی مرحله‌ای ماهانه ناظر تخصصی گزارش انطباق جزئیات
ارزیابی فصلی هر ۳ ماه شورای راهبری + کمیته تخصصی تصویب/اصلاح/تعلیق فاز
ارزیابی فرهنگی–مردمی هر ۶ ماه مرکز روایت + هنرمندان گزارش مشارکت، رضایت، تجربه
ارزیابی نهایی هر فاز پایان هر فاز تمامی نهادهای بالا گزارش عملکرد و چرخه تصمیم

الزامی: هر ارزیابی باید منجر به «تصمیم اجرایی مصوب» گردد، با مسئول، زمان اجرا، و بازنگری مشخص.

۳. ساختار واکنش سریع نظارتی

  • تیم واکنش ۷۲ ساعته با حضور نماینده نظارت تخصصی، عمومی و مرکز شهر زیبا
  • فعال در فاز دوم و سوم، برای پاسخ فوری به خطاهای میدانی یا نارضایتی محلی
  • دارای اختیار اصلاح موقت، تهیه گزارش ویژه و پیشنهاد اصلاح به شورا

۴. ابزارهای فناوری پشتیبان

  • سامانه یکپارچه نظارت شهری (UIMS): داشبورد دیجیتال گزارش‌گیری، پایش KPIها، ذخیره اسناد و نمایش نقشه پیشرفت
  • اپلیکیشن مردمی نظارت: امکان ارسال عکس، نظر، بازخورد، پیشنهاد یا گزارش تخلف
  • بایگانی دیجیتال مستندات: ثبت کامل همه فرم‌ها، گزارش‌ها، تصمیم‌ها و داده‌های میدانی برای انتقال تجربه به شهرهای دیگر

۵. ساختار نهادی دفتر نظارت و پایش پروژه

جایگاه نیروها وظایف
زیرمجموعه دفتر مرکزی پروژه ارزیاب فنی، تحلیل‌گر داده، نماینده مردمی، مستندساز، ناظر مرکز شهر زیبا اجرای پایش‌های دوره‌ای، تهیه گزارش‌ها، هماهنگی با شورای راهبری، مستندسازی نظارت

۶. شاخص‌های ارزیابی نهایی (KPIهای تجمیعی)

  • انطباق اجرا با طراحی تصویب‌شده
  • کیفیت مصالح و اجرای جزئیات معماری
  • میزان تحقق روایت بصری و هویت شهری
  • میزان رضایت شهروندی و مشارکت مردمی
  • سطح تجربه احساسی و ماندگاری فرهنگی
  • موفقیت المان‌های شاخص در ایجاد نشانه‌ شهری
  • میزان بهره‌مندی اقشار خاص (کودک، سالمند، توان‌یاب)

۷.۵ تاب‌آوری در برابر تهدیدهای کلان و چارچوب نگهداری و پایداری بلندمدت

در پروژه‌ای چون زیباسازی جامع شهری تنکابن، نگهداری صرفاً اقدام فنی برای حفظ وضعیت موجود نیست، بلکه حرکتی زنده برای تضمین استمرار شعور زیبایی، کارکرد اجتماعی، و حضور فرهنگی فضا در حافظه جمعی شهروندان است. از سوی دیگر، این نظام نگهداری باید در برابر تهدیدهای کلان (اقتصادی، مدیریتی، اقلیمی و رسانه‌ای) تاب‌آوری داشته باشد.

در این راستا، نگهداری باید به‌مثابه «زیبایی تکرارشونده» و «پایداری مفهومی» تلقی گردد.

۱. ساختار نهادی نگهداری و پایداری

مولفه توضیح
نهاد مسئول دفتر نگهداری و پایداری شهر زیبا
جایگاه وابسته به مرکز شهر زیبا، با بودجه مستقل از شهرداری
وظایف بازرسی، مرمت، مستندسازی، بازآفرینی، مشارکت‌سازی
اعضا معمار، ناظر فنی، هنرمند محیطی، تحلیل‌گر فرسایش، مدیر رسانه، نماینده مردم

۲. نگهداری چندلایه

۲-۱. نگهداری کوتاه‌مدت (ماهانه–فصلی)

  • پاک‌سازی، کنترل نور، بازسازی جزئی، بازنگری در روایت بصری محیط
  • ثبت وضعیت با QR کد، به‌روزرسانی بانک دیجیتال نگهداری

۲-۲. نگهداری میان‌مدت (سالانه)

  • مرمت گرافیکی و حجمی، بازطراحی اجزای آسیب‌دیده
  • اجرای پروتکل‌های بازنگری رنگ و روایت
  • فعال‌سازی “یگان احیای فوری زیبایی” در مواجهه با تخریب ناگهانی

۲-۳. نگهداری بلندمدت (۵ ساله)

  • بازطراحی هویتی–فرهنگی
  • ارزیابی مشارکتی برای ارتقاء نسل دوم فضا
  • تولید اسناد جدید روایت فضا با مشارکت جامعه

۳. ابزارها و سامانه‌ها

  • دفترچه اختصاصی نگهداری هر المان: شامل مصالح، رنگ، روش مرمت، ارزیابی احساسی
  • سند تعهد پایداری هر المان: مسئول نگهداری، انعطاف بازطراحی، زمان‌بندی نگهداری
  • سامانه هشدار هوشمند MAMS: تحلیل الگوی تخریب و هشدار پیشگیرانه
  • بانک دیجیتال نگهداری: تمام مستندات فنی + بازخورد مردمی
  • نقشه فرسایش شهری: لایه‌بندی مناطق بحرانی برای مرمت فوری
  • کد QR بر پایه مشارکت شهروندی: ثبت وضعیت المان + نظرسنجی عمومی
  • اپلیکیشن نگهداری مردمی: بارگذاری عکس، گزارش و پیشنهاد

۴. مشارکت عمومی و نظام تشویق

  • طرح «شهروند ناظر زیبایی» برای مدارس، انجمن‌ها و هنرمندان
  • دعوت به بازطراحی مشارکتی در مرمت‌های ۵ ساله
  • اهدای تقدیرنامه، نصب نام مشارکت‌کننده، معرفی در رسانه‌ها
  • برگزاری جشن سالانه پایداری زیبایی

۵. منابع مالی پایداری پروژه

  • بودجه مصوب شهرداری (ردیف «زیبایی پایدار»)
  • درآمد حاصل از برندینگ فضاها و کارکردهای فرهنگی
  • کمک خیرین و حامیان هنر شهری
  • صندوق پشتیبان ۵ ساله با نظارت مرکز شهر زیبا

۶. ارزیابی عملکرد پایداری

  • گزارش رسمی دفتر نگهداری به شورا
  • گزارش تصویری مرمت‌ها (پیش/پس)
  • شاخص «زیبایی حفظ‌شده» و «تجربه پایدار شهروندی»
  • تحلیل میزان مشارکت مردم در حفظ و احیای فضا
  • مستندسازی فنی–فرهنگی و انتقال تجربه به سایر شهرها

۷.۶ مشارکت مردمی و روایت پروژه

در پروژه زیباسازی جامع شهری تنکابن، مشارکت مردم نباید یک رویداد جانبی تلقی شود، بلکه باید به رکن اصلی طراحی، اجرا، نگهداری و روایت پروژه تبدیل گردد. پروژه‌ای که مردم در آن دست ندارند، در دل آن‌ها جای نخواهد گرفت. مشارکت مردمی، هم ابزار قدرت نرم مدیریت شهری است و هم منبع خلق زیبایی، حافظه، و پایداری.

۱. ساختار نهادی مشارکت مردمی و روایت پروژه

مولفه توضیح
نهاد اجرایی ستاد راهبری مشارکت مردمی و روایت پروژه
جایگاه زیرمجموعه شورای راهبری پروژه، هماهنگ با مرکز شهر زیبا
ترکیب اعضا نماینده شهرداری، مرکز شهر زیبا، هنرمندان محلی، فعالان اجتماعی، انجمن‌های محله
وظایف تدوین سیاست‌ها، تصویب طرح‌های مشارکتی، نظارت بر اجرا، مستندسازی روایت‌ها

۲. مراحل و اشکال مشارکت مردمی

۲-۱. در مرحله طراحی:

  • دفتر مشارکت محلی (غرفه موقت): برای دریافت ایده‌ها، طرح‌ها، و روایت‌ها به‌صورت میدانی
  • جلسات محله‌محور و نمایشگاه‌های گرافیکی: برای جمع‌آوری بازخورد مستقیم
  • «طراحی مشترک المان‌های ساده»: مثل تابلوها، نیمکت‌ها، رنگ‌آمیزی‌ها

۲-۲. در مرحله اجرا:

  • کارگاه‌های نقاشی دیواری با نوجوانان محلی
  • رویدادهای داوطلبانه مانند پاکسازی فضا یا تزئین معابر
  • تورهای بازدید از مراحل اجرا برای خانواده‌ها و مدارس

۲-۳. در مرحله نگهداری:

  • طرح «شهروند ناظر زیبایی»
  • آموزش مشارکتی در مدارس برای حفظ فضا
  • نصب نشانه‌گذاری مشارکت در محل (کاشی، ستون، المان کوچک)

۳. ساختار روایت اجتماعی و هنری پروژه

۳-۱. سطوح روایت:

  • روایت رسمی: از سوی مرکز شهر زیبا در قالب گزارش‌ها و مستندات
  • روایت محلی: توسط مردم، در عکس، صدا، خاطره، و دست‌خط
  • روایت هنری: در قالب شعر، موسیقی، فیلم، نقاشی، داستانک

۳-۲. ابزارها و رسانه‌ها:

  • سامانه دیجیتال روایت مردمی (بانک روایت شهری)
  • QR Code در المان‌ها با لینک به روایت‌های محلی و هنری
  • هشتگ رسمی پروژه برای انتشار در شبکه‌های اجتماعی
  • پادکست شنیداری پروژه (با صدای راویان محلی)
  • دفترچه روایت محله‌ای برای هر فاز (تصویری–متنی)

۴. نهادینه‌سازی مشارکت و تولید محتوا

۴-۱. سند مشارکت اجتماعی هر فاز:

مستندی رسمی از تعداد مشارکت‌کنندگان، نوع مشارکت، آثار تولیدشده، و میزان رضایت مردمی.

۴-۲. کتاب سال مشارکت مردمی (سالانه):

با عنوان «مردم و زیبایی در تنکابن» شامل تصاویر، آثار، روایت‌ها و داده‌های آماری مشارکت.

۴-۳. ادغام در تقویم رسمی شهر:

رویدادهایی مانند «جشنواره من این شهر را ساختم» و «شب روایت تنکابن» به‌صورت سالانه و بودجه‌دار.

۴-۴. پشتیبانی حقوقی و معنوی:

انتشار رسمی آثار مشارکت‌گرانه با ذکر نام خالق و تضمین مالکیت معنوی.

۷.۷ مسیر انتقال تجربه و الگوسازی پروژه

پروژه زیباسازی جامع شهری تنکابن، نه یک پروژه محلی، بلکه تجربه‌ای ملی و الگوآفرین است. آنچه در این مسیر تحقق یافت، مجموعه‌ای از طراحی هویتمند، مشارکت مردمی، اجراهای زیباشناسانه، و نگهداری هوشمند بود که اکنون باید در مسیر انتقال، تکثیر، و تکامل قرار گیرد.

این بخش، چارچوب رسمی، چندسطحی و بین‌رشته‌ای الگوسازی پروژه تنکابن برای شهرهای دیگر را تبیین می‌کند.

۱. فلسفه و ضرورت الگوسازی

  • الگوی تنکابن ترکیبی است از هویت فرهنگی–فضایی، مشارکت اجتماعی، و مدیریت نگهداری
  • هدف، ایجاد چرخه‌ای از یادگیری شهری در سراسر کشور با محوریت شهر تنکابن است
  • مدل تنکابن باید به‌عنوان مرجع رسمی در آموزش شهرسازی نوین، برندسازی شهری، و توسعه مشارکتی نهادینه شود

۲. ساختار نهادی انتقال تجربه

مولفه توضیح
نهاد اصلی دبیرخانه انتقال تجربه شهر زیبا – تنکابن
زیرمجموعه مرکز شهر زیبا، با نظارت شورای شهر و استانداری
اعضا معماران پروژه، هنرمندان، مدیران شهری، اساتید دانشگاه، نهادهای فرهنگی

۳. مسیرهای رسمی انتقال تجربه

۳-۱. مستندسازی ساختاریافته:

  • مستند تصویری جامع پروژه با روایت مردم
  • کتاب تحلیل پروژه با اسناد گرافیکی، پلان‌ها، روایت‌ها و نمودارها
  • دفترچه‌های تخصصی برای هر فاز از اجرا و نگهداری

۳-۲. تولید محتوای آموزشی و هنری:

  • دوره‌های آموزشی برای شهرداری‌ها، دانشگاه‌ها، و مدارس
  • آلبوم صوتی و کتاب تصویری تجربه تنکابن
  • فیلم مستند شاعرانه و شب شعر بین‌شهری «تنکابن و دیگران»

۳-۳. برندسازی و گرافیک اختصاصی:

  • برند رسمی City of Awareness & Beauty
  • لوگو، پالت رنگ، فونت، پوسترها و اینفوگراف‌های اختصاصی پروژه
  • بسته چندرسانه‌ای ویژه ارائه در کنفرانس‌ها و نشست‌های شهری

۳-۴. رویدادها و تبادل تجربیات:

  • تور مطالعاتی برای مدیران شهری
  • نمایشگاه سیار طراحی تنکابن در شهرهای ایران
  • تأسیس گالری دائمی تجربه تنکابن در مرکز شهر

۴. سطح‌بندی الگوسازی

سطح شیوه الگوبرداری مخاطب اصلی
محلی بازدیدهای میدانی و کارگاه شهرداری‌های شمال کشور
استانی سمینار، نمایشگاه مدیران استان‌های همجوار
ملی بسته آموزشی، منشور الگوسازی وزارت کشور، شوراهای عالی
بین‌المللی ثبت در UN-Habitat و یونسکو سازمان‌های جهانی توسعه شهری

۵. سیاست‌گذاری کلان و تضمین پایداری الگو

  1. منشور الگوسازی شهرهای آگاه و زیبا: سند رسمی سیاستی، شامل اهداف، ساختار اجرایی، شاخص‌های پایش و الزامات انتقال
  2. شبکه شهرهای هم‌پیمان با تنکابن: شهرهایی که با امضای توافق‌نامه، عضو شبکه توسعه همزمان و انتقال تجربه می‌شوند
  3. الگوسازی بازگشت‌پذیر: شهرهای الگوگیرنده موظف به ارسال بازخورد، تجربیات اصلاحی و تطبیقی برای بهبود مدل تنکابن خواهند بود
  4. دفتر بین‌المللی معرفی الگوی تنکابن: مسئول ارتباط با نهادهای بین‌المللی برای ثبت جهانی پروژه به‌عنوان الگوی مشارکت شهری
  5. کارگروه ملی الگوسازی شهرهای زیبا: مرجع رسمی سیاست‌گذاری، بودجه‌بندی، و ارزیابی عملکرد شهرهای الگوگیرنده با حضور وزارت کشور، شورای عالی شهرسازی، و مرکز شهر زیبا

شاخص‌های سنجش موفقیت الگوسازی

  • تعداد شهرهای پیوسته به شبکه
  • میزان استفاده از محتواهای آموزشی و رسانه‌ای
  • کیفیت تطبیق پروژه‌های الگوشده با نسخه اصلی
  • ارجاعات علمی و رسانه‌ای به مدل تنکابن
  • رضایت عمومی شهرهای مقصد از فرآیند انتقال

پایان فصل هفتم


پیوست P-1: نقشه‌های پایه شهری تنکابن

مقدمه

پیوست حاضر شامل مجموعه‌ای از نقشه‌های تحلیلی و مرجع است که به‌عنوان زیرساخت کل پروژه زیباسازی شهری تنکابن تهیه گردیده‌اند. این نقشه‌ها، علاوه بر ویژگی‌های فنی و تحلیلی، واجد ارزش‌های فرهنگی، روایی، بصری و حقوقی نیز هستند. هدف، ایجاد یک بسته مرجع چندلایه است که امکان تصمیم‌سازی هوشمندانه، طراحی خلاقانه، و اجرای هماهنگ را در سرتاسر شهر فراهم می‌سازد.

فصل اول: نقشه وضع موجود (کاداستر شهری)

  • محدوده قانونی شهر تنکابن (مرز مصوب در طرح جامع)
  • مرزهای بافت فرسوده، بافت تاریخی و بافت شهری فعال
  • تقسیمات قانونی نواحی شهری (مرکز، شیرود، خرم‌آباد، خشکه‌داران و …)
  • ارجاع به مصوبه شماره … شورای عالی شهرسازی (در پاورقی نقشه)
  • مهر شهرداری و تاریخ تأیید رسمی

فصل دوم: نقشه کاربری اراضی شهری

  • کاربری‌های مسکونی، تجاری، اداری، فرهنگی، گردشگری، فضای سبز، درمانی و صنعتی
  • لایه «فضاهای فاقد کاربری مؤثر» یا «زمین‌های رهاشده»
  • کد رنگ اختصاصی برای هر کاربری، مطابق پالت رسمی پیوست P-4
  • راهنمای رنگ، نماد و نوار مقیاس اجرایی در حاشیه نقشه
  • نشانه‌گذاری فضاهایی با ظرفیت بالای مداخله زیباسازی (با کدگذاری [P-5] یا [P-6] )

فصل سوم: نقشه مسیرهای ارتباطی و دسترسی‌ها

  • معابر اصلی، فرعی و پیاده‌راه‌ها
  • مسیرهای اتوبوس، تاکسی، دوچرخه
  • ورودی‌های شرقی (خشکه‌داران)، غربی (شیرود)، جنوبی (خرم‌آباد)
  • گره‌های ترافیکی پرپتانسیل برای طراحی میادین، سردرها، یا دیوارنگاره‌ها

فصل چهارم: نقشه توپوگرافی و جغرافیای طبیعی

  • خطوط منحنی میزان و ارتفاع مناطق
  • جهت شیب عمومی شهر
  • جریان رودخانه‌ها (نشتارود، کیارود، خرم‌آباد)
  • ساحل، دریا، کوه‌های پیرامونی و مرزهای جنگلی
  • لایه «سایه‌اندازهای طبیعی و مصنوعی» (درختان تنومند، ساختمان‌های مرتفع، دیوارهای بلند)

فصل پنجم: نقشه تقسیمات محلی و محلات شهری

  • محلات قدیمی (نظیر عباس‌آباد، گت‌وند، چشمه‌کیله) و نوظهور (شهرک‌ها، توسعه جدید)
  • مراکز اجتماعی هر محله (مدرسه، حسینیه، بازار محلی، پارک)
  • تراکم جمعیتی و سطح مشارکت محلی
  • اتصال تحلیلی به نقشه فرهنگی–اجتماعی پیوست P-2

فصل ششم: نقشه نقاط کلیدی و گره‌های زیباسازی

  • میادین اصلی (امام، فردوسی، کشاورز و …)
  • دروازه‌های شهر
  • دیوارهای شاخص برای نگاره‌سازی
  • فضای سبز هدف برای بازآرایی
  • لایه «نقاط برندینگ بصری شهر» (با نشانه ستاره زرد)

فصل هفتم: نقشه حافظه شهری و روایت‌های مردمی (لایه هنری)

  • نقاط خاطره‌ساز ثبت‌شده از گفت‌وگوهای مردمی (رودخانه خاطره‌محور، درخت اسطوره‌ای، سینمای متروکه)
  • درج نقل‌قول‌های کوتاه منتخب در حاشیه نقشه مثلاً: «اینجا محل اولین بوسه‌ام با زندگی بود.»
  • استفاده از نمادهای بومی تنکابن (ماهی، برگ چنار، پرنده، قایق) به‌جای اشکال فنی خشک
  • طیف رنگ از گرم‌ترین به سردترین در بازتاب «حس مکان»

فصل هشتم: نمایه فنی و حقوقی نقشه‌ها

پیوست P-2: تحلیل فرهنگی–تاریخی شهر تنکابن

۱. پیش‌زمینه تاریخی تنکابن

شهر تنکابن، که در دوره‌ای با نام «شهسوار» شناخته می‌شد، از شهرهای تاریخی و ریشه‌دار سواحل جنوبی دریای خزر به شمار می‌آید. منابع تاریخی، از دوره صفویه تاکنون، نشان از موقعیتی مهم در مسیرهای تجاری، فرهنگی و حکومتی دارند.

در دوران قاجار، تنکابن به‌دلیل قرارگیری در مسیر غرب به شرق مازندران و نزدیکی با ییلاق‌های حکومتی، به‌تدریج به یک نقطه پررفت‌وآمد تبدیل شد.

در دوره پهلوی، با احداث راه‌آهن سراسری و توسعه نهادهای اداری، تنکابن مرکزیت منطقه‌ای یافت و با تغییر نام رسمی از «شهسوار» به «تنکابن» در سال‌های پس از انقلاب، به چهره‌ای اداری–اقتصادی نوین‌تر وارد شد.

۲. لایه‌های هویتی شهر

الف. معماری بومی–آیینی
  • سقانفارهای چوبی، سقاخانه‌ها، خانه‌هایی با سقف شیروانی و پنجره‌های چوبی
  • استفاده از حیاط مرکزی، ایوان، و چوب‌های حکاکی‌شده در خانه‌های محلی
ب. خاطره فضاها
  • میدان چشمه‌کیله، محوری‌ترین میدان خاطره‌ای شهر، هم‌مرز با رودخانه و پل تاریخی
  • بازار اصلی شریعتی: محور تعامل اجتماعی، اقتصادی و روایی
  • خیابان امام: بافتی از خاطره و تحول از سنت به تجدد
ج. بافت اجتماعی–فرهنگی
  • هم‌زیستی ساکنان قدیمی محله‌های قنبرمحله، حسین‌آباد، شریعتی با مهاجران تازه‌ساکن
  • حفظ آداب معاشرت سنتی در کنار گسترش سبک‌های زندگی جدید

۳. آیین‌های زنده، سنت‌های فرهنگی و نمادهای انسانی

آیین‌ها و رسوم
  • نخل‌گردانی و عزاداری‌های ماه محرم با محوریت هیئت‌های محلی
  • نوروزخوانی، جشن سده، شب یلدا و مراسم آیینی پیشااسلامی
  • مراسم برداشت برنج و پرتقال در مناطق اطراف (ولیعصر، کشکو)
نهادها و گروه‌های مردمی
  • کانون‌های فرهنگی‌هنری، انجمن‌های کتاب‌خوانی، خانه‌های فرهنگ محله‌ای
  • هیئت‌های مذهبی قدیمی در سیدآباد و میرشم‌الدین
شخصیت‌های شاخص فرهنگی، هنری و اجتماعی تنکابن

این بخش برای طراحی المان‌های هویتی شهری، نام‌گذاری فضاها، مسیرهای روایی و برنامه‌های گردشگری فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۱. محمدولی‌خان سپهسالار تنکابنی (سردار مشروطه، صدراعظم ایران)
  • از رهبران کلیدی انقلاب مشروطه و فرمانده فتح تهران در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی
  • اهل تنکابن، مشهور به «سپهسالار اعظم»
  • نقش محوری در تشکیل مجلس شورای ملی و دفاع از قانون اساسی
  • خاطره تاریخی او در ورودی جنوبی تنکابن، خرم‌آباد و برخی محله‌ها زنده است

پیشنهاد طراحی شهری: المان شاخص در میدان اصلی یا ورودی جنوبی؛ مسیر یادمانی «راه مشروطه»؛ نصب سردیس؛ نام‌گذاری محور اصلی.

۲. استاد ابوالحسن امیری تنکابنی (شاعر)
  • ملقب به «نغمه‌پرداز زبان مازنی»
  • از پایه‌گذاران شعر مدرن محلی
  • آثار او ضرب‌آهنگ زبان مردم کوچه‌های تنکابن است

پیشنهاد: حکاکی اشعار بر سنگفرش کوچه‌ها و نصب یادمان ادبی در میدان فرهنگی.

۳. آیت‌الله حاج میرزا محمدحسن تنکابنی (فقیه و مفسر شیعه)
  • از علمای برجسته حوزه فقه و فلسفه اسلامی در قرن ۱۳ هجری
  • نویسنده آثار ارزشمند (از جمله «قبسات»)
  • پیشنهاد: ایجاد مرکز تفکر فلسفه اسلامی در بافت قدیمی شهر
۴. استاد حسین دهلوی (موسیقیدان)
  • آهنگساز برجسته ایرانی و بنیان‌گذار ارکستر ملی
  • ریشه خانوادگی در تنکابن؛ پیوند شنیداری با موسیقی بومی شمال
۵. زنده‌یاد فاطمه رجبی (مادر نمدمالان تنکابن)
  • پیشکسوت هنر نمدمالی و انتقال آن به نسل بعد
  • پیشنهاد: نام‌گذاری کارگاه آموزش صنایع‌دستی به نام او
۶. احمد ناطقی (مستندساز و مردم‌نگار)
  • مستندساز آیین‌ها و مشاغل سنتی تنکابن
  • پیشنهاد: ایجاد مرکز روایت و مستندسازی محلی
۷. سیدرضا موسوی (روای آیینی)
  • صدای تعزیه و مرثیه در سیدآباد و قنبرمحله؛ بخشی از حافظه شنیداری شهر
  • پیشنهاد: نصب لوح صوتی در محل اجرای تعزیه سنتی
۸. فاطمه جمشیدی (مربی هنرهای دستی و فعال اجتماعی)
  • آموزش قالی‌بافی رایگان برای دختران کم‌برخوردار در ولی‌آباد
  • پیشنهاد: دیوارنگاره در مرکز فرهنگی نوآباد
۹. یوسف گنجی (راوی افسانه‌ها و ضرب‌المثل‌های تنکابنی)
  • راوی شفاهی افسانه‌ها و حافظ روایت‌های محلی در گاودره
  • پیشنهاد: ضبط رسمی روایت‌ها و استفاده در مسیرهای روایی شهری

در صورت نیاز، این فهرست می‌تواند با چهره‌های ورزشی، کارآفرینان محلی و افتخارآفرینان علمی نیز تکمیل گردد.

۴. میراث ملموس و ناملموس قابل بازآفرینی

عناصر کالبدی:
  • پل تاریخی چشمه‌کیله، مسجد بزرگ شریعتی، بقاع متبرکه
  • خانه‌های قدیمی با درِ چوبی، دیوارهای کاه‌گلی، نقوش گره‌چینی بومی
عناصر فرهنگی:
  • زبان مازندرانی (گویش تنکابنی)، ضرب‌المثل‌ها و روایت شفاهی
  • نقوش پارچه‌های محلی و سفال‌های سنتی
  • آوازهای محلی در آیین‌ها و کار روزانه کشاورزی

پیشنهاد طراحی: الهام از سقانفار و پنجره‌های چوبی در المان‌ها؛ مسیر روایی شهری با حکاکی روایت‌ها؛ احیای میدان‌های آیینی با نور، صدا و نشانه‌های سنتی.

۵. تهدیدهای فرهنگی و پیشنهادات حفاظتی

تهدید اثرات احتمالی پیشنهاد طراحی–اجرایی
فراموشی آیین‌های بومی گسست نسلی، ناپدیدی حافظه فرهنگی طراحی رویدادمحور در فضاهای باز با مشارکت مردمی
تخریب معماری سنتی کاهش اصالت فضا، تجاری‌سازی افراطی تدوین منشور حفاظت معماری و کد ارتفاعی محلی
مهاجرت و بی‌هویتی فضای جدید شکل‌گیری سکونتگاه‌های ناهماهنگ نام‌گذاری محله‌ها با اسامی اصیل و ثبت خاطره‌نگاری محلی

ساختار تصویری پیشنهادی پیوست P-2 | تحلیل فرهنگی–تاریخی تنکابن

هدف گرافیکی: خلق یک پیوست روایی–بصری الهام‌گرفته از هویت تنکابن که هم سند مرجع باشد، هم ابزار ارائه، و هم موتور الهام برای طراحی شهری.

صفحه محتوا / اِلِمان تصویری پیشنهادی
۱. جلد و معرفی عنوان رسمی پیوست با تایپوگرافی سنتی؛ نقش‌مایه بومی (گره‌چینی، پارچه محلی، شمسه)؛ رنگ غالب: زرشکی، طلایی مات، لاجوردی.
۲. تایم‌لاین تاریخی تنکابن خط زمان از صفویه تا امروز؛ نقاط کلیدی مثل مشروطه (محمدولی‌خان)، تغییر نام شهسوار؛ با آیکون هر دوره.
۳. نقشه فرهنگی شهر لایه‌بندی فضاهای هویتی (مساجد قدیمی، بازارها، محله‌های خاطره‌دار) با پالت خاکی/فیروزه‌ای/سبز جنگلی.
۴. شخصیت‌های شاخص پرتره هنری محمدولی‌خان، امیری تنکابنی و دیگران؛ نام با فونت نستعلیق‌گونه و شرح کوتاه با فونت ساده.
۵. آیین‌ها و میراث زنده اینفوگرافی آیین‌ها (نخل‌گردانی، نوروزخوانی، برداشت محصول) + آیکون اختصاصی هر آیین.
۶. عناصر الهام‌بخش طراحی شهری سقانفار، در چوبی، دیوار کاه‌گلی، ارسی – و ترجمه این فرم‌ها در میدان، المان، تابلو.
۷. تهدیدها و حفاظت جدول تهدید–اثر–راهکار با رنگ هشدار (نارنجی/قرمز ملایم) و آیکون‌های تخریب/احیا.
طراحی تایپوگرافی و رنگ
  • فونت فارسی تیتر: لیلا؛ متن: وزیر یا شبنم
  • فونت انگلیسی (در صورت نیاز): Cormorant یا Roboto Serif
  • رنگ‌ها: زرشکی، سبز جنگلی، قهوه‌ای چوبی، آبی لاجوردی
  • بافت زمینه: پارچه بومی، فرش مازندرانی
فرمت نهایی فایل
  • PDF با رزولوشن 300dpi
  • قابل چاپ در A3 و ارائه رسمی
  • دارای لوگوی «شهر زیبا»، شماره صفحات و ساختار واضح فصل‌بندی

پیوست P-3: بررسی زیست‌بوم طبیعی، اقلیمی و محیطی شهر تنکابن

هدف: ارائه تصویری علمی، خلاقانه و الهام‌بخش از بستر طبیعی تنکابن برای استفاده در طراحی‌های طبیعت‌محور، اقلیم‌گرا و هنر محیطی.

۱. توصیف اقلیم تنکابن

  • موقعیت جغرافیایی (نقشه مکان‌یابی محدوده شهری)
  • میانگین دما، بارش، رطوبت، باد (نمودار اقلیمی)
  • طبقه‌بندی اقلیمی: معتدل مرطوب خزری

۲. توپوگرافی و وضعیت طبیعی زمین

  • ارتفاعات جنوبی (رشته‌کوه البرز و شیب رو به دریا)
  • دشت‌های میان‌بند و نواحی هموار
  • نقشه توپوگرافی با طیف ارتفاعی رنگی و برچسب‌گذاری نواحی شاخص

۳. رودخانه‌ها و منابع آب

  • رودخانه چشمه‌کیله به‌عنوان محور حیات شهری
  • نهرها و جوی‌های سنتی (قنبرمحله، کشکو، حسین‌آباد)
مسئله پیامد مداخله پیشنهادی
سیلاب تهدید سکونت و زیرساخت طراحی حریم سبز حفاظتی
تخریب حریم رود فرسایش و ناپایداری بستر کنترل ساخت‌وساز و تعریف خط قرمز اجرایی
آلودگی کاهش کیفیت زیست‌محیطی پاک‌سازی محلی و آموزش عمومی

۴. پوشش گیاهی و جانوری

  • درختان بومی: انجیلی، توسکا، لرگ، شمشاد
  • گیاهان محلی: سوسن چلچراغ، گل گاوزبان، سبزی‌های خودرو
  • پرندگان: قو، فلامینگو، مرغ حق، قرقاول
  • نقشه پراکنش پوشش گیاهی و جدول تنوع زیستی

۵. تهدیدهای زیست‌محیطی

تهدید منطقه در معرض پیامد پیشنهاد مداخله طراحی
تخریب حریم رودخانه چشمه‌کیله فرسایش و تهدید سکونت کمربند سبز حفاظتی و مسیر «رود-فرهنگ»
ساخت‌وساز در شیب نرگس‌کوه، ولی‌آباد رانش زمین تثبیت شیب با المان طبیعت‌محور
انقراض گونه‌های بومی سرخاب، گاودره از دست رفتن تنوع زیستی باغ‌سازی بومی احیایی

ساختار تصویری پیشنهادی پیوست P-3

صفحه اجزای گرافیکی پیشنهادی
۱ جلد با تصویر کوه + دشت + دریا (نمای هوایی/هنری)
۲ نقشه موقعیت و نمودار اقلیمی (دما، بارش، رطوبت)
۳ نقشه توپوگرافی رنگی با برچسب ارتفاع
۴ نقشه رودخانه‌ها + دیاگرام جریان + نواحی آلوده
۵ جدول تنوع زیستی + تصویرسازی گونه‌ها
۶ جدول تهدید–اثر–راهکار با آیکون هشدار
۷ پیشنهادات طراحی طبیعت‌محور (مسیر سلامت، دیوار سبز)
پالت رنگی پیشنهادی
  • سبز جنگلی، خاکی روشن، آبی آسمانی، فیروزه‌ای مه‌آلود
  • قرمز تیره و نارنجی کدر برای نشانه‌گذاری تهدید
  • بافت‌ها: برگ، چوب، آب روان
فونت‌ها و فرمت خروجی
  • فونت فارسی: وزیر یا شبنم؛ انگلیسی: Roboto یا Inter
  • PDF افقی A3، 300dpi، همراه با لوگوی «شهر زیبا»

پیوست P-4: تحلیل اقتصادی–اجتماعی شهر تنکابن

۱. ساختار جمعیتی شهر تنکابن

شهر تنکابن با جمعیتی در حدود ۱۸۵٬۰۰۰ نفر در سال ۱۴۰۳، دارای رشدی نسبتاً متعادل و نرخ مهاجرت درون‌استانی بالاست. تمرکز سنی در بازه ۱۵ تا ۳۰ سال قابل توجه است و جمعیت سالمند نیز در حال افزایش می‌باشد.

توزیع جمعیت در محلاتی نظیر شریعتی، نوآباد، ولی‌آباد و قنبرمحله ناهمگن است. میانگین بعد خانوار حدود ۳٫۲ نفر و نرخ بیکاری جوانان بالاتر از میانگین ملی گزارش می‌شود.

۲. ساختار شغلی و معیشتی

  • کشاورزی: پرتقال، نارنگی، برنج، کیوی
  • خدمات: گردشگری، بازار، رستوران‌داری
  • صنعت: کارگاه‌های کوچک صنایع‌دستی
  • بخش غیررسمی: مشاغل خانگی، دوره‌گردی، کار روزمزد

اتکای معیشت به گردشگری فصلی و افت سود کشاورزی سنتی، دو ریسک مهم پایداری اقتصادی‌اند. بسیاری از جوانان در مشاغل ناپایدار یا بیرون از شهر درگیر کار پاره‌وقت هستند.

۳. ظرفیت‌های اقتصادی ویژه

  • بازار تنکابن (بازار روز): ریشه‌دار، دارای هویت اجتماعی – مناسب برای ارتقاء با المان‌های بومی و بازآفرینی بصری
  • نشتارود: بستر آماده برای بازطراحی شهری با محور گردشگری
  • ولی‌آباد و نوآباد: مناسب بازارچه مهارت‌محور و کسب‌وکار خرد
  • شریعتی و قنبرمحله: مناسب دیوارنگاره‌ها و مسیرهای فرهنگی–تجاری
  • خرم‌آباد: پایانه ارتباطی استراتژیک غرب استان

۴. چالش‌های اقتصادی–اجتماعی

چالش توضیح راهکار در طراحی شهری
نابرابری توسعه محله‌ای تمرکز خدمات در چند محدوده خاص توزیع عادلانه میدان‌ها، بازارچه‌ها و دیوارنگاره‌ها
بیکاری جوانان کمبود فرصت شغلی پایدار فضاهای مهارت‌آموزی و اشتغال خرد محلی
افول بازار سنتی رقابت مراکز تجاری جدید نوسازی بازار با حفظ هویت تاریخی و گرافیک بومی
فرسایش هویت کسب‌وکارها تبدیل کسب‌وکار بومی به نسخه‌های تکراری بی‌هویت برندسازی شهری با هویت محلی (پیوست P-6 )

۵. مشارکت مردمی در زیباسازی

  • میدان‌های محلی با مدیریت مشارکتی
  • نقاشی دیواری توسط هنرمندان بومی
  • کارگاه‌های مهارت‌آموزی بانوان در فضاهای عمومی
  • ایجاد بازارچه‌های روستایی در نشتارود و خرم‌آباد

۶. پیشنهادات طراحی شهری بر پایه تحلیل اقتصادی–اجتماعی

  • ایجاد مسیرهای بازارمحور در بافت تاریخی (مثلاً چشمه‌کیله)
  • احیای میدان‌های محلی با کارکرد اقتصادی + هویتی
  • ایجاد پلتفرم‌های فروش محصولات بومی در میادین جدید
  • دیوارنگاره‌های مهارتی با تصویر مشاغل بومی
  • بازطراحی مبلمان شهری بازار با نقوش بومی

ساختار تصویری پیوست P-4 | تحلیل اقتصادی–اجتماعی

صفحه محتوای تصویری پیشنهادی
۱ جلد با تصویر بازار سنتی یا میدان بومی
۲ نمودار جمعیتی (سن، جنسیت، رشد)
۳ نقشه Heat Map بیکاری/اشتغال
۴ جدول فرصت‌های شغلی + آیکون مشاغل بومی
۵ نمای بصری ظرفیت‌های محله‌محور (بازار، نشتارود، ولی‌آباد)
۶ اینفوگرافی چالش‌ها (تهدید ↔ راهکار)
۷ طرح‌های مفهومی بازارچه بومی، میدان مشارکتی، دیوارنگاره
۸ ساختار «کمیته مردمی زیباسازی» و نقش آن در اقتصاد محلی
۹ نقشه مسیرهای تجاری–فرهنگی (چشمه‌کیله، شریعتی)
۱۰ قاب‌های تصویری از مبلمان بومی و هویت بصری (ارتباط با پیوست P-6 )
ویژگی‌های طراحی
  • فونت تیتر: لیلا یا شبنم Bold / متن: وزیر یا شبنم
  • رنگ اقتصادی: زرد طلایی، سبز زیتونی، آبی نفتی
  • هشدار اجتماعی: نارنجی خاکی، قرمز تیره
  • زمینه‌های الهام‌گرفته از بافت بازار و پارچه بومی

فرمت خروجی: PDF افقی A3، رزولوشن 300dpi، با شماره صفحه و لوگوی «شهر زیبا».

پیوست P-5: تحلیل راهبردی شهر تنکابن با مدل SWOT

هدف پیوست

ارزیابی نقاط قوت (S)، ضعف‌ (W)، فرصت‌ (O) و تهدید (T) شهر تنکابن در حوزه زیباسازی شهری، برای تدوین استراتژی‌های اجرایی پایدار و بومی.

۱. مقدمه تحلیلی

مدل SWOT با جمع‌کردن نیروهای درونی و بیرونی، پایه تدوین نقشه‌راه اجرایی و سیاست‌گذاری شهری است. خروجی این تحلیل، مستقیماً برای برنامه‌ریزی فازهای اجرا، مشارکت مردمی و برندسازی شهری استفاده می‌شود (ارتباط مفهومی با پیوست P-7 و پیوست P-6 ).

۲. جدول چهارگانه SWOT برای شهر تنکابن

نقاط قوت (S) نقاط ضعف (W)
موقعیت استراتژیک بین کوه و دریا عدم وجود برنامه جامع زیباسازی پیشین
بازار تاریخی با هویت محلی بافت فرسوده در برخی مناطق مرکزی
تنوع اقلیمی و چشم‌انداز طبیعی بی‌نظیر ناهماهنگی در سیما و منظر شهری
روحیه مشارکت اجتماعی در محله‌ها ضعف زیرساخت خدمات گردشگری پایدار
حضور چهره‌های فرهنگی و هنری بومی نبود برند شهری مشخص و متمایز
فرصت‌ها (O) تهدیدها (T)
تقاضای فزاینده برای گردشگری فرهنگی در شمال گسترش ساخت‌وساز بی‌هویت در حاشیه شهر
سرمایه‌گذاری مردمی در زیباسازی تخریب معماری بومی و میراث تاریخی
توسعه مسیرهای پیاده‌راه فرهنگی و بازار بومی فرسایش هویت محله‌ای به‌دلیل مهاجرت بی‌برنامه
وجود نهادهای مردمی، هنری و خیّریه‌ای فعال رقابت با مراکز گردشگری همجوار (رامسر، عباس‌آباد)

۳. استراتژی‌های پیشنهادی مبتنی بر ماتریس SWOT

استراتژی‌های SO (قوت × فرصت)
  • استفاده از بازار سنتی برای مسیرهای فرهنگی–تجاری
  • طراحی گردشگری فرهنگی با تکیه بر چهره‌های بومی
  • اجرای پروژه‌های زیباسازی محله‌محور با مشارکت
استراتژی‌های WO (فرصت برای جبران ضعف)
  • تدوین برنامه جامع زیباسازی با اتکا به خیّران و گروه‌های محلی
  • ساخت برند شهری متمایز (پیوست P-6 )
  • بازآفرینی منظر مناطق فرسوده با بودجه گردشگری
استراتژی‌های ST (قوت برای مقابله با تهدید)
  • صیانت از بازار سنتی به‌عنوان نماد هویت شهر
  • تدوین ضوابط طراحی بوم‌سازگار و اقلیم‌گرا
  • افزایش تاب‌آوری فضاهای عمومی در برابر ساخت‌وساز بی‌هویت
استراتژی‌های WT (کاهش ضعف و مهار تهدید)
  • آموزش ساکنان برای پاسداری از میراث فرهنگی
  • ساماندهی سکونتگاه‌های حاشیه‌ای با هویت‌سازی فضایی
  • فعال‌سازی نهادهای میانجی فرهنگی برای مقابله با فرسایش هویت

۴. جمع‌بندی راهبردی

خروجی SWOT مستقیماً به اقدام منجر می‌شود. الویت‌های فوری:

  • تدوین برند شهری تنکابن (ارتباط با P-6 )
  • پروژه‌های مشارکتی محله‌محور (ارتباط با P-8 )
  • بازآفرینی بافت‌های فرسوده با الهام بومی
  • طراحی مسیرهای فرهنگی–تجاری
  • اتکا به سرمایه و مشارکت محلی برای تضمین پایداری

ساختار تصویری پیوست P-5 | تحلیل SWOT

صفحه اجزای گرافیکی پیشنهادی
۱ جلد با عنوان SWOT و نقشه موقعیت تنکابن
۲ دیاگرام چهاربخشی S/W/O/T
۳ جدول SWOT تنکابن با آیکون‌گذاری
۴ نمودار میله‌ای قوت‌ها/ضعف‌ها
۵ اینفوگرافی فرصت‌ها و تهدیدها روی نقشه
۶ ماتریس استراتژی‌های SO / WO / ST / WT
۷ نمونه‌های میدانی پروژه‌های پیشنهادی (دیوارنگاره، میدان هویتی)
۸ نقشه استراتژیک اولویت‌های زیباسازی
۹ جمع‌بندی تصویری: از تحلیل به اقدام
الزامات طراحی
  • قوت: سبز زمردی
  • ضعف: قرمز ملایم
  • فرصت: آبی لاجوردی
  • تهدید: نارنجی کهربایی
  • پس‌زمینه: خاکی روشن / طوسی کمرنگ

فونت فارسی: لیلا (تیتر)، وزیر (متن).
خروجی: PDF افقی A3، 300dpi، همراه با شماره صفحه و لوگوی «شهر زیبا».

پیوست P-6: نظام هویت بصری شهر تنکابن

۱. مقدمه: چرا هویت بصری؟

هویت بصری، زبان دیداری شهر است. رنگ، فرم، خط و نماد، تنکابن را از «شهر دارای قابلیت» به «شهر دارای شخصیت» ارتقاء می‌دهد و پایه برندسازی شهری، جذب گردشگر و تقویت تعلق شهروندی است.

۲. مبانی تدوین نظام هویت بصری

الف. منابع الهام
  • فرهنگ بومی مازندران غربی (پوشش، معماری، صنایع‌دستی)
  • اقلیم و جغرافیا (دریا، جنگل، کوه، رود چشمه‌کیله)
  • بازار سنتی، سقانفارها، خانه‌های چوبی
  • نام‌ها و روایت‌های تاریخی (شهسوار، محمدولی‌خان)
ب. اهداف عملیاتی
  • یکپارچگی در طراحی شهری و گرافیک محیطی
  • برندسازی شهری برای سرمایه‌گذار و گردشگر
  • حفظ هویت تاریخی در فرم و رنگ
  • افزایش حس تعلق شهروندان

۳. عناصر اصلی هویت بصری پیشنهادی

الف. رنگ‌های رسمی شهر
رنگ معنا منبع الهام
سبز هیرکانی زندگی، تداوم، جنگل‌های تنکابن پوشش گیاهی دوهزار
لاجوردی اصالت و عمق دریای مازندران
قهوه‌ای چوبی ریشه و خاطره خانه‌های چوبی بومی
سفید مه‌آلود پاکی و آرامش قله‌های مه‌گرفته البرز غربی
ب. الگوهای گرافیکی
  • نقوش سقانفار و ارسی‌های محلی
  • گره‌های چوبی مازندرانی
  • نقوش برگرفته از پارچه‌کاری سنتی
ج. تایپوگرافی شهری
  • طراحی فونت اختصاصی با الهام از خطوط نرم بومی
  • استفاده در تابلو معابر، المان‌ها و برند شهری
د. نشان شهری (لوگو)
  • ترکیب نمادین کوه، دریا، جنگل و رود
  • فرم عمودی یا دایره‌ای متعادل
  • رنگ غالب: سبز و لاجوردی

۴. کاربردهای هویت بصری در شهر

الف. مبلمان و المان‌های شهری
  • نیمکت، سطل، تابلو و دیوارنگاره با رنگ و نقش واحد
  • نقوش گرافیکی روی کف‌سازی و سازه‌های سبک
ب. تابلوهای معابر و راهنما
  • هماهنگی تایپوگرافی و رنگ رسمی
  • نام‌گذاری خیابان‌ها با فونت اختصاصی و حاشیه تزیینی
ج. سازمان‌ها و برندهای شهری
  • استفاده از لوگو و پالت رسمی در بروشورها و رسانه‌ها
  • همگن‌سازی هویت بصری در کلیه تابلوهای رسمی

۵. نقشه راه پیاده‌سازی نظام هویت بصری

  • تأسیس شورای طراحی هویت شهری (معمار، هنرمند، نماینده محلی)
  • تهیه «کتابچه هویت بصری» شامل رنگ، فونت، لوگو و کاربردها
  • آموزش طراحان و کارکنان شهرداری
  • اجرای پایلوت در یک محدوده مرکزی (مثلاً بازار)
  • گسترش تدریجی با نظارت تخصصی

۶. جمع‌بندی نهایی

هویت بصری، فقط یک طرح گرافیکی نیست؛ هویت گفتاری شهر در نگاه است. با این نظام، تنکابن می‌تواند به شهری تبدیل شود که در ذهن گردشگر، سرمایه‌گذار و شهروند، نه فقط «زیبا» که «شناخته‌شده» است.

ساختار تصویری پیشنهادی پیوست P-6 | نظام هویت بصری

صفحه محتوا / اِلِمان تصویری پیشنهادی
۱ جلد با کوه، جنگل، دریا و چشمه‌کیله
۲ اهمیت هویت بصری در شهر (اینفوگرافی)
۳ پالت رنگی رسمی (سبز هیرکانی، لاجوردی، قهوه‌ای چوبی، سفید مه‌آلود)
۴ تایپوگرافی شهری (فونت اختصاصی در مقابل فونت‌های رایج)
۵ نقوش و الگوهای بومی (سقانفار، چوب کنده‌کاری‌شده)
۶ لوگوی پیشنهادی / نشان شهری تنکابن با اجزای آن
۷ نمونه مبلمان شهری با رنگ و فرم هویتی
۸ تابلوهای معابر با فونت و رنگ رسمی
۹ اینفوگرافی کاربرد هویت بصری در برندینگ شهری
۱۰ نقشه مسیر پیاده‌سازی پایلوت و گسترش در شهر
مشخصات طراحی
  • پالت: سبز هیرکانی، لاجوردی، قهوه‌ای چوبی، سفید مه‌آلود
  • بافت: چوب، ارسی، برگ، موج دریا
  • فونت فارسی: شبنم / وزیر (در صورت نبود فونت اختصاصی)
  • PDF افقی A3، 300dpi، با لوگوی «شهر زیبا» و شماره صفحه

پیوست P-7: نقشه راه اجرای پروژه‌های زیباسازی شهری تنکابن

۱. مقدمه: ضرورت نقشه راه

طرح‌های زیبا بدون برنامه اجرا، در حد تصویر می‌مانند. این پیوست، نقشه راه عملیاتی است: چه پروژه‌ای، در چه فازی، با چه اولویتی، و با مسئولیت چه نهادی.

۲. اصول حاکم بر نقشه راه

  • اولویت‌گذاری بر اساس اثرگذاری اجتماعی و آمادگی کالبدی
  • تقسیم پروژه‌ها به کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت
  • تطابق با ظرفیت بومی، مالی و نهادی
  • بازخورد مستمر و اصلاح‌پذیری حین اجرا

۳. فازبندی پروژه‌ها

الف. فاز اول: اقدامات کوتاه‌مدت (۰ تا ۱۲ ماه)
پروژه شرح موقعیت
طراحی المان ورودی شرقی اجرای ورودی شاخص طبق فصل پنجم میدان شیرود
زیباسازی بازار سنتی دیوارنگاره، تابلوها، کف‌سازی مرکز شهر
هویت‌بخشی بصری اولیه تابلو معابر، فونت، رنگ پایلوت محدوده بازار
تشکیل کمیته مشارکت محله‌ای جلب مشارکت و مسئولیت‌پذیری اجتماعی هر محله اصلی
ب. فاز دوم: اقدامات میان‌مدت (۱ تا ۳ سال)
پروژه شرح موقعیت
اجرای المان‌های محله‌ای بر اساس طراحی فصل پنجم قنبرمحله، شریعتی
پیاده‌راه فرهنگی مسیر بازار–رودخانه چشمه‌کیله
جشنواره دیوارنگاره‌ها با حضور هنرمندان بومی سطح شهر
آموزش مدیران و هنرمندان هم‌راستا با نظام هویت بصری (پیوست P-6 ) شهرداری / شورای شهر
ج. فاز سوم: اقدامات بلندمدت (۳ تا ۵ سال)
پروژه شرح موقعیت
برند شهری تنکابن تثبیت هویت شهر در مقیاس ملی، پیوست P-6 سطح ملی
تعمیم الگوی زیباسازی گسترش پایلوت به کل محلات تمام شهر
پیوند با اقتصاد و گردشگری هم‌افزایی اقتصادی/فضایی بازارها، ورودی‌ها، مسیرهای اصلی
ارزیابی اثرگذاری اجتماعی–فرهنگی توسط مرکز «شهر زیبا» خروجی رسمی

۴. نقش سازمان‌ها و نهادهای کلیدی

شهرداری تنکابن مدیریت پروژه، تصویب بودجه، هماهنگی نهادی
شورای شهر حمایت سیاست‌گذاری، تصویب مقررات
مرکز «شهر زیبا» مشاور ارشد طراحی و ناظر راهبردی
هنرمندان بومی اجرای دیوارنگاره‌ها و المان‌ها
خیّریه‌ها و گروه‌های مردمی پشتیبانی مالی و اجرایی مشارکتی
اداره راه و شهرسازی / استانداری پشتیبانی لجستیک و تطبیق با طرح‌های بالادستی

۵. ابزارهای پایش و ارزیابی پیشرفت

  • سامانه مرکزی پایش پروژه‌های زیباسازی
  • گزارش‌های فصلی تصویری برای شورا و مردم
  • ثبت بازخورد شهروندی در جلسات عمومی
  • تعریف شاخص‌های کیفی و کمی پیشرفت

۶. جمع‌بندی و مسیر آینده

این نقشه راه، قطب‌نمای اجرایی شهر است. تنکابن تنها در صورتی از «ایده» به «تحقق» می‌رسد که شفافیت، پایش و اعتماد مردم در تمام مراحل حفظ شود.

ساختار تصویری پیوست P-7 | نقشه راه اجرا

صفحه محتوای تصویری پیشنهادی
۱ جلد: نقشه گرافیکی شهر + تایم‌لاین مفهومی
۲ اینفوگرافی اهمیت نقشه راه (چرا پروژه‌ها شکست می‌خورند؟)
۳ دیاگرام فازبندی (کوتاه‌مدت / میان‌مدت / بلندمدت)
۴ جدول تصویری فاز اول با آیکون هر پروژه
۵ فاز دوم با محور پیاده‌راه فرهنگی و دیوارنگاره‌ها
۶ فاز سوم: برند شهری و تعمیم الگو
۷ نقشه جانمایی پروژه‌ها در سطح شهر
۸ جدول نهادها و نقش‌ها با پیکتوگرام سازمان‌ها
۹ اینفوگرافی پایش و KPIها
۱۰ جمع‌بندی تصویری: تصویر «تنکابنِ اجراشده»
ویژگی‌های طراحی
  • رنگ فاز اول: سبز زیتونی
  • رنگ فاز دوم: آبی ملایم
  • رنگ فاز سوم: نارنجی گرم
  • پس‌زمینه: طوسی روشن / سفید با خطوط نرم بومی
  • آیکون‌ها: قلم‌مو = دیوارنگاره؛ چرخ‌دنده = مدیریت؛ ساعت = زمان‌بندی

خروجی پیشنهادی: PDF افقی A3، 300dpi، با لوگوی رسمی پروژه و امضای تصویری مدیران اجرایی.

پیوست P-8: طراحی نظام مشارکت شهروندی در اجرای پروژه‌های زیباسازی

۱. مقدمه: چرا مشارکت مردمی؟

زیباسازی، بدون مردم فقط رنگ است. با مردم، حافظه و هویت می‌شود. مشارکت، هزینه را کم می‌کند و ماندگاری را زیاد.

۲. اهداف نظام مشارکت شهروندی

  • پیوند مستقیم شهروند با فرآیند زیباسازی
  • تبدیل شهروند از ناظر منفعل به کنشگر
  • بهره‌گیری از خاطره، تجربه و ذوق محلی
  • پرورش «سفیران زیبایی شهری»
  • تقویت حس مالکیت و مراقبت جمعی

۳. ساختار پیشنهادی نظام مشارکت

الف. کمیته‌های محلی زیباسازی در هر محله
ردیف عضو پیشنهادی نقش
۱ معتمد محله هماهنگ‌کننده محلی
۲ بانوی هنرمند پیوند با خانواده‌ها
۳ دانش‌آموز یا جوان فعال نماینده نسل آینده
۴ نماینده کسبه پل اقتصادی محله
۵ نماینده شورا یا شهرداری ضمانت رسمی و اداری
ب. بازوهای اجرایی و حمایتی
  • شهرداری: تسهیل مجوز و پشتیبانی اجرایی
  • مرکز «شهر زیبا»: آموزش، مستندسازی، الگوهای بصری
  • نهادهای مردمی و خیّریه‌ها: بسیج اجتماعی و تأمین بخشی از هزینه‌ها

۴. مراحل عملیاتی‌سازی مشارکت

مرحله اقدامات کلیدی
۱. آگاهی‌بخشی کمپین محلی، نمایشگاه طرح‌ها، جلسه حضوری محله‌محور
۲. فراخوان داوطلبان ثبت‌نام حضوری/آنلاین، معرفی نقش‌ها، گزینش اولیه
۳. تشکیل رسمی کمیته‌ها صدور حکم افتخاری، معرفی عمومی، شروع جلسات ماهانه
۴. مشارکت در طراحی و اجرا انتخاب محل دیوارنگاره، رنگ‌آمیزی، نظارت میدانی
۵. پایش و گسترش بازبینی نتایج، الگوسازی برای سایر محلات، تقدیر از فعالان

۵. ابزارهای تشویقی و حمایت‌گر

کارت عضویت کمیته ایجاد هویت و شأن محلی
گواهی تقدیر انگیزه و اعتبار اجتماعی
بسته‌های تشویقی رنگ، ابزار، لوازم نقاشی نوجوانان
دیوار افتخار محله‌ای ثبت نام فعالان برتر به‌صورت دائمی در محل

۶. جمع‌بندی: مشارکت، ستون پنهان زیبایی

اگر پروژه‌های زیباسازی، تنکابن را «زیباتر» می‌کنند؛ مشارکت مردمی، آن را «پایدار و صاحب‌خانه» می‌کند.

ساختار تصویری پیوست P-8 | مشارکت شهروندی

صفحه محتوای تصویری پیشنهادی
۱ جلد با تصویر دست‌های رنگی روی دیوار شهر
۲ اینفوگرافی فواید مشارکت (قبل/بعد محله)
۳ دیاگرام ساختار کمیته محلی زیباسازی (نقش‌ها با آیکون)
۴ فلوچارت ۵ مرحله‌ای آگاهی→دعوت→تشکیل→اجرا→پایش
۵ نمونه دیوارنگاره با حضور نوجوانان و کسبه
۶ ابزارهای تشویقی (کارت، گواهی، دیوار افتخار)
۷ نقشه تنکابن با محلات پایلوت مشارکتی
۸ صحنه یک جلسه مشارکتی واقعی (همفکری جمعی)
۹ نقش شهرداری / مرکز شهر زیبا / مردم (سه‌گانه مسئولیت)
۱۰ جمع‌بندی الهام‌بخش با شعار و چهره‌های محلی
ویژگی‌های طراحی
  • رنگ‌ها: آبی روشن (اعتماد)، سبز ملایم (امید)، نارنجی گرم (انرژی)
  • پس‌زمینه: سفید یا خاکی روشن
  • آیکون‌ها: دست در دست = مشارکت، قلم‌مو = زیباسازی، خانه = محله
  • فونت: وزیر برای متن، لیلا یا شبنم برای تیتر

خروجی: PDF افقی A3، 300dpi، با لوگوی «شهر زیبا»، شماره صفحه و فضای امضا برای نمایندگان محلی.

پیوست P-9: نظام پایش، ارزیابی و اصلاح پروژه‌های زیباسازی شهری

۱. مقدمه: چرا پایش و ارزیابی حیاتی است؟

زیبایی شهری یک موجود زنده است. اگر بدون نظارت رها شود، فرسوده یا منحرف می‌شود. این پیوست، ستون «هوشمندی اجرایی» پروپوزال است.

۲. اهداف نظام پایش و ارزیابی

  • پایش مستمر در مراحل طراحی، اجرا و نگهداری
  • سنجش اثرگذاری اجتماعی، اقتصادی، بصری و فرهنگی
  • بازخورد منظم به مدیریت شهری و تیم‌های طراحی
  • ایجاد ظرفیت اصلاح‌پذیری و واکنش سریع

۳. ساختار اجرایی پایش و ارزیابی

کمیته نظارت و ارزیابی زیباسازی تنکابن
ردیف عضو پیشنهادی نقش
۱ نماینده مرکز «شهر زیبا» ناظر ارشد مفهومی و بصری
۲ نماینده شهرداری هماهنگی اجرایی
۳ معمار / هنرمند مستقل ارزیاب تخصصی
۴ نماینده شورای شهر پاسخ‌گویی به مردم
۵ نماینده کمیته محله‌ای بازتاب صدای شهروندان

۴. ابزارهای پایش پروژه‌ها

چک‌لیست طراحی و اجرا بررسی انطباق با اصول زیبایی‌شناسی و فنی
پایش تصویری ماهانه ثبت وضعیت المان‌ها و فضاها به‌صورت دیداری
مصاحبه میدانی با شهروندان بازخورد مستقیم و بدون واسطه
فرم ارزیابی آنلاین طراحان خوداظهاری پیشرفت و موانع
بازدیدهای دوره‌ای تخصصی ارزیابی حضوری توسط تیم مشترک رسمی

۵. شاخص‌های کلیدی ارزیابی (KPI)

الف. فنی–اجرایی
  • درصد پیشرفت در برابر زمان‌بندی مصوب
  • تطابق متریال با طرح تأییدشده
  • کیفیت اجرا طبق استاندارد مهندسی
ب. زیبایی‌شناختی
  • هم‌خوانی با هویت بصری شهر (پیوست P-6 )
  • ارزیابی هنری کارشناسان
  • تناسب با بافت و مقیاس محله
ج. اجتماعی–فرهنگی
  • میزان رضایت ساکنان
  • کاهش وندالیسم و تخریب عمدی
  • سطح مشارکت شهروندان در اجرا و نگهداری (ارتباط با P-8 )

۶. مکانیسم اصلاح و به‌روزرسانی

  • گزارش رسمی هر سه‌ماه از کمیته پایش
  • جلسه مشترک با طراحان و مدیران اجرایی
  • صدور اصلاحیه فنی/بصری/کارکردی
  • ابلاغ و اجرای به‌روزرسانی

۷. مسیر دیجیتال پایش

  • سامانه پایش دیجیتال «شهر زیبا»
  • داشبورد آنلاین روند پروژه‌ها
  • بارگذاری مستندات، عکس‌ها، بازخوردها
  • دسترسی عمومی برای شفافیت و اعتماد

۸. جمع‌بندی: تضمین موفقیت، با نظارت زنده است

پروژه‌ای که نظارت ندارد، نیمه‌تمام است. با این سازوکار، تنکابن نه‌فقط زیباتر می‌شود، بلکه پایدارتر و پاسخ‌گوتر نیز خواهد شد.

ساختار تصویری پیوست P-9 | پایش و ارزیابی

صفحه محتوای تصویری پیشنهادی
۱ جلد با نماد ترازوی سنجش و المان شهری
۲ چرخه «طراحی → اجرا → پایش → اصلاح» (نمودار دایره‌ای)
۳ ساختار کمیته پایش (دیاگرام نقش‌ها با آیکون)
۴ چک‌لیست تصویری پایش پروژه
۵ KPIهای فنی/بصری/اجتماعی (آیکون‌محور)
۶ جدول زمان‌بندی پایش‌های دوره‌ای
۷ نمودار عملکرد پروژه‌ها و نقاط هشدار اصلاح
۸ فرآیند اصلاح از بازخورد تا اقدام
۹ نمای مفهومی داشبورد سامانه پایش دیجیتال
۱۰ جمع‌بندی بصری با شعار «زیبایی پایدار، با نگاه پیوسته»
مشخصات طراحی
  • رنگ پایه نظارت: آبی کبود (شفافیت)
  • رنگ بهبود: سبز نعنایی (اصلاح)
  • رنگ هشدار: قرمز ملایم
  • فونت فارسی: شبنم/وزیر؛ تیتر: لیلا
  • خروجی: PDF افقی A3، 300dpi، با لوگوی «شهر زیبا» و فضای تأیید رسمی

پیوست P-10: نقشه توسعه آینده‌نگر شهر تنکابن (افق ۲۰۳۵)

۱. مقدمه: نگاهی به فردای تنکابن

این پیوست، تصویر بلندمدت تنکابن است: شهری که نه‌فقط زیباست، بلکه الگوی ملی برای هویت بومی، مشارکت مردمی و زیباشناسی پایدار در افق ۱۰ تا ۲۰ سال آینده خواهد بود.

۲. رویکردهای اصلی توسعه آینده‌نگر

  • از پروژه به الگو: هر مداخله زیباسازی باید الگوی قابل‌تکثیر باشد.
  • از تمرکز به تعمیم: گسترش زیبایی از مرکز شهر به تمام محلات، از فضاهای عمومی به خصوصی.
  • از طرح به نهاد: زیباسازی باید به بخشی دائمی از سیستم تصمیم‌سازی شهری تبدیل شود.
  • از کالبد به ذهنیت: زیبایی باید در حافظه و هویت مردم بنشیند، نه فقط در فضا.

۳. محورهای راهبردی توسعه زیبایی شهری در آینده تنکابن

الف. محور هویتی
  • برند رسمی تنکابن به‌عنوان «شهر آگاه و زیبا»
  • حضور در رقابت‌های ملی و بین‌المللی طراحی شهری
  • ثبت الگوهای بصری اختصاصی شهر در مراجع رسمی
ب. محور مشارکتی
  • ایجاد نهاد دائمی «مجمع شهروندان برای زیبایی تنکابن»
  • نظام تشویق: «جایزه شهروند زیباساز» و «محله برتر»
  • آموزش زیبایی شهری در مدارس و رسانه‌های محلی
ج. محور اقتصادی
  • پیوند زیباسازی با گردشگری شهری و اقتصاد محلی
  • جذب سرمایه‌گذار برای المان‌ها، دیوارنگاره‌ها و پیاده‌راه‌های هنری
  • توسعه «اقتصاد زیبایی محله‌ای» (بازار هنر محلی، رویداد خیابانی)
د. محور محیطی
  • زیباسازی اکولوژیک (نور کم‌مصرف، دیوار سبز، المان‌های زنده)
  • مسیرهای طبیعت‌پیما با المان هنری در امتداد رودخانه‌ها و کوهپایه‌ها
  • پایش رفتار شهروندان در قبال محیط‌زیست شهری

۴. ابزارهای تحقق آینده مطلوب

ابزار کارکرد
سند چشم‌انداز ۲۰۳۵ زیبایی تنکابن چارچوب برنامه‌ریزی ۱۰ ساله
نقشه GIS پویا ثبت مکان، زمان، شدت و نوع مداخله زیباسازی در شهر
سامانه ایده‌پردازی مردمی دریافت مداوم طرح و پیشنهاد از شهروندان و هنرمندان
واحد تحقیق و توسعه مرکز «شهر زیبا» تولید دانش بومی برای ارتقاء نسل بعدی طراحی شهری

۵. تصویر آینده: تنکابن در افق ۲۰۳۵

  • دروازه‌های ورودی شهر: نشانه‌های ثبت‌شده در حافظه ملی
  • بازار مرکزی: پیوند اصالت بومی با خلاقیت معاصر
  • دیوارنگاره‌ها: روایت زنده تاریخ محلات
  • پیاده‌راه‌ها: زنده، مشارکتی، امن، چندحسی
  • شهروندان: آگاه، شریک، پاسدار زیبایی جمعی

۶. جمع‌بندی نهایی: از امروز تا افق فردا

تنکابنِ زیبا، محصول «تصمیم امروز» و «پایش هر روز» است. این پیوست، قطب‌نمای آینده است تا زیباسازی، صرفاً یک پروژه عمرانی نباشد؛ بلکه منش زندگی شهری باشد.

ساختار تصویری پیوست P-10 | چشم‌انداز توسعه آینده‌نگر

صفحه محتوا / اِلِمان تصویری پیشنهادی
۱ جلد «تنکابن فردا»: کوه، دریا، بازار، المان شهری
۲ تایم‌لاین زیبایی از گذشته تا آینده
۳ اینفوگراف منشوری چهار رویکرد (پروژه→الگو، تمرکز→تعمیم، …)
۴ دیاگرام چهارلتی محورهای راهبردی (هویتی، مشارکتی، اقتصادی، محیطی)
۵ هویت بصری آینده شهر (برند شهری + نقشه المان‌ها)
۶ مسیر رشد مشارکت شهروند از «تماشاگر» به «سفیر زیبایی»
۷ مدل اقتصاد زیباسازی محله‌ای و گردشگری شهری
۸ تصویرسازی زیباشناسی محیطی (رود-راه، دیوار سبز، نور پاک)
۹ اینفوگرافی ابزار تحقق آینده (چشم‌انداز ۲۰۳۵، GIS، R&D)
۱۰ نقشه گرافیکی «تنکابن ۲۰۳۵» + شعار «تنکابن، زیبا برای همیشه»
مشخصات طراحی
  • رنگ‌ها: آبی فیروزه‌ای (آینده)، طلایی ملایم (افق توسعه)، سبز زیتونی (پایداری)، سفید درخشان (شفافیت)
  • نمادها: قطب‌نما = چشم‌انداز، موج دریا = پویایی، پله = رشد تدریجی، فانوس = هدایت آینده
  • فونت فارسی: لیلا (تیتر) / وزیر (متن)
  • PDF افقی A3، 300dpi، با لوگوی رسمی، شماره صفحه و فضای امضای نهایی مدیر کل نور و سپهسالار نور

پیوست P-11 – نقشه‌های طراحی پیشنهادی

عنوان:

نقشه‌ها، اسکیس‌ها و دیاگرام‌های حجمی مفهومی پروژه‌های منتخب

شرح مختصر پیوست

این پیوست حاوی مجموعه‌ای از نقشه‌ها و پلان‌های طراحی مفهومی پروژه‌های کلیدی مطرح‌شده در پروپوزال زیباسازی شهری تنکابن است. هر نقشه، نمایشگر پیشنهاد نهایی طراحی برای یک نقطه مداخله شهری است و به عنوان مرجع تصویری برای کارگاه‌های فنی، طراحان اجرایی، و مسئولان شهرداری عمل خواهد کرد.

محتوای این پیوست شامل موارد زیر خواهد بود:

۱. نقشه‌های شماتیک–مفهومی پروژه‌های منتخب زیر:
  • میدان امام خمینی
  • پل چشمه‌کیله
  • میدان مادر
  • پارک ملت
  • میدان ساحلی
  • دروازه‌های ورودی شرقی و غربی
  • محور فرهنگی پل دوم
  • گره خرم‌آباد و بلوار سلامت
۲. اسکیس‌های آزاد اولیه (Sketches):

نمایش فرم کلی المان‌ها، مسیرها، حجم‌ها و مرزهای پیشنهادی در فضا.

۳. دیاگرام‌های حجمی سه‌بعدی (Mass Diagrams):

الگوهای حجمی پیشنهادی برای میدان‌ها، جداره‌ها، و ورودی‌ها.

۴. نقشه‌های کف‌سازی پیشنهادی (Paving Patterns):

الگوهای اجرایی سنگ‌فرش و مسیرهای حرکتی در پروژه‌ها.

اهداف کلیدی پیوست

  • ارائه یک بسته تصویری استاندارد و قابل تفسیر برای کلیه پروژه‌های اجرایی
  • ایجاد زبان تصویری مشترک میان طراحان، شهرداری، ناظرین و پیمانکاران
  • جلوگیری از برداشت‌های سلیقه‌ای در اجرا
  • تسهیل فرآیند تصویب، بودجه‌بندی و ارائه عمومی

ساختار ارائه

بخش عنوان نقشه/طرح نوع ارائه ابعاد پیشنهادی چاپ
۱ پلان میدان امام خمینی پلان شماتیک + اسکیس پرسپکتیو A3 افقی
۲ مسیر سلامت نقشه توپوگرافی ساده + کف‌سازی A2
۳ دروازه خَزر سه نما + دیاگرام حجمی A3
۴ پل دوم چشمه‌کیله نقشه محور + اسکچ گره فرهنگی A3
سایر پروژه‌های منتخب مشابه قابل گسترش

نکات الزامی فنی برای تهیه نهایی فایل‌ها توسط طراحان

  • تمامی فایل‌ها باید در نرم‌افزار CAD یا Illustrator طراحی و قابل چاپ با کیفیت بالا باشند
  • فونت رسمی، مقیاس‌دار، و با نشانه‌های شمال، مقیاس، لوگو، و تاریخ ارائه شود
  • قالب‌ واحد گرافیکی با هویت برند پروژه رعایت گردد (مطابق پیوست P-9)

پیوست P-12 – جداول مواد و مصالح پیشنهادی

عنوان:

فهرست و جداول مصالح پیشنهادی پروژه‌های زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر پیوست

این پیوست، حاوی جداول رسمی و دسته‌بندی‌شده‌ای از انواع مصالح پیشنهادی برای اجرا در پروژه‌های مختلف زیباسازی شهر تنکابن است. مصالح انتخاب‌شده بر پایه دو اصل کلیدی تنظیم شده‌اند:

  • هویت بومی، اقلیمی و زیبایی‌شناسانه منطقه
  • دوام، نگهداری ساده و مقرون‌به‌صرفه بودن در اجرا

ساختار محتوای پیوست P-12:

کد نوع عنصر شهری نوع یا گروه مصالح پیشنهادی ویژگی‌های اصلی نمونه کاربرد
M-01 کف‌سازی پیاده‌راه‌ها سنگ گرانیت بوش‌هامر – خاکستری روشن مقاوم در برابر سایش و لغزش – زیبایی در شب میدان مادر، پارک ملت
M-02 نیمکت‌ها چوب ترمووود + پایه فلزی ضدزنگ گرمای بصری، دوام در بارندگی، ایمن برای نشیمن بلندمدت پل دوم، مسیر سلامت
M-03 المان‌های حجمی بتن سبک با روکش نانو یا فلز آنادایز شکل‌پذیری بالا – مقاومت رطوبتی – قابل رنگ‌آمیزی میدان امام، ورودی‌ها
M-04 تابلوهای جهت‌نما فریم فلزی پودری + پانل کامپوزیت مات خوانایی بالا، ضد تابش، امکان نور داخلی محور پل چشمه‌کیله
M-05 سطل زباله و تاسیسات جزئی بدنه چوبی + فلز ضدزنگ با پوشش اپوکسی هماهنگی با مبلمان، ظرفیت بالا، ضدزنگ در کل مسیرها
M-06 نرده‌ها و گاردریل سبک آهن گالوانیزه با رنگ پلی‌اورتان زیباشناختی، ایمن، بدون زنگ‌زدگی حاشیه پارک‌ها، پل‌ها
M-07 نورپردازی دفنی چراغ LED کم‌مصرف با پوشش شیشه سکوریت نور متمرکز، عمر طولانی، نصب هم‌سطح دروازه‌ها، میدان‌ها
M-08 سایه‌بان‌ها و سازه‌های سبک چوب فشرده مقاوم‌شده + پوشش پارچه‌ای ضدآب سبک، با قابلیت طراحی فرم‌دار استراحت‌گاه پارک ملت

پیوست P-13 – دستورالعمل نگهداری فضاها و المان‌ها

عنوان:

راهنمای جامع نگهداری، تعمیر، نظافت و احیای المان‌ها، مبلمان، فضاهای باز و تجهیزات زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر

این پیوست شامل یک نظام‌نامه عملیاتی برای نگهداری اصولی و برنامه‌ریزی‌شده کلیه عناصر پروژه‌های زیباسازی شهری است. هدف، جلوگیری از فرسایش سریع، بی‌نظمی، تخریب و زوال تدریجی عناصر شهری است که موجب کاهش کیفیت ادراک بصری و اتلاف منابع عمومی می‌شود.

ساختار دستورالعمل نگهداری پیشنهادی:

کد نوع عنصر اقدام نگهداری تناوب پیشنهادی مسئول مستقیم ابزار / مواد مورد نیاز
N-01 سنگ‌فرش معابر شست‌وشو، لکه‌برداری، تعویض سنگ ترک‌خورده ماهانه / فصلی واحد خدمات شهری دستگاه واترجت، ملات خشک
N-02 نیمکت‌ها تمیزکاری، روغن‌کاری اتصالات، رنگ‌آمیزی مجدد فصلی / سالانه اداره فضای سبز + زیباسازی دستمال صنعتی، رنگ ضدآب، اسپری محافظ
N-03 المان‌های حجمی بازدید فنی، اصلاح سطح، حذف زنگ‌زدگی یا ترک ۲ بار در سال سازمان زیباسازی اپوکسی، رنگ مقاوم، ابزار ابرزنی
N-04 تابلوهای شهری پاک‌سازی، بازسازی خط‌خوانی، تعویض تابلوی آسیب‌دیده ماهانه / درصورت گزارش واحد فنی شهرداری پارچه نمدی، برچسب چاپی، پایه فلزی
N-05 سیستم‌های روشنایی بررسی سلامت سیستم، تعویض لامپ معیوب، نظافت شیشه‌ها ماهانه اداره برق با نظارت زیباسازی لامپ LED، دستکش ایمنی، تجهیزات بالا‌بر
N-06 سطل زباله تخلیه مرتب، شست‌وشو، بررسی سلامت درپوش و اتصال روزانه / هفتگی خدمات شهری شوینده صنعتی، آب پرفشار
N-07 سایه‌بان‌ها و سازه‌های سبک بررسی سازه، سفت‌کاری، تعویض پارچه، تمیزکاری سطح ۳ ماهه نگهداری فضای سبز پیچ‌گوشتی، نوار پارچه‌ای مقاوم

الزامات کلیدی اجرایی:

  • تعریف برنامه زمان‌بندی فصلی و سالانه برای کلیه آیتم‌ها
  • ایجاد بانک اطلاعاتی برای ثبت وضعیت هر عنصر به صورت کددار
  • تعیین مسئول مستقیم نگهداری در سامانه شهری
  • تدوین فرم گزارش بازرسی استاندارد برای هر گروه نگهداری
  • آموزش فصلی نیروهای اجرایی در مورد متریال خاص پروژه

پیوست P-14 – راهنمای گرافیک محیطی پروژه

عنوان کامل:

راهنمای طراحی، جانمایی، رنگ‌کدینگ، و اصول خوانایی عناصر گرافیکی شهری در پروژه زیباسازی تنکابن

شرح مختصر

این پیوست، یک سند راهبردی برای طراحی تابلوها، علائم، جهت‌نماها، نقشه‌های مسیر، رنگ‌کدینگ فضاها، نوشتار عمومی و المان‌های تصویری در سطح شهر تنکابن است. هدف، ایجاد یک زبان گرافیکی یکپارچه، آرام، خوانا و منطبق با هویت محلی است.

اصول بنیادین گرافیک محیطی مورد تأکید:

  • سادگی در طراحی و وضوح در پیام
  • رعایت خوانایی از فاصله‌های استاندارد (۴ تا ۱۵ متر)
  • هماهنگی رنگی با پالت شهری مصوب (P-4)
  • استفاده از نقوش سنتی مازندران به‌صورت ملایم و لایه‌پشتی
  • پرهیز از اغتشاش بصری و فونت‌های نامأنوس

محتوای اصلی راهنما:

۱. انواع عناصر گرافیکی محیطی
کد نوع عنصر توضیح کاربرد فرمت پیشنهادی
G-01 تابلوهای جهت‌نما معرفی مکان‌های مهم شهر در تقاطع‌ها و پیاده‌روها ۱۲۰×۶۰ سانتی‌متر، فلز مات + برچسب مقاوم
G-02 تابلوهای نقشه مسیر نقشه شماتیک منطقه با علامت «شما اینجا هستید» ۷۰×۱۰۰ سانتی‌متر، با رنگ‌کد مناطق
G-03 علائم محدودیت یا هشدار نصب در کنار مسیر دوچرخه، عبور عابر، مکان خطر ۴۵×۴۵ سانتی‌متر، نماد + خط رنگی ثابت
G-04 تابلوهای فرهنگی–هنری شعر، روایت تاریخی، عکس قدیمی افقی، ۹۰×۳۰ سانتی‌متر، زمینه کاغذ سنگی ضدآب
G-05 پلاک المان یا اثر حجمی مشخصات هنرمند، سال ساخت، نام اثر فلزی یا چوبی کوچک، با فونت رسمی پروژه
۲. رنگ‌کدینگ فضایی پیشنهادی (مطابق P-4):
رنگ کاربرد کد رنگ پیشنهادی
سبز زیتونی تابلوهای پارک و طبیعت Olive #708238
آبی نیلی مسیرهای فرهنگی و هنری Indigo #2F4F6F
قهوه‌ای روشن تابلوهای بومی–تاریخی Earth #8B6F4D
خاکستری مایل اطلاعات عمومی و خدماتی Gray #888888
۳. فونت و سبک نوشتار استاندارد:
  • فونت فارسی: ایران سنس یا وزیر با وزن متوسط
  • عنوان‌ها: سایز ۱۸ الی ۲۴ / متن بدنه: سایز ۱۴
  • فاصله خطوط ۱.۵ برابر / استفاده از سایه نرم برای خوانایی شب
  • اجتناب کامل از فونت‌های فانتزی، تبلیغاتی یا لاتین تزئینی

پیوست P-15 – بسته برندینگ صادراتی تنکابن

عنوان کامل:

طراحی بسته محتوای ارائه بین‌المللی پروژه زیباسازی تنکابن برای معرفی در همایش‌ها، نمایشگاه‌ها، و جذب مشارکت سرمایه‌گذاران و نهادهای بین‌المللی

شرح مختصر

این پیوست شامل تدوین یک بسته جامع رسانه‌ای و برندینگ برای نمایش بین‌المللی پروژه است. هدف آن، ارتقاء جایگاه تنکابن به‌عنوان شهری در حال جهش زیباسازی پایدار، با هویت فرهنگی–زیست‌محیطی منحصربه‌فرد، و قابلیت الگوسازی در سطح ملی و منطقه‌ای است.

محتوای اصلی بسته برندینگ صادراتی:

کد بخش قالب محتوای مورد انتظار
B-01 اسلاید معرفی پروژه پاورپوینت یا PDF خلاصه اهداف، روش، طراحی، تصاویر قبل و بعد
B-02 بروشور رسمی دو زبانه چاپی + PDF شعار، نقشه‌ها، المان‌ها، شاخص‌ها، تیم پروژه
B-03 فیلم کوتاه معرفی پروژه ویدیو ۲ الی ۳ دقیقه نماهای شهری، المان‌ها، روایت شاعرانه تصویری
B-04 لوگوی بین‌المللی پروژه گرافیک وکتور + PNG نسخه تطبیق‌یافته از برند شهر زیبا برای سطح بین‌المللی
B-05 نقشه مفهومی مسیر تحول شهری گرافیک دیاگرامی روند تغییر شهر از قبل تا اکنون، مسیر چشم‌انداز
B-06 کارنامه آماری پروژه نمودار و جدول متراژ، تنوع، زمان‌بندی، بودجه، مشارکت، KPIها
شعار و هویت پیشنهادی برای ارائه خارجی:

“Tonekabon: Where the Forest Meets the Sea, and Design Meets Identity”
(تنکابن؛ جایی که جنگل به دریا می‌رسد و طراحی با هویت درآمیخته است)

  • فونت پیشنهادی: Montserrat برای انگلیسی / ایران‌سنس یا وزیر برای فارسی
  • رنگ پیشنهادی برند: ترکیب سبز جنگلی، آبی نیلگون و سفید خالص

پیوست P-16 – آلبوم روایی–هنری تنکابن

عنوان کامل:

آلبوم هنری و روایی تنکابن با محوریت آثار مردمی، عکس‌های مشارکتی، نقاشی، شعر و لحظات احساسی از تغییرات شهری

شرح مختصر

این پیوست به‌عنوان یک آلبوم هنری و روایی از فرآیند تغییرات شهری تنکابن در طول پروژه‌های زیباسازی، شامل آثار و روایت‌های شهروندان، هنرمندان و فعالان فرهنگی است. این آلبوم به عنوان یکی از ابزارهای ارتباطی و مستند، در کنار پروژه‌های فنی، به‌ویژه در راستای افزایش مشارکت مردمی و ثبت لحظات احساسی شهر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

محتوای آلبوم:

کد نوع اثر توضیح محتوا فرمت پیشنهادی بخش‌های اجرا
H-01 عکس‌های پیش از اجرا نمای شهری قبل از تغییرات، عکس‌های تاریخی دیجیتال، کیفیت بالا نمای میدان‌ها، ورودی‌ها
H-02 آثار نقاشی بومی نقاشی‌های هنرمندان محلی با رویکرد زیباسازی شهری نقاشی روی بوم / دیجیتال هنر مردمی، زندگی روزمره
H-03 شعر و روایت‌های فرهنگی شعرهای محلی و روایات شهری از گذشته به حال نوشتاری / صوتی داستان‌های شهری، تاریخ و فرهنگ
H-04 لحظات احساسی تغییرات تصاویر و ویدیوهای مردم در نقاط مختلف پروژه دیجیتال، ویدیو / عکس مراسم افتتاح، استقبال عمومی
H-05 فیلم مستند کوتاه روایت تصویری از روند تغییرات پروژه و بازخورد مردم ۳–۵ دقیقه، ویدیو مراحل اجرایی، پروژه در حال پیشرفت

پیوست P-17 – بسته صوتی–تصویری پروژه

عنوان کامل:

مجموعه چندرسانه‌ای (پادکست، مستند شاعرانه، و فایل‌های شنیداری–دیداری) برای روایت معنابخش پروژه زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر

این پیوست اختصاص دارد به طراحی و تولید یک بسته صوتی–تصویری الهام‌بخش که پروژه‌های زیباسازی شهری را نه فقط در قالب تصویر، بلکه در بستر موسیقی، صدا، روایت و هنر ترکیبی ثبت و منتقل کند. این بسته، محتوایی روان‌گر، هویت‌ساز و قابل استفاده در رسانه‌ها، همایش‌ها، و فضای مجازی خواهد بود.

اجزای اصلی بسته چندرسانه‌ای:

کد عنوان اثر قالب محتوای پیشنهادی مدت زمان یا حجم
A-01 پادکست داستانی تنکابن فایل صوتی (.mp3) روایت تاریخ، طبیعت، مردم و پروژه ۲ بخش ۱۰ دقیقه‌ای
A-02 مستند شاعرانه پروژه ویدیو با روایت هنری ترکیب تصویر، صدا، موسیقی و شعر ۴–۵ دقیقه
A-03 موزیک بی‌کلام اختصاصی آهنگسازی بومی / مدرن موسیقی زمینه برای مراسم‌ها یا کلیپ‌ها ۲ قطعه ۳ دقیقه‌ای
A-04 صدای تنکابن فایل صوتی محیطی صدای رودخانه، دریا، بازار، پارک، میدان‌ها ۵ کلیپ ۱ دقیقه‌ای
A-05 نماهنگ شعار پروژه ویدیو کوتاه لوگوموشن + پیام مرکزی هویت برند شهر زیبا + پیام نهایی زیباسازی ۱ دقیقه

پیوست P-18 – روایت هنرمندان و طراحان پروژه

عنوان کامل:

گردآوری دیدگاه‌ها، تجربه‌های زیسته، روایت‌های شخصی و تأملات هنرمندان، معماران، طراحان و نیروهای خلاق درگیر در پروژه زیباسازی تنکابن

شرح مختصر

این پیوست، بخش انسانی، بینشی و شهودی پروژه را در بر می‌گیرد؛ جایی که افراد خلاقی که طرح‌ها را ساختند، فضاها را تجسم کردند، و شهر را به‌دست نور و فرم سپردند، از زبان خود درباره پروژه سخن می‌گویند. این روایت‌ها بخشی از حافظه فرهنگی–طراحی پروژه و مستندی گران‌قیمت برای نسل‌های بعدی خواهد بود.

محتوای اصلی پیوست:

کد عنوان بخش نوع محتوا قالب نهایی حجم پیشنهادی
R-01 مصاحبه‌های تصویری ویدیو یا متن پیاده‌سازی‌شده فیلم کوتاه یا مقاله ۸–۱۰ مصاحبه ۳ تا ۵ دقیقه‌ای
R-02 یادداشت‌های طراحان متون الهامی، پشت‌پرده طراحی‌ها متن + تصویر همراه ۶ تا ۸ یادداشت مستقل
R-03 روایت احساسی از لحظه اجرا داستان کوتاه از میدانی خاص یا واکنش مردمی صوتی یا نوشتاری ۴ تا ۵ قطعه روایی کوتاه
R-04 نقل قول‌های الهام‌بخش جملات منتخب از گفت‌وگوها تایپوگرافی گرافیکی حداقل ۱۰ نقل‌قول با طراحی گرافیکی
R-05 بخش ویژه “طراحی در میدان” روایت تصویری از طراحی در بستر شهر گزارش تصویری + توضیح ۱ گزارش میدانی همراه با عکس و شرح

پیوست P-19 – پیوست حقوقی قراردادها و توافق‌نامه‌ها

عنوان کامل:

مجموعه اسناد حقوقی، قراردادها، تعهدات طرفین، فرم‌های توافق و ضوابط مالکیت معنوی در پروژه زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر:

پروژه‌های زیباسازی شهری، بدون چارچوب‌های حقوقی شفاف، زمینه‌ساز اختلافات اجرایی، تأخیرات، و اختلال در روند تملک، مشارکت یا بهره‌برداری می‌شوند. این پیوست، شامل فرم‌ها و الگوهای رسمی برای تمامی ابعاد حقوقی پروژه است و به عنوان مرجع دائمی شهرداری و کارفرما در همکاری با طراحان، مشاوران، هنرمندان، شهروندان و سازمان‌های همکار عمل خواهد کرد.

محتوای اصلی پیوست:

کد عنوان سند نوع محتوا قالب کاربرد ویژگی‌ها
L-01 نمونه قرارداد طراحی المان قرارداد دوطرفه رسمی بین شهرداری و هنرمند/مشاور شامل مراحل طراحی، تحویل، اصلاح، و پرداخت
L-02 توافق‌نامه رسمی مشارکت مردمی تعهدنامه رسمی برای نصب المان در ملک یا زمین شخصی دارای بندهای عدم مالکیت خصوصی پس از نصب
L-03 قرارداد نگهداری و خدمات زیباسازی شهری توافق اجرایی بین شهرداری و پیمانکار خدماتی شامل دوره، وظایف، ضمانت، بیمه
L-04 تعهدنامه مالکیت معنوی اثر هنری سند حقوقی هنری بین شهرداری و هنرمند یا طراح با حفظ نام مؤلف، عدم استفاده بدون اجازه
L-05 توافق‌نامه بهره‌برداری رسانه‌ای مجوز نشر برای فیلم، عکس، پادکست و کلیپ تعیین حدود مالکیت محتوای چندرسانه‌ای
L-06 فرم اهدای اثر هنری / قطعه زمین سند حقوقی ثبت‌شده بین شخص حقیقی و شهرداری مشخص‌کننده عدم مطالبه آینده از مالکیت
L-07 آیین‌نامه داوری و حل اختلاف دستورالعمل رسمی الحاق به کلیه قراردادها مکانیزم میانجی‌گری، داور ثالث، مرجع قضایی
L-08 فرم رسمی گزارش تخلف / قصور فرم گزارش حقوقی جهت ثبت قصور یا تخلف در پروژه ثبت شواهد، پیشنهاد اقدام، مبنای پیگیری
L-09 فرم اعلام رضایت نهایی و تحویل قطعی فرم بستن قرارداد بین شهرداری و مجری/هنرمند مبنای تسویه نهایی و خاتمه تعهدات

ضوابط کلیدی مورد تأکید در اسناد حقوقی:

  1. رعایت اصول شفافیت در تعهدات مالی، زمانی و اجرایی
  2. تضمین حقوق مؤلف برای کلیه آثار هنری و طراحی
  3. حفظ حقوق شهروندان و جلوگیری از تصاحب فضای عمومی
  4. ایجاد ابزارهای بازدارنده حقوقی برای تأخیر، تخریب، یا تغییر بدون مجوز
  5. تسهیل فرآیندهای مشارکت و تملک قانونی در پروژه‌های آینده

سند L-01 – نمونه قرارداد طراحی المان شهری

قرارداد شماره: … / 1403

موضوع قرارداد: طراحی و تحویل نهایی المان حجمی – زیباسازی شهری تنکابن

این قرارداد فی‌مابین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ………………… به‌عنوان کارفرما
و
2. آقای/خانم ………………… فرزند ………………… به شماره ملی ………………… با نشانی ………………… به‌عنوان طراح/هنرمند
که از این پس در این قرارداد به ترتیب «کارفرما» و «طراح» نامیده می‌شوند، منعقد گردید.

ماده ۱ – موضوع قرارداد

طراحی، توسعه، تکمیل، و تحویل نقشه‌های اجرایی و فایل‌های گرافیکی نهایی المان حجمی شهری با مشخصات اعلام‌شده در اسناد پیوست پروپوزال زیباسازی شهری تنکابن، در محل مشخص‌شده توسط کارفرما.

ماده ۲ – مدت قرارداد

مدت اجرای قرارداد از تاریخ ……………… لغایت ……………… به مدت … روز/هفته تقویمی می‌باشد. هرگونه تمدید باید با توافق کتبی طرفین صورت گیرد.

ماده ۳ – مبلغ قرارداد

مبلغ کل قرارداد معادل ………………… ریال می‌باشد که به شرح ذیل پرداخت می‌گردد:

  • ۳۰٪ در زمان امضای قرارداد
  • ۴۰٪ پس از تحویل اتود نهایی و تأیید کارفرما
  • ۳۰٪ پس از تحویل فایل‌های اجرایی نهایی و تأیید نهایی
ماده ۴ – تعهدات طراح
  1. ارائه حداقل ۳ اتود اولیه برای بررسی کارفرما
  2. اصلاح طرح بر اساس بازخورد رسمی کارفرما (حداکثر ۲ نوبت)
  3. تحویل نهایی در قالب فایل‌های قابل چاپ و اجرایی (AI، DWG، PDF)
  4. حفظ محرمانگی طرح تا مرحله انتشار رسمی
  5. عدم ارائه یا استفاده مجدد از طرح بدون رضایت کتبی کارفرما
ماده ۵ – تعهدات کارفرما
  1. پرداخت به‌موقع اقساط طبق برنامه
  2. ارائه اطلاعات لازم از محل اجرا، ابعاد و محدودیت‌های طراحی
  3. تأمین بازخورد رسمی در بازه‌های مشخص‌شده
  4. تضمین درج نام طراح در مستندات رسمی پروژه
ماده ۶ – فسخ قرارداد

در صورت تأخیر بیش از ۱۵ روز توسط طراح در تحویل نهایی بدون عذر موجه، کارفرما مجاز به فسخ قرارداد با اخطار کتبی و عدم پرداخت مرحله نهایی خواهد بود. همچنین در صورت عدم پرداخت بیش از ۳۰ روز از سوی کارفرما، طراح مجاز به توقف کار و دریافت خسارت خواهد بود.

ماده ۷ – مالکیت معنوی

مالکیت معنوی و حقوق مؤلف طرح به طراح تعلق دارد، اما حق استفاده از طرح به‌طور کامل و انحصاری برای شهرداری تنکابن محفوظ است. طراح حق نشر و نمایش عمومی اثر را تنها با ذکر کارفرما خواهد داشت.

ماده ۸ – حل اختلاف

در صورت بروز اختلاف، موضوع ابتدا توسط هیئت داوری متشکل از یک نماینده از هر طرف و یک داور مرضی‌الطرفین بررسی شده و در صورت عدم حصول نتیجه، موضوع در مراجع ذی‌صلاح قضایی استان مازندران پیگیری خواهد شد.

ماده ۹ – نسخ قرارداد

این قرارداد در ۲ نسخه هم‌متن و هم‌اعتبار تنظیم و در تاریخ ………………… به امضای طرفین رسید.

امضای کارفرما

نام و سمت: …………………
امضا و مهر رسمی

امضای طراح / هنرمند

نام کامل: …………………
امضا

سند L-02 – توافق‌نامه رسمی مشارکت مردمی در پروژه زیباسازی شهری تنکابن

شماره توافق‌نامه: ……… / 1403

موضوع: مشارکت شهروند در واگذاری محل نصب المان / اجرای بخشی از طرح زیباسازی شهری

این توافق‌نامه فی‌مابین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ………………… به‌عنوان «کارفرما»
و
2. آقای/خانم ………………… فرزند ………………… به شماره ملی …………………، مالک/متصرف قانونی ملک واقع در نشانی …………………………………………… به‌عنوان «مشارکت‌کننده مردمی»
به موجب مفاد زیر منعقد می‌گردد:

ماده ۱ – موضوع توافق‌نامه

مشارکت داوطلبانه شهروند در اختصاص فضای ملک شخصی (مانند حیاط، دیوار، نما، پیاده‌رو متصل، یا فضای جلوی ملک) جهت اجرای بخشی از پروژه زیباسازی شهری شامل نصب المان حجمی، تابلو فرهنگی، نقاشی دیواری، یا سازه سبک شهری.

ماده ۲ – حدود محل واگذار شده

حدود محل اجرای طرح مطابق بازدید میدانی صورت‌گرفته در تاریخ ………………، به‌صورت زیر است:

  • نوع فضا: دیوار / فضای باز / حیاط / پیاده‌رو
  • ابعاد تقریبی: … متر مربع
  • موقعیت: ……………………………………… (شرح کامل)
ماده ۳ – تعهدات مشارکت‌کننده مردمی
  1. اقرار به مالکیت یا حق تصرف قانونی محل مورد توافق
  2. همکاری در مرحله اجرا (حضور، رفع موانع، نظارت مردمی)
  3. عدم ادعا نسبت به مالکیت المان یا اثر نصب‌شده
  4. عدم تغییر، تخریب یا استفاده شخصی از اثر بدون اجازه کتبی شهرداری
  5. اطلاع‌رسانی در صورت بروز آسیب یا نیاز به تعمیر
ماده ۴ – تعهدات شهرداری (کارفرما)
  1. اجرای کامل طرح با رعایت اصول ایمنی، زیبایی‌شناسی و احترام به حریم خصوصی
  2. نگهداری و مرمت دوره‌ای اثر نصب‌شده (طبق پیوست P-13)
  3. درج نام خانوادگی مشارکت‌کننده در فهرست مشارکت‌های افتخاری پروژه
  4. ارائه گواهی رسمی مشارکت شهروندی در پروژه زیباسازی شهری
ماده ۵ – مدت اعتبار توافق

این توافق از تاریخ امضا تا مدت نامحدود برقرار است، مگر آنکه:

  • مشارکت‌کننده مالکیت ملک را واگذار کند
  • شهرداری بنا به ضرورت فنی یا اجرایی، نیاز به جابجایی یا حذف طرح داشته باشد

در این صورت، با اطلاع‌رسانی رسمی یک‌ماهه، طرفین موظف به همکاری در رفع موضوع خواهند بود.

ماده ۶ – حل اختلاف

در صورت بروز اختلاف، ابتدا جلسه داوری با حضور نماینده شهرداری، نماینده شورای محل و یک نفر بی‌طرف برگزار می‌شود. در صورت عدم رفع، موضوع از طریق مراجع قانونی شهر تنکابن پیگیری خواهد شد.

ماده ۷ – نسخ توافق‌نامه

این توافق‌نامه در دو نسخه با اعتبار یکسان تنظیم گردید و در تاریخ ……………… به امضای طرفین رسید.

امضای نماینده شهرداری (کارفرما):

نام: ………………………
سمت: ………………………
امضا و مهر

امضای مشارکت‌کننده مردمی:

نام کامل: ………………………
شماره ملی: ………………………
امضا

سند L-03 – قرارداد نگهداری و خدمات زیباسازی شهری

شماره قرارداد: ……… / 1403

موضوع قرارداد: ارائه خدمات نگهداری، نظافت، تعمیرات جزئی و حفظ کیفیت المان‌ها، مبلمان و فضاهای زیباسازی‌شده در سطح شهر تنکابن

این قرارداد فی‌مابین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ………………… به‌عنوان «کارفرما»
و
2. شرکت/شخص ………………… به شماره ثبت/ملی …………………، دارای پروانه فعالیت خدمات شهری، با نشانی ……………………………………… به‌عنوان «پیمانکار خدماتی»
براساس شرایط زیر منعقد گردید:

ماده ۱ – موضوع قرارداد

نگهداری، نظافت، بازبینی، و اجرای اقدامات پیشگیرانه یا اصلاحی در خصوص المان‌های حجمی، مبلمان شهری، فضای سبز پیرامونی، نورپردازی، سطل‌های زباله و کف‌سازی‌های پروژه‌های زیباسازی شهری، مطابق لیست مندرج در پیوست ۱ این قرارداد.

ماده ۲ – مدت قرارداد

مدت قرارداد از تاریخ ……………… به مدت اولیه ۱۲ ماه بوده و در صورت رضایت کارفرما و تصویب شورای شهر، قابل تمدید به مدت مشابه خواهد بود.

ماده ۳ – مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت

مبلغ کل قرارداد ………………… ریال می‌باشد که به صورت ماهیانه و در پایان هر ماه پس از ارائه گزارش عملکرد، تأیید ناظر، و صدور صورتجلسه، پرداخت می‌گردد.

ماده ۴ – وظایف پیمانکار
  1. بازدید ماهانه کلیه فضاهای زیباسازی‌شده (طبق جدول پیوست)
  2. نظافت سطحی المان‌ها، نیمکت‌ها، سطل‌ها، تابلوها و محوطه پیرامون
  3. اعلام و اجرای اقدامات اصلاحی در موارد آسیب، رنگ‌رفتگی، زنگ‌زدگی یا فرسودگی
  4. مستندسازی فعالیت‌ها و ارائه گزارش کتبی همراه با تصاویر قبل/بعد
  5. همکاری با واحدهای فضای سبز و زیباسازی شهرداری در هماهنگی عملیات فصلی
  6. حفظ اموال عمومی در هنگام عملیات، جبران هرگونه خسارت وارده توسط نیروهای اجرایی
ماده ۵ – تعهدات کارفرما
  1. ارائه لیست به‌روزشده مکان‌های تحت نگهداری
  2. نظارت بر حسن اجرای قرارداد از طریق بازدیدهای میدانی
  3. پرداخت ماهیانه منظم بر اساس گزارش تأییدشده
  4. تأمین دسترسی لازم برای انجام فعالیت‌های پیمانکار (در صورت قفل بودن یا محصور بودن)
ماده ۶ – ضمانت حسن انجام کار

پیمانکار موظف به ارائه ضمانت‌نامه معتبر بانکی یا چک تضمینی به مبلغ ………………… ریال معادل ۱۰٪ مبلغ قرارداد در زمان امضا می‌باشد.

ماده ۷ – فسخ قرارداد

در صورت عدم اجرای وظایف بیش از ۲ مرتبه در یک فصل یا گزارش عملکرد ضعیف توسط ناظر، کارفرما مجاز به فسخ قرارداد با اعلام کتبی ۱۵ روزه خواهد بود. در این صورت، مبلغ ضمانت ضبط خواهد شد.

ماده ۸ – حل اختلاف

اختلافات ناشی از این قرارداد در کمیسیون رسیدگی به شکایات شهرداری بررسی و در صورت لزوم، از طریق مراجع قضایی شهرستان تنکابن پیگیری می‌گردد.

ماده ۹ – نسخ قرارداد

این قرارداد در دو نسخه معتبر در تاریخ ……………… به امضای طرفین رسید.

امضای کارفرما:

نام و سمت: ………………………
امضا و مهر شهرداری

امضای پیمانکار:

نام کامل / شرکت: ………………………
امضا

سند L-04 – تعهدنامه مالکیت معنوی اثر هنری

شماره سند: ……… / 1403

موضوع: تعهد رسمی هنرمند نسبت به مالکیت معنوی، حقوق بهره‌برداری و شرایط استفاده از آثار هنری در پروژه زیباسازی شهری تنکابن

این سند بین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ……………………… به‌عنوان «کارفرما»
و
2. آقای/خانم ……………………… فرزند ………………… به شماره ملی …………………، طراح / خالق اثر هنری موضوع قرارداد شماره ……………، به‌عنوان «هنرمند / مؤلف»
در تاریخ ……………… منعقد و امضا گردید.

ماده ۱ – موضوع تعهدنامه

اظهار و تعهد رسمی هنرمند نسبت به مالکیت معنوی اثر طراحی‌شده (شامل المان، نقش‌مایه، نماد، دیوارنگاره، طرح گرافیکی یا هر نوع محتوای هنری قابل نصب) و نحوه واگذاری یا بهره‌برداری از آن توسط شهرداری تنکابن.

ماده ۲ – اقرار به مالکیت معنوی

هنرمند با امضای این سند متعهد می‌گردد:

  1. مالک فکری و معنوی اصل طرح ارائه‌شده به شهرداری می‌باشد.
  2. طرح از هیچ منبع دیگر اقتباس غیرمجاز نشده و تماماً اصیل است.
  3. در صورت استفاده از عناصر مشترک یا الهام‌گرفته از آثار موجود، آن‌ها فاقد حق ثبت مستقل یا معارض هستند.
ماده ۳ – شرایط بهره‌برداری
  1. هنرمند حق بهره‌برداری تجاری، چاپی، نمایشی، فروش و بازنشر اثر را فقط با ذکر نام و رضایت کتبی شهرداری خواهد داشت.
  2. شهرداری تنکابن، مالک بهره‌برداری نامحدود مکانی و زمانی از اثر در سطح شهر، رسانه‌های رسمی، و مستندات داخلی خواهد بود.
  3. هرگونه تغییر، توسعه، یا بازطراحی اثر توسط شخص ثالث، منوط به اطلاع هنرمند و رعایت هویت اصلی آن خواهد بود.
ماده ۴ – تعهد عدم استفاده موازی

هنرمند متعهد می‌شود تا مدت حداقل ۳ سال پس از نصب اثر، طرح یا مشابه آن را برای هیچ نهاد عمومی یا پروژه دیگر، بدون موافقت کتبی کارفرما به کار نگیرد.

ماده ۵ – درج اعتبار مؤلف

شهرداری متعهد است نام کامل هنرمند را به‌صورت رسمی، دائمی و خوانا در پایه اثر، تابلو معرفی یا اسناد پروژه درج نماید.
فرم استاندارد معرفی:

«اثر حاضر توسط ……………………… در چارچوب پروژه زیباسازی شهری تنکابن خلق شده است – 1403»

ماده ۶ – حل اختلاف

در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، اعتبار یا اجرای مفاد این تعهدنامه، موضوع از طریق هیات بررسی مالکیت معنوی شهرداری و در صورت عدم حصول نتیجه، از طریق مراجع قضایی صالح پیگیری خواهد شد.

ماده ۷ – نسخ تعهدنامه

این سند در دو نسخه معتبر تنظیم و در تاریخ ……………… به امضای طرفین رسید.

امضای کارفرما (شهرداری):

نام: ………………………
سمت: ………………………
امضا و مهر رسمی

امضای هنرمند / مؤلف:

نام کامل: ………………………
شماره ملی: ………………………
امضا

سند L-05 – توافق‌نامه بهره‌برداری رسانه‌ای از آثار پروژه زیباسازی شهری

شماره توافق‌نامه: ……… / 1403

موضوع: بهره‌برداری رسانه‌ای، انتشار عمومی، و استفاده تبلیغاتی از آثار هنری، تصویری و اجرایی پروژه زیباسازی شهری تنکابن

این توافق‌نامه میان:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ………………… به‌عنوان «کارفرما»
و
2. آقای/خانم ………………… با شماره ملی …………………، در مقام «هنرمند / طراح / مجری اثر»
در تاریخ …………………، با استناد به مفاد قرارداد اصلی شماره ……………… منعقد گردید.

ماده ۱ – موضوع توافق

اجازه رسمی بهره‌برداری رسانه‌ای، دیجیتال، چاپی، تبلیغاتی، آموزشی یا نمایشی از آثار طراحی‌شده یا اجراشده توسط هنرمند/مجری در قالب پروژه‌های زیباسازی شهری، توسط شهرداری تنکابن.

ماده ۲ – شمول آثار

آثار مشمول این توافق عبارتند از:

  • المان‌های حجمی، دیوارنگاره‌ها، نقاشی‌ها، تابلوهای گرافیکی، محتوای تصویری
  • فایل‌های طراحی (برداری یا تصویری)
  • صدا، ویدیو، تصویر، روایت شفاهی یا نوشتاری مرتبط با پروژه
ماده ۳ – نحوه بهره‌برداری مجاز توسط شهرداری
  1. استفاده در کلیه کانال‌های رسانه‌ای رسمی شهرداری (سایت، صفحات مجازی، بروشور، تلویزیون شهری، همایش)
  2. درج در اسناد بین‌المللی، برندینگ شهری، یا گزارش‌های عملکرد
  3. ساخت فیلم مستند، کلیپ تبلیغاتی یا گزارش خبری از روند تولید یا نصب اثر
  4. استفاده در نمایشگاه‌ها، رویدادها یا برنامه‌های فرهنگی
ماده ۴ – تعهدات شهرداری در بهره‌برداری
  1. ذکر نام خالق اثر در کلیه رسانه‌های رسمی مرتبط با آن اثر
  2. عدم تحریف یا تغییر غیرمجاز در معنای اثر بدون هماهنگی با هنرمند
  3. عدم فروش یا واگذاری حق استفاده از اثر به شخص ثالث بدون اجازه مکتوب هنرمند (مگر در قالب پروژه‌های زیرمجموعه شهرداری)
ماده ۵ – حق هنرمند در بازنشر

هنرمند مجاز است آثار خود را در رزومه، نمایشگاه شخصی، یا شبکه‌های اجتماعی خویش منتشر نماید، مشروط بر ذکر جمله زیر:

«این اثر در چارچوب پروژه رسمی زیباسازی شهری تنکابن خلق یا اجرا شده است.»

ماده ۶ – مدت اعتبار

اعتبار این توافق‌نامه نامحدود از نظر زمانی و مکانی بوده و قابل اعمال در کلیه رسانه‌های داخلی و بین‌المللی وابسته به شهرداری می‌باشد.

ماده ۷ – حل اختلاف

در صورت اختلاف در تفسیر یا اجرای این توافق‌نامه، هیات داوری مشترک با حضور نماینده شهرداری، نماینده هنرمند، و نماینده اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تشکیل خواهد شد. در صورت لزوم، ارجاع به مراجع قضایی بلامانع است.

ماده ۸ – نسخ

این سند در ۲ نسخه هم‌اعتبار، در تاریخ فوق تنظیم و امضا گردید.

امضای نماینده شهرداری (کارفرما):

نام: ………………………
سمت: ………………………
امضا و مهر

امضای هنرمند / صاحب اثر:

نام: ………………………
شماره ملی: ………………………
امضا

سند L-06 – فرم اهدای اثر هنری / قطعه زمین به پروژه زیباسازی شهری تنکابن

شماره سند: ……… / 1403

موضوع: اعلام و ثبت رسمی اهدای داوطلبانه اثر هنری یا فضای فیزیکی (قطعه زمین، دیوار، حیاط یا سازه موجود) به پروژه زیباسازی شهری توسط شهروند

این سند فی‌مابین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ………………… به‌عنوان «پذیرنده»
و
2. آقای/خانم ………………… فرزند ………………… به شماره ملی …………………، ساکن ……………………………، به‌عنوان «اهداکننده»
در تاریخ ……………… به شرح زیر منعقد گردید:

ماده ۱ – موضوع اهداء

اهداکننده به صورت داوطلبانه و بدون هیچ‌گونه مطالبه مادی یا انتفاعی، اعلام می‌نماید:

  • الف) اهدای یک اثر هنری با عنوان ………………………………… به ابعاد …………………
  • یا
  • ب) اهدای داوطلبانه استفاده دائمی از فضای فیزیکی شامل …………… (مثلاً دیوار غربی ملک، فضای روباز ۶ متری مقابل درب، محوطه بلااستفاده در پلاک شماره …)

جهت بهره‌برداری اختصاصی در راستای اهداف زیباسازی شهری و ارتقاء محیط عمومی در شهر تنکابن.

ماده ۲ – وضعیت مالکیت و حق تصرف

اهداکننده با امضای این سند اقرار رسمی می‌نماید که:

  • مالک قانونی / یا دارای حق تصرف قطعی فضای موضوع اهداء است.
  • هیچ‌گونه محدودیت یا معارض حقوقی، قضایی یا ثبتی بر محل یا اثر وجود ندارد.
  • اهداکننده با اراده کامل، بدون اجبار یا الزام بیرونی، اقدام به اهداء می‌نماید.
ماده ۳ – شرایط و حقوق طرفین
  1. اهداکننده حق هیچ‌گونه مطالبه مالی، مالکیت یا ادعای آتی نسبت به محل یا اثر را ندارد.
  2. شهرداری متعهد است از مورد اهدایی صرفاً در راستای اهداف فرهنگی–شهری استفاده نماید.
  3. در صورت حذف یا جابجایی مورد اهداء (در آینده)، اطلاع‌رسانی به اهداکننده انجام می‌پذیرد.
  4. نام اهداکننده در فهرست رسمی مشارکت‌های افتخاری شهر درج خواهد شد.
ماده ۴ – ثبت و مستندسازی

شهرداری موظف است پس از امضای این سند:

  • موضوع را در سامانه رسمی پروژه ثبت کند.
  • در صورت فیزیکی بودن محل، تابلو کوچک با عنوان «با اهدای …………………» نصب نماید.
  • سند را نزد دبیرخانه پروژه و واحد حقوقی شهرداری بایگانی کند.
ماده ۵ – فسخ

این اهداء غیرقابل فسخ است، مگر در موارد فورس‌ماژور یا تغییر وضعیت مالکیت با اسناد رسمی جدید، که در آن صورت طرفین موظف به تفاهم و رفع موضوع خواهند بود.

ماده ۶ – حل اختلاف

در صورت بروز اختلاف، موضوع ابتدا در دبیرخانه رسمی پروژه بررسی و در صورت لزوم از طریق مراجع قانونی شهرستان پیگیری خواهد شد.

ماده ۷ – نسخ

این سند در دو نسخه دارای اعتبار برابر تنظیم و در تاریخ فوق، توسط طرفین امضا گردید.

امضای نماینده شهرداری (پذیرنده):

نام و سمت: ………………………
امضا و مهر

امضای اهداکننده:

نام کامل: ………………………
شماره ملی: ………………………
امضا

سند L-07 – آیین‌نامه داوری و حل اختلاف در قراردادها و اسناد پروژه زیباسازی تنکابن

شماره سند: ……… / 1403

عنوان: مقررات حل اختلاف، داوری و میانجی‌گری رسمی در پروژه‌های طراحی، اجرا، خدمات، هنری و مشارکتی شهر تنکابن

این آیین‌نامه به‌عنوان ضمیمه رسمی کلیه اسناد حقوقی مرتبط با پروژه زیباسازی شهری تنکابن، در تاریخ …………… توسط شهرداری تنکابن تدوین، تصویب و اجرایی می‌گردد.

ماده ۱ – هدف آیین‌نامه

تعیین سازوکار شفاف، سریع و قابل استناد برای رسیدگی به اختلافات احتمالی میان شهرداری، هنرمندان، پیمانکاران، مشاوران و مشارکت‌کنندگان در کلیه پروژه‌های زیباسازی شهری.

ماده ۲ – دامنه شمول

این آیین‌نامه بر تمامی موارد زیر اعمال می‌شود:

  • قراردادهای طراحی، ساخت، خدمات، نگهداری
  • توافق‌نامه‌های هنری، رسانه‌ای، مالکیت معنوی
  • اهداء فضا یا اثر
  • مشارکت داوطلبانه مردمی
  • بهره‌برداری رسانه‌ای و نمایشگاهی
ماده ۳ – روش رسیدگی سه‌مرحله‌ای

مرحله اول – میانجی‌گری داخلی (اختیاری ولی ترجیحی):

در اولین گام، طرفین موظفند طی ۱۰ روز کاری از بروز اختلاف، موضوع را به صورت رسمی در دبیرخانه پروژه ثبت و درخواست میانجی‌گری داخلی نمایند. میانجی‌گری توسط یکی از مقامات زیر صورت می‌گیرد:

  • نماینده رسمی شهرداری تنکابن
  • نماینده اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی (در امور هنری)
  • عضو شورای اسلامی شهر (در امور عمومی–شهروندی)

خروجی این مرحله: صورتجلسه رسمی با نظر مشورتی

مرحله دوم – هیأت داوری سه‌نفره (الزامی):

در صورت عدم توافق، هیأتی متشکل از افراد زیر تشکیل می‌شود:

  1. نماینده معرفی‌شده از سوی شهرداری
  2. نماینده معرفی‌شده از سوی طرف مقابل (طراح / هنرمند / پیمانکار)
  3. یک داور مرضی‌الطرفین (با تجربه حقوقی یا مدیریتی شهری)

مدت بررسی: حداکثر ۱۵ روز کاری
مدرک لازم: مستندات رسمی، متن قرارداد، سوابق اجرا
خروجی: رأی مکتوب، الزامی برای طرفین مگر خلاف صریح قانون

مرحله سوم – مراجعه قضایی (نهایی):

در صورتی که موضوع اختلاف در مراحل بالا قابل حل نباشد یا یکی از طرفین رأی داوری را نپذیرد، مراجعه به دادگستری شهرستان تنکابن به عنوان مرجع قضایی نهایی مجاز خواهد بود.

ماده ۴ – ضوابط رأی داوری:
  • رأی داور مرضی‌الطرفین در مرحله دوم، دارای الزام اجرایی است مگر آنکه ظرف ۷ روز از ابلاغ آن، یکی از طرفین رسماً اعتراض و تقاضای مراجعه به مرجع قضایی نماید.
  • رأی داوری فقط در صورت مغایرت با قانون یا نقض آشکار حقوق اساسی قابل ابطال است.
ماده ۵ – هزینه داوری:

در صورت نیاز به پرداخت حق‌الزحمه داور سوم یا هزینه کارشناسی، این مبلغ به صورت مشترک و مساوی توسط طرفین پرداخت خواهد شد؛ مگر آنکه یکی از طرفین طرف متخلف تشخیص داده شود که در این صورت، کلیه هزینه‌ها به عهده وی خواهد بود.

ماده ۶ – اعتبار حقوقی آیین‌نامه:

مفاد این آیین‌نامه از تاریخ تصویب، به صورت ضمیمه الزامی کلیه اسناد حقوقی پروژه لحاظ شده و برای طرفین لازم‌الاجراست.

سند L-08 – فرم رسمی گزارش تخلف / قصور در اجرای تعهدات

شماره گزارش: ……… / 1403

موضوع: مستندسازی و اعلام رسمی تخلف یا قصور احتمالی طرف قرارداد یا مشارکت‌کننده در پروژه زیباسازی شهری تنکابن

۱. اطلاعات گزارش‌دهنده
  • نام و نام خانوادگی: ………………………………………
  • سمت/مسئولیت در پروژه: ناظر / مدیر پروژه / نماینده شهرداری / بازرس / …
  • تلفن تماس: ……………………………
  • تاریخ ثبت گزارش: …………………
۲. اطلاعات طرف مورد گزارش
  • نام طرف قرارداد / مشارکت‌کننده: ……………………………
  • شماره ملی / شناسه شرکت: ……………………………
  • موضوع قرارداد / مشارکت: …………………………………………………………
  • تاریخ شروع تعهد: ……………………… / مهلت مقرر: ……………………
۳. شرح دقیق تخلف یا قصور رخ‌داده

(شرح با جزئیات شامل زمان، مکان، نوع تخلف، اثرات مستقیم و غیرمستقیم، تصاویر یا شواهد در پیوست درج گردد)
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

۴. نوع تخلف یا قصور (یکی یا چند مورد انتخاب شود):
  • عدم تحویل در مهلت مقرر
  • کیفیت پایین خروجی / مغایرت با مشخصات فنی
  • ترک اجرای تعهد بدون اطلاع
  • تخریب یا آسیب به اموال عمومی
  • عدم پاسخ‌گویی به تذکرات کتبی
  • رفتار نامناسب با عوامل اجرایی / شهروندان
  • عدم رعایت اصول ایمنی و زیست‌محیطی
  • سایر (شرح در بند بالا آمده است)
۵. مستندات پیوست‌شده:
نوع سند تعداد / توضیح شماره پیوست
عکس / ویدیو ………………………… P-1 تا P-n
مکاتبات رسمی قبلی ………………………… …………
فرم تذکر کتبی شماره ……… تاریخ: ………
اظهارنامه حقوقی در صورت ارسال پیوست شده: [ ] بله / [ ] خیر
۶. پیشنهاد اولیه گزارش‌دهنده (برای اقدام کارفرما):
  • صدور اخطار رسمی کتبی
  • توقف موقت پرداخت / اجرا
  • ارجاع موضوع به کمیته داوری (مطابق سند L-07)
  • فسخ یک‌جانبه قرارداد (در صورت تحقق شرایط ماده ۶ قرارداد)
  • اخذ خسارت طبق مفاد قرارداد
  • برگزاری جلسه حضوری با طرف مقابل
  • سایر: ……………………………………
۷. امضا و تأیید اولیه:

امضا گزارش‌دهنده: ……………………………
تاریخ: ……………………
تأیید مسئول ارشد پروژه / شهرداری:
نام و سمت: ………………………………
امضا و مهر رسمی

یادداشت:
این فرم پس از امضا و ثبت، در دبیرخانه حقوقی پروژه بایگانی شده و نسخه‌ای از آن به طرف مقابل ابلاغ می‌گردد. ادامه رسیدگی بر اساس مفاد سند داوری (L-07) و متن قرارداد مرتبط صورت خواهد گرفت.

سند L-09 – فرم اعلام رضایت نهایی و تحویل قطعی پروژه / اثر هنری

شماره سند: ……… / 1403

موضوع: تأیید رسمی تحویل نهایی، رضایت کارفرما از اجرای پروژه یا خلق اثر هنری، و بستن نهایی تعهدات قراردادی

این فرم بین:

1. شهرداری تنکابن به نمایندگی آقای/خانم ……………………… به‌عنوان «کارفرما»
و
2. آقای/خانم ……………………… به شماره ملی ………………… به‌عنوان «طراح / هنرمند / پیمانکار / مجری»
با استناد به قرارداد شماره …………… و گزارش‌های فنی ناظر پروژه، در تاریخ …………… تکمیل و به امضا رسید.

۱. موضوع اثر یا پروژه:

عنوان: ……………………………………………………………
نوع: المان حجمی / نقاشی دیواری / طراحی گرافیکی / کف‌سازی / مبلمان شهری / خدمات / …
موقعیت اجرا یا نصب: ……………………………………………………

۲. مشخصات تحویل نهایی:
  • تاریخ تحویل نهایی: …………………
  • تعداد فایل‌ها یا بخش‌های تحویلی: …………………
  • فرمت / جنس اثر نهایی: …………………
  • ثبت در آرشیو پروژه: [ ] انجام شده [ ] در انتظار ثبت
۳. تأیید کارفرما:

اینجانب، نماینده رسمی شهرداری تنکابن، با بررسی نهایی مشخصات اجرایی پروژه، گزارش ناظر، تصاویر قبل و بعد، و مطابقت با مفاد قرارداد، رضایت کامل خود را از تحویل قطعی، کیفیت اجرا و انطباق با طراحی اولیه اعلام می‌نمایم.
بدین‌وسیله کلیه تعهدات اجرایی طرف قرارداد از این لحظه خاتمه‌یافته تلقی شده و مرحله بستن قرارداد به شکل رسمی فعال می‌گردد.

۴. وضعیت پرداخت نهایی:
ردیف شرح مبلغ (ریال) وضعیت
۱ مرحله نهایی پرداخت طبق قرارداد ………………… [ ] پرداخت شد / [ ] در انتظار پرداخت
۵. امضای طرفین

امضای نماینده شهرداری (کارفرما):
نام: ………………………
سمت: ………………………
امضا و مهر

امضای مجری / طراح / هنرمند:
نام کامل: ………………………
شماره ملی: ………………………
امضا

۶. مهر بایگانی نهایی:

این فرم در دبیرخانه رسمی پروژه ثبت و به شماره …………… در آرشیو حقوقی و فنی نگهداری می‌شود.

پیوست P-20 – ساختار نهادی و جدول مسئولیت‌ها

عنوان کامل:

سازمان‌دهی نهادی، تشخیص سطوح مسئولیت و ترسیم شفاف وظایف نهادها و افراد کلیدی در طراحی، تصویب، اجرا، نظارت و نگهداری پروژه‌های زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر:

این پیوست به تشریح نظام سازمانی پروژه می‌پردازد؛ شامل جایگاه هر نهاد، جریان تصمیم‌سازی، زنجیره اجرا، و مرزهای مسئولیتی میان واحدهای تخصصی، ستادهای مدیریتی، مشاوران، پیمانکاران، هنرمندان و شهروندان. هدف، شفاف‌سازی روابط نهادی و جلوگیری از تداخل، تعویق یا خطای مدیریتی است.

۱. ساختار سازمانی کلان پروژه

شهردار تنکابن
شورای سیاست‌گذاری زیباسازی شهری سطح تصمیم‌گیری و تصویب راهبردی
واحدهای ناظر منطقه‌ای + شورای محل + انجمن هنرمندان
دبیرخانه مرکزی پروژه (وابسته به سازمان زیباسازی)
کارگروه طراحی و هنری ایده، اتود، هویت بصری
کارگروه فنی و اجرایی نقشه، اجرا، مصالح
کارگروه فرهنگی و اجتماعی مشارکت مردم، روایت شهری
شهردار تنکابن │ └── شورای سیاست‌گذاری زیباسازی شهری │ سطح تصمیم‌گیری و تصویب راهبردی │ ├── واحدهای ناظر منطقه‌ای │ + شورای محل + انجمن هنرمندان │ └── دبیرخانه مرکزی پروژه (وابسته به سازمان زیباسازی) ├── کارگروه طراحی و هنری (ایده، اتود، هویت بصری) ├── کارگروه فنی و اجرایی (نقشه، اجرا، مصالح) └── کارگروه فرهنگی و اجتماعی (مشارکت مردم، روایت شهری)

۲. جدول تفصیلی مسئولیت‌ها

ردیف نهاد / سمت وظایف اصلی مسئولیت مستقیم در فاز ابزارهای اقدام
1 شهردار تصویب نهایی طرح‌ها، تخصیص منابع، دفاع از بودجه در شورا کل فازها مکاتبات رسمی، امضا قرارداد
2 شورای شهر تصویب بودجه، نظارت مردمی، هماهنگی با شورای محله تصویب، بازخورد صورت‌جلسات، بازدیدها
3 سازمان زیباسازی مدیریت پروژه، دبیرخانه مرکزی، هماهنگی اجرایی طراحی تا نگهداری تشکیل جلسات، پیگیری اجرا
4 مشاور ارشد پروژه هماهنگی طراحی، استانداردها، تأیید نقشه‌ها طراحی، نظارت تهیه گزارش، بررسی اسناد
5 ناظر فنی پایش اجرا، تطابق عملیات با طرح مصوب اجرا گزارش‌های دوره‌ای، فرم تخلف (L-08)
6 هنرمندان خلق آثار، اجرای المان‌ها، مشارکت در اتود نهایی طراحی و اجرا قرارداد طراحی (L-01)، تحویل نهایی (L-09)
7 پیمانکار اجرایی اجرای عملیات، خرید مصالح، کارگاه و نصب اجرا صورت وضعیت، گزارش مالی
8 نیروهای نگهداری نظافت، مرمت، گزارش آسیب‌ها نگهداری قرارداد خدمات (L-03)، گزارش خرابی
9 شهروندان مشارکت‌کننده واگذاری فضا، بازخورد، روایت فرهنگی مشارکت و بازخورد توافق‌نامه مشارکت (L-02)، روایت (P-18)

۳. چرخه ارتباط رسمی در پروژه

  1. درخواست طراحی از شهرداری → مشاور ارشد
  2. بررسی و اتود هنرمندان → تأیید در دبیرخانه
  3. تصویب در شورای سیاست‌گذاری
  4. اجرای کارگاه عملیاتی توسط پیمانکار
  5. نظارت توسط ناظر فنی و ثبت در سیستم
  6. تحویل نهایی + رضایت‌نامه (L-09)
  7. ورود فضا به چرخه نگهداری دائمی

۴. الزامات نهادی تکمیلی

  • تشکیل جلسات ماهانه کارگروه‌های سه‌گانه پروژه با ثبت مصوبات
  • انتصاب یک نفر رابط پروژه در هر محله با مأموریت:
    • انتقال بازخورد مردمی
    • مستندسازی روایت‌ها (P-18)
    • مشارکت در برنامه‌های فرهنگی (P-22)

هدف نهایی پیوست:

  • یکپارچه‌سازی فرماندهی، اجرا و بازخورد در پروژه
  • تعیین دقیق «چه کسی، چه کاری، در چه زمانی، با چه ابزار قانونی» انجام می‌دهد
  • ارتقاء هماهنگی و کاهش اصطکاک نهادی
  • الگوسازی برای سایر شهرها در مدیریت زیباسازی

پیوست P-21 – شاخص‌های ارزیابی پروژه (KPI)

عنوان کامل:

چارچوب سنجش عملکرد و کیفیت پروژه‌های زیباسازی شهری تنکابن با استفاده از شاخص‌های کلیدی عملکرد (Key Performance Indicators)

شرح مختصر:

این پیوست مجموعه‌ای از شاخص‌های کمی و کیفی برای سنجش موفقیت پروژه‌های زیباسازی است؛ شاخص‌هایی که به مدیران، ناظران، شورا و شهروندان کمک می‌کند اثربخشی طراحی، اجرا، مشارکت و ماندگاری آثار شهری را به‌صورت عدد، تحلیل، گزارش و بازخورد بررسی کنند.

۱. سطوح ارزیابی تعریف‌شده:

  • سطح طراحی و مفهومی
  • سطح اجرا و مهندسی
  • سطح فرهنگی و ادراکی
  • سطح نگهداری و پایداری
  • سطح رضایت شهروندی

۲. جدول شاخص‌های اصلی (KPIها):

کد شاخص تعریف عملیاتی روش سنجش زمان‌بندی ارزیابی
K-01 تطابق با طرح مصوب درصد انطباق بین طرح اجراشده و طرح نهایی مصوب تطبیق نقشه‌ها و بازدید ناظر در پایان اجرا
K-02 رضایت شهروندان میانگین رضایت از زیبایی، کاربرد، حس تعلق نظرسنجی رسمی/میدانی هر ۶ ماه یکبار
K-03 میزان مشارکت محلی تعداد افراد / گروه‌های درگیر در طراحی یا اجرا فرم‌های ثبت‌مشارکت در طول اجرا
K-04 پایداری مصالح مدت دوام المان‌ها بدون نیاز به تعمیر گزارش خدمات شهری سالانه
K-05 کیفیت نگهداری تعداد اقدامات نگهداری موفق در بازه زمانی مشخص گزارش‌های L-08 فصلی
K-06 هزینه به بهره‌برداری نسبت هزینه به تعداد بهره‌برداران / بازدیدکنندگان گزارش مالی و ترافیک انسانی پس از بهره‌برداری
K-07 شاخص الهام‌بخشی فرهنگی شمار نقل‌قول، روایت، بازنشر آثار در رسانه‌ها تحلیل شبکه‌های اجتماعی و فرهنگ عمومی سالانه
K-08 سازگاری اقلیمی درصد هماهنگی اثر با شرایط آب‌وهوایی منطقه دوام مصالح، رشد سبزینگی دوساله
K-09 شاخص زیبایی‌شناسی تخصصی ارزیابی داوران هنری / طراحی شهری فرم استاندارد داوری در پایان اجرا
K-10 تأثیر بر نظم محیطی کاهش بی‌نظمی‌های بصری، شلوغی، آلودگی دید عکس‌برداری مقایسه‌ای پیش و پس از اجرا

۳. ابزارها و مدارک ارزیابی:

  • فرم‌های نظرسنجی میدانی (با QR Code)
  • فرم داوری تخصصی پروژه‌های هنری و حجمی
  • گزارش‌های رسمی ناظر پروژه
  • تحلیل داده‌های GIS و بازخورد مردمی
  • فرم تخلفات و تذکرات (L-08)
  • گزارش‌های عملکرد نگهداری (P-13)

۴. تحلیل نهایی و رتبه‌بندی پروژه‌ها:

هر پروژه بر اساس امتیاز نهایی KPIها، به یکی از سطوح زیر تقسیم می‌شود:

سطح امتیاز کلی تعبیر عملکردی
سطح A بیش از ۹۰٪ موفقیت کامل، قابل الگوسازی
سطح B ۷۰–۹۰٪ عملکرد مؤثر با قابلیت بهبود جزئی
سطح C ۵۰–۷۰٪ نیازمند بازنگری در نگهداری / طراحی
سطح D زیر ۵۰٪ نیازمند اصلاح اساسی یا بازاجرا

هدف این پیوست:

  • استقرار سیستم سنجش پیشرفته و شفاف در مدیریت شهری
  • فراهم‌سازی ابزار تصمیم‌گیری و بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد
  • ایجاد امکان مقایسه بین پروژه‌ها و مناطق
  • تقویت مشارکت عمومی از طریق بازخورد ساختارمند

پیوست P-22 – دفترچه الزامات قانونی و آیین‌نامه‌ای

عنوان کامل:

گردآوری الزامات حقوقی، آیین‌نامه‌ای، ضوابط و استانداردهای لازم‌الرعایه در طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری پروژه‌های زیباسازی شهری تنکابن

شرح مختصر:

این پیوست به منزله چارچوب حقوقی الزام‌آور برای کلیه پروژه‌های تعریف‌شده در قالب طرح جامع زیباسازی شهری تنکابن عمل می‌کند. هدف، هم‌راستاسازی کامل اقدامات با قوانین جاری کشور، مصوبات شهرداری، استانداردهای ملی، و الزامات قانونی ناظر بر فضاهای عمومی است.

محتوای اصلی پیوست P-22:

ردیف عنوان منبع / آیین‌نامه شرح کاربرد در پروژه مرجع صادرکننده
1 قانون شهرداری‌ها محدوده اختیارات شهرداری در نصب المان، زیباسازی و تملک وزارت کشور
2 دستورالعمل شورای عالی معماری و شهرسازی (زیباسازی شهری) مرجع کلی هماهنگی طرح‌ها با اسناد بالا‌دستی شورای عالی معماری
3 استاندارد ملی ایران (مبلمان شهری – 12485) ابعاد، ایمنی، جنس و دوام مبلمان سازمان ملی استاندارد
4 شیوه‌نامه طراحی گرافیک محیطی شهرداری تهران الگوی مناسب برای تابلوها، جهت‌نماها و رنگ‌کدینگ الگو اقتباسی / بومی‌سازی شده
5 ضوابط نورپردازی شهری (مصوب شرکت توانیر) شدت، زاویه، زمان‌بندی، مصرف انرژی و ایمنی شرکت توانیر
6 مقررات ملی ساختمان (مبحث ۲۰ – طراحی فضاهای شهری) تنظیم سطوح قابل پیاده‌روی، دسترسی‌پذیری، استقامت سطوح وزارت راه و شهرسازی
7 مصوبه شورای شهر تنکابن درخصوص کارگروه زیباسازی تأیید قانونی موجودیت نهاد اجرایی طرح شورای اسلامی شهر
8 آیین‌نامه حقوق مؤلفان و پدیدآورندگان آثار هنری حفاظت از حقوق معنوی طراحان و هنرمندان پروژه وزارت فرهنگ و ارشاد
9 الزامات سازمان آتش‌نشانی ایمنی در برابر حریق در مواد استفاده‌شده و نورپردازی شهرداری / HSE
10 ضوابط محیط‌زیست شهری و پسماند رعایت ملاحظات اقلیمی، مصالح سبز، مدیریت زباله سازمان حفاظت محیط زیست

نکات کلیدی پیوست:

  • کلیه طرح‌ها، جزئیات اجرایی و مصالح باید با این الزامات انطباق کامل داشته باشند.
  • در صورت مغایرت میان طراحی پیشنهادی و یکی از ضوابط فوق، طراحی باید اصلاح گردد، مگر آنکه مجوز کتبی استثناء از نهاد ذی‌ربط اخذ شود.
  • مسئولیت انطباق نهایی با ضوابط بر عهده مشاور ارشد پروژه و تأیید نهایی شهرداری خواهد بود.

اکنون فهرست و تشریح کامل «زمینه‌های قانونی و مقرراتی» مندرج در پیوست P-22 تحت عنوان “دفترچه الزامات قانونی و آیین‌نامه‌ای”، به‌صورت جداگانه، دقیق، و با شرح کاربردی مستقل برای هر مورد، تقدیم می‌گردد:

۱. قانون شهرداری‌ها

مرجع صادرکننده: وزارت کشور

کاربرد:

  • تعریف حدود اختیارات شهرداری در امور زیباسازی، نصب تابلو، تملک، اصلاح معابر
  • مبنای قانونی برای عقد قرارداد با هنرمندان، طراحان و پیمانکاران
  • ماده ۵۵ به‌طور خاص اجازه اقدام در امور فرهنگی–هنری و زیباسازی فضاهای عمومی را به شهرداری‌ها می‌دهد
۲. دستورالعمل شورای عالی معماری و شهرسازی در خصوص زیباسازی شهری

مرجع صادرکننده: شورای عالی معماری و شهرسازی ایران

کاربرد:

  • معیار هماهنگی طرح‌ها با اسناد فرادست مثل طرح جامع و تفصیلی
  • الزامی برای تأیید هر طرح در کمیته‌های نما و زیباسازی پیش از اجرا
  • تعیین معیارهای کلی مقیاس، هویت محلی، خط آسمان، سازگاری عملکردی
۳. استاندارد ملی ایران – مبلمان شهری (کد ۱۲۴۸۵)

مرجع: سازمان ملی استاندارد ایران

کاربرد:

  • الزام در ابعاد، مقاومت مکانیکی، ایمنی لبه‌ها و مصالح استفاده‌شده در نیمکت، سطل، نرده، چراغ و…
  • تعیین طول عمر استاندارد، تست‌های بارگذاری، رنگ مقاوم، ضدزنگ، عدم آسیب به کودکان یا معلولین
  • استفاده الزامی در اسناد اجرایی و دفترچه فنی پروژه
۴. شیوه‌نامه طراحی گرافیک محیطی (الگو اقتباسی از شهرداری تهران)

مرجع الگویی: اداره کل زیباسازی تهران

کاربرد:

  • تنظیم فرم، ابعاد، فونت و محتوای تابلوهای شهری (جهت‌نما، معرفی، علائم هشدار)
  • جلوگیری از آشفتگی بصری، استفاده از رنگ‌کدینگ
  • تطابق گرافیک شهری با فرهنگ بومی تنکابن (با امکان بومی‌سازی جزیی)
۵. ضوابط نورپردازی شهری (مصوب توانیر و شهرداری تهران)

مرجع: شرکت توانیر + معاونت فنی شهرداری‌ها

کاربرد:

  • تعریف شدت نور مجاز در مناطق مسکونی و تجاری
  • ممنوعیت خیره‌کنندگی و آلودگی نوری
  • استفاده از تجهیزات کم‌مصرف (LED)، ایمن در برابر رطوبت و اتصال برق
  • الزام به زمان‌بندی روشنایی شبانه بر اساس سیاست‌های محیط زیست
۶. مقررات ملی ساختمان – مبحث ۲۰ (طراحی فضاهای شهری)

مرجع: وزارت راه و شهرسازی

کاربرد:

  • تنظیم ضوابط کف‌سازی، شیب‌روها، مسیر عبور معلولین، حریم درخت و تاسیسات
  • اجبار در رعایت عرض پیاده‌رو، فاصله مبلمان از مسیر تردد، مقاومت مصالح
  • الزام به استفاده از مصالح بادوام و غیرلغزنده در پروژه‌های زیباسازی
۷. مصوبه شورای شهر تنکابن درباره ساختار کارگروه زیباسازی شهری

مرجع: شورای اسلامی شهر تنکابن

کاربرد:

  • مبنای حقوقی برای ایجاد ستاد، دبیرخانه، کمیته‌های تخصصی زیباسازی
  • تعریف ترکیب اعضا، نحوه رأی‌گیری، تصویب پروژه‌ها
  • الزام شهرداری به پاسخگویی دوره‌ای به شورا در خصوص روند پروژه‌ها
۸. آیین‌نامه حقوق مؤلفان، هنرمندان و پدیدآورندگان آثار هنری

مرجع: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

کاربرد:

  • حفاظت از حقوق معنوی طراحان المان، نقاشی دیواری، لوگو، گرافیک و…
  • ضرورت ذکر نام مؤلف، منع بازتولید بدون اجازه، پرداخت حق‌الزحمه برابر قرارداد
  • استفاده از مفاد این آیین‌نامه در اسناد L-01 و L-04 (قرارداد طراحی و تعهد مالکیت)
۹. الزامات ایمنی سازمان آتش‌نشانی و HSE شهرداری

مرجع: سازمان آتش‌نشانی تنکابن + HSE شهرداری

کاربرد:

  • رعایت فاصله ایمن المان‌ها از مسیر عبور خودرو
  • عدم استفاده از مصالح قابل اشتعال بدون پوشش مقاوم
  • پیش‌بینی مسیرهای اضطراری در فضاهای باز عمومی
۱۰. ضوابط سازمان محیط‌زیست و مدیریت پسماند شهری

مرجع: سازمان محیط زیست + اداره خدمات شهری

کاربرد:

  • جلوگیری از نصب المان یا مبلمان در حریم رودخانه، درختان یا محل‌های حساس زیستی
  • الزام به استفاده از مصالح بازیافتی، بومی و سازگار با اقلیم شمالی
  • رعایت نظام جمع‌آوری پسماند در فضاهای پرکاربرد یا بازطراحی‌شده

ضمیمه ۱ – پیوست P-22 | جدول مقایسه‌ای الزامات قانونی با طراحی‌های پیشنهادی پروژه

ردیف، عنوان الزام قانونی، خلاصه مفاد الزام، وضعیت انطباق و اقدامات اصلاحی:

ردیف عنوان الزام قانونی خلاصه مفاد الزام وضعیت انطباق طراحی‌های پروژه اقدامات اصلاحی (در صورت نیاز)
1 استاندارد 12485 (مبلمان شهری) ابعاد، مقاومت، رنگ، ایمنی منطبق (در مبلمان میدان مادر و پل چشمه‌کیله) ندارد
2 مبحث 20 مقررات ملی ساختمان شیب‌رو، عبور معلول، کف‌سازی در برخی پیاده‌روها نیازمند بازنگری است اصلاح شیب و انتخاب پوشش غیرلغزنده
3 آیین‌نامه نورپردازی توانیر شدت نور، مصرف انرژی، ایمنی انطباق کامل در طرح میدان ساحلی ندارد
4 قانون شهرداری‌ها – ماده ۵۵ مجوز اقدام در حوزه زیباسازی دارای تأیید رسمی شورا و شهردار ندارد
5 آیین‌نامه حقوق مؤلفان حفظ نام طراح و حقوق معنوی در کلیه اسناد L-01 تا L-05 درج شده ندارد

ضمیمه ۲ – فرم خودارزیابی طراحان برای انطباق با مقررات

عنوان پروژه: …………………………………………
نام طراح/مشاور: …………………………………
تاریخ تکمیل فرم: ………………

شاخص قانونی آیا رعایت شده؟ (بله/خیر) شرح مختصر رعایت در صورت عدم رعایت، دلیل
رعایت ابعاد استاندارد مبلمان
پیش‌بینی عبور معلولین
میزان شدت نور در شب
فاصله ایمن از مسیر خودرو
ذکر نام مؤلف در طراحی

امضا طراح / مشاور: …………………
مهر واحد تأیید پروژه (شهرداری): …………………

ضمیمه ۳ – فهرست استانداردهای به‌روزرسانی‌شده تا سال ۱۴۰۳

کد عنوان استاندارد / مقرره تاریخ آخرین بازبینی نهاد صادرکننده شماره سند رسمی
ISIRI 12485 استاندارد مبلمان شهری اردیبهشت 1402 سازمان ملی استاندارد 12485-3rd Rev
IRMC-20 مبحث ۲۰ مقررات ملی ساختمان آذر 1401 وزارت راه و شهرسازی M20-1401
Tavanir-Lighting آیین‌نامه نورپردازی تیر 1403 شرکت توانیر NPI-1403
ICHL-1398 آیین‌نامه حقوق مؤلف اسفند 1398 وزارت ارشاد 12/CH/Art
ENV/URB-02 الزامات زیست‌محیطی در فضاهای شهری دی 1402 سازمان محیط زیست E-URB-02

ضمیمه ۴ – فهرست آدرس‌های اینترنتی / فیزیکی دریافت مستندات قانونی

عنوان سند آدرس اینترنتی محل مراجعه حضوری
قانون شهرداری‌ها www.moi.ir وزارت کشور – تهران
مقررات ملی ساختمان www.inbr.ir دفتر مقررات ملی – سهروردی شمالی
استاندارد مبلمان شهری www.isiri.gov.ir سازمان ملی استاندارد – کرج
آیین‌نامه حقوق مؤلف www.farhang.gov.ir اداره کل حقوقی وزارت ارشاد
دستورالعمل نورپردازی www.tavanir.org.ir شرکت توانیر – میدان ولیعصر
ضوابط محیط‌زیست www.doe.ir سازمان حفاظت محیط زیست – پردیسان


فصل نهم – پیوست‌های توسعه‌ای و منطقه‌نگر

ویژه توسعه منطقه‌ای و زیرساختی
کد عنوان پیوست هدف اصلی نوع سند
P9-1 پروژه ویژه «دروازه خزر» اتصال بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به ورودی جنوبی شهر مستقل (تدوین‌شده)
P9-2 تحلیل فرصت‌های گردشگری طبیعت‌محور تنکابن–دو هزار–سه هزار تدوین مزیت‌های نسبی، موانع توسعه، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری تحلیلی–سرمایه‌گذاری
P9-3 چشم‌انداز توسعه محور ساحلی تنکابن (ساحل، بندر، اسکله تفریحی) طراحی مسیر توسعه خلاقانه در پهنه دریایی و همجوار مفهومی–زیرساختی
P9-4 اتصال تنکابن به کریدور بین‌المللی خزر–قفقاز بررسی جایگاه راهبردی تنکابن در مسیر ارتباطی نوین ژئوپلیتیکی–شبکه‌ای
P9-5 زیرساخت‌های فرهنگی–گردشگری در باغ‌های سنتی و اراضی نیمه‌فعال احیای املاک بایر، طراحی پلتفرم مشارکت خصوصی احیاگرانه–اقتصادی
P9-6 طرح جامع تقویت دروازه‌های ورودی و تابلوهای منطقه‌ای تنکابن فراگیرسازی طرح‌های ورودی برای نقاط فرعی و جاده‌های روستایی اجرایی–معماری
P9-7 پیوست اقلیمی و زیست‌پذیری در توسعه فضاهای باز شهر و حومه سازگاری با اقلیم، حفظ منابع آب و پوشش گیاهی اقلیمی–پایداری
P9-8 طراحی مدل مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های زیباسازی و نگهداری چارچوب حقوقی، مدل‌های سرمایه‌گذاری خرد و مشارکتی اقتصادی–حقوقی
P9-9 سناریوهای آینده‌پژوهی در توسعه تنکابن ۱۴۱۰–۱۴۲۰ پیش‌بینی تحولات، مسیرهای محتمل، نقاط حساس تصمیم‌گیری راهبردی–مدیریتی

پیوست P9-1 – پیوست ویژه – پروژه «دروازه خزر»

فرصت‌های توسعه‌ای ناشی از اتصال بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به محدوده جنوبی شهر تنکابن

مقدمه

پروژه احداث بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن، به عنوان یکی از راهبردی‌ترین طرح‌های زیرساختی کشور، مسیری جدید میان مرکز کشور و نوار ساحلی جنوب دریای خزر ایجاد خواهد کرد. عبور این بزرگراه از مناطق کوهستانی و اتصال آن به محدوده جنوبی شهر تنکابن، ظرفیت‌هایی منحصر‌به‌فرد برای توسعه پایدار شهری، رونق گردشگری، و سرمایه‌گذاری در مقیاس منطقه‌ای فراهم می‌سازد. این پیوست به تشریح مهم‌ترین این ظرفیت‌ها و پیشنهادات اجرایی برای بهره‌برداری هدفمند از فرصت‌های موجود می‌پردازد.

۱. مشخصات کلی پروژه بزرگراه

  • مسیر اصلی: قزوین – طالقان – الموت – تنکابن
  • طول تقریبی مسیر: حدود ۱۳۵ کیلومتر
  • وضعیت اجرایی: پروژه در مراحل میانی عملیات ساخت قرار دارد؛ حفاری بخش‌هایی از تونل‌های اصلی به اتمام رسیده و مطالعات مربوط به اتصال شمالی به پایان نزدیک شده است.
  • نقطه اتصال به تنکابن: بر اساس آخرین گمانه‌زنی‌ها، خروجی نهایی این بزرگراه به محدوده جنوب‌غربی تنکابن متصل خواهد شد (احتمالاً در نزدیکی محورهای دوهزار یا نشتارود).

۲. تحلیل فرصت‌های توسعه‌ای

الف) بهبود دسترسی ملی و منطقه‌ای
  • کاهش زمان سفر تهران–تنکابن از حدود ۶ ساعت به حدود ۳ ساعت
  • اتصال مستقیم نواحی مرکزی کشور به غرب مازندران، بدون عبور از مسیرهای پرترافیک سنتی
ب) افزایش ظرفیت گردشگری
  • امکان جذب گردشگران طبیعت‌گرد و خانوادگی در مسیرهای کوه–جنگل–دریا
  • تقویت کارکرد تنکابن به عنوان مقصد نهایی سفرهای گردشگری ترکیبی
ج) افزایش ارزش زمین و جاذبه سرمایه‌گذاری در نواحی جنوبی شهر
  • اراضی مجاور محل ورود بزرگراه، به ویژه در حاشیه جنوبی محدوده شهری، به نواحی مستعد توسعه تبدیل خواهند شد
  • مناسب برای احداث کاربری‌های خدماتی، تجاری، اقامتی و نمایشگاهی
د) پتانسیل ایجاد پهنه‌های جدید شهری
  • ایجاد یک پهنه شهری جدید در مجاورت نقطه ورود بزرگراه، با قابلیت طراحی یکپارچه شهری، بر اساس الگوهای نوین و زیرساخت‌های هوشمند

۳. پیشنهادات اجرایی و طراحی

۳.۱. احداث دروازه ورودی جدید در جنوب تنکابن
  • طراحی و اجرای یک المان ورودی شاخص با هویت معماری بومی-مدرن در محل تقاطع بزرگراه با محدوده شهری
  • جانمایی این دروازه به گونه‌ای باشد که ضمن خوشامدگویی، به نقطه آغاز مسیرهای گردشگری شهر نیز تبدیل گردد
۳.۲. پهنه‌سازی و برنامه‌ریزی برای یک «شهرک خدماتی–گردشگری»
  • پیش‌بینی حدود ۴۰ تا ۸۰ هکتار زمین در مجاورت نقطه اتصال بزرگراه به شهر برای احداث یک شهرک ترکیبی با کاربری‌های:
  • اقامت کوتاه‌مدت
  • نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی و محصولات محلی
  • خدمات بین‌راهی و پارکینگ طبقاتی
  • امکانات فرهنگی و جشنواره‌ای
۳.۳. طراحی کریدور زیباسازی از محل اتصال بزرگراه تا مرکز شهر
  • ایجاد مسیر سبز، روشنایی هنری، مبلمان شهری و فضاهای توقف کوتاه در طول مسیر
  • استفاده از طرح‌های هماهنگ با پروژه «شهر زیبا» برای ایجاد حس هویتی پیوسته

۴. پیشنهادات برای گام‌های بعدی

  1. اخذ اطلاعات نهایی مسیر بزرگراه و محدوده دقیق اتصال به شهر از طریق مکاتبه با سازمان راهداری و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور
  2. تهیه نقشه توپوگرافی محدوده پیشنهادی برای پهنه‌سازی توسعه شهری در جنوب تنکابن
  3. برگزاری جلسه مشترک با شهرداری تنکابن و مشاور طرح تفصیلی شهر برای هم‌راستاسازی پیشنهادات
  4. دعوت از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی جهت مطالعه و مشارکت در پروژه «دروازه جنوبی» و «شهرک خدماتی»
  5. تهیه طرح مفهومی اولیه برای المان ورودی جنوبی با همکاری تیم طراحی پروژه شهر زیبا

نتیجه‌گیری

اتصال بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به شهر تنکابن، یکی از مهم‌ترین فرصت‌های توسعه‌ای سال‌های آینده برای این شهر به شمار می‌رود. بهره‌برداری هدفمند، برنامه‌ریزی‌شده و هویت‌محور از این ظرفیت، می‌تواند چهره اقتصادی، گردشگری و خدماتی تنکابن را به صورت پایدار متحول کند. پیشنهاد می‌شود این موضوع به عنوان یک اولویت ویژه در مسیر تدوین چشم‌انداز آینده شهر تنکابن در نظر گرفته شود.

بخش دوم: طرح مفهومی و برنامه‌ریزی اجرایی دروازه جنوبی و پهنه توسعه‌ای جدید شهر تنکابن

۱. مکان‌یابی پیشنهادی دروازه جنوبی تنکابن

بر اساس بررسی‌های اولیه و تحلیل‌های توپوگرافی، سه محدوده اولویت‌دار برای اتصال بزرگراه به شهر و اجرای دروازه جنوبی شناسایی شده‌اند:

کد محدوده نام منطقه ویژگی‌های شاخص
A ولی‌آباد نزدیکی به جاده دوهزار، دسترسی دوطرفه، اراضی باز جهت توسعه
B منطقه خشک‌داران فاصله مناسب تا مرکز شهر، قابلیت اجرای محور مستقیم تا میدان اصلی
C انتهای مسیر نشتارود اتصال به شبکه بین‌شهری غرب مازندران، دسترسی سریع به ساحل

گزینه پیشنهادی برتر: محدوده ولی‌آباد، به دلیل نزدیکی به کریدورهای گردشگری و اراضی در دسترس برای اجرای کامل طرح پیشنهادی.

۲. طرح مفهومی اولیه دروازه ورودی جنوبی

عنوان طرح: دروازه تمدن–تنکابن

  • ابعاد پیشنهادی: دهانه ۲۵ تا ۳۰ متر، ارتفاع حدود ۱۲ تا ۱۵ متر
  • زبان طراحی: ترکیبی از عناصر معماری سنتی گیلان و مازندران (سقف شیروانی، ستون‌های چوبی، سفال تزئینی) با فرم‌های مدرن مینیمال
  • جنس مصالح: بتن اکسپوز، فولاد گالوانیزه، چوب مقاوم‌سازی‌شده، نورپردازی LED هوشمند
  • کاربری جانبی: غرفه خوشامدگویی، تابلو نقشه شهری، مرکز اطلاعات گردشگری، سکوی دید و عکاسی

۳. پهنه توسعه‌ای پیشنهادی اطراف دروازه

عنوان: منطقه خدماتی–گردشگری جنوب تنکابن

کاربری پیشنهادی مساحت تقریبی ویژگی‌ها
هتل و اقامتگاه بوم‌گردی ۱۰ هکتار معماری سبز، همساز با اقلیم منطقه
بازارچه صنایع‌دستی و خوراکی ۵ هکتار حمایت از مشاغل محلی
پارک جنگلی و تفرجگاهی ۱۵ هکتار مسیر دوچرخه‌سواری، سکوی دید، فضای کمپینگ
مرکز نمایشگاهی و رویدادی ۸ هکتار رویدادهای گردشگری، نمایشگاه‌های منطقه‌ای
پارکینگ طبقاتی و خدمات بین‌راهی ۳ هکتار خدمات پشتیبانی و توقف موقت خودروهای عبوری

۴. بسته پیشنهادی سرمایه‌گذاری

ساختار بسته:

  • نوع قرارداد: مشارکت عمومی–خصوصی (PPP)
  • امتیازات پیشنهادی:
  • تخفیف در هزینه زمین
  • معافیت مالیاتی در سال اول
  • تسهیل در مجوزهای ساخت و بهره‌برداری
  • اعطای مرکز توسعه شهری رسمی “شهر زیبا” به پروژه

جذب سرمایه‌گذار:

  • برگزاری فراخوان عمومی و تخصصی (با تمرکز بر شرکت‌های دارای تجربه در پروژه‌های گردشگری منطقه‌ای)
  • ارائه طرح مفهومی و نقشه‌های اجرایی پایه به عنوان پایه مذاکرات

۵. جدول زمان‌بندی پیشنهادی اجرا

مرحله مدت زمان (ماه) خروجی مورد انتظار
تهیه طرح نهایی و نقشه اجرایی ۳ ماه نقشه‌های فنی و اجرایی دروازه و شهرک
فرآیند جذب سرمایه‌گذار ۲ ماه قراردادهای مشارکت اولیه
عملیات ساخت فاز اول ۹ تا ۱۲ ماه بهره‌برداری اولیه از دروازه، بازارچه و خدمات راهی
تکمیل فاز دوم شهرک ۶ ماه پس از فاز اول بهره‌برداری کامل و افتتاح رسمی منطقه توسعه‌ای

جمع‌بندی بخش دوم:
ورود بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به محدوده جنوبی شهر، یک مزیت رقابتی منحصر به فرد برای تنکابن در کل استان مازندران ایجاد خواهد کرد. پیشنهادات ارائه‌شده می‌تواند زمینه‌ساز تحول عملکردی شهر در زمینه‌های گردشگری، اقتصادی و خدماتی شود. هم‌راستاسازی این طرح با برنامه جامع زیباسازی شهر، نقش کلیدی در موفقیت پایدار پروژه ایفا خواهد کرد.

مرحله سوم پیوست ویژه: طراحی فنی و نقشه‌پردازی اجرایی اولیه

۱. نقشه پایه و مشخصات فنی اولیه دروازه جنوبی تنکابن

۱.۱. موقعیت مکانی پیشنهادی (بر مبنای گزینه ولی‌آباد)
  • مختصات تقریبی: در حدفاصل جاده دوهزار و محور دسترسی اصلی به شهر تنکابن از جنوب
  • ابعاد قطعه پیشنهادی: حدود ۱۵۰ × ۳۰ متر در محور طولی ورودی
  • دسترسی: ارتباط مستقیم با مسیر خروجی بزرگراه، فاصله کمتر از ۱۰ دقیقه تا میدان امام خمینی تنکابن
۱.۲. مشخصات مهندسی دروازه
پارامتر مقدار پیشنهادی
ارتفاع کلی سازه حدود ۱۴ متر از سطح زمین
دهانه افقی حدود ۲۶ متر با دو پایه جانبی مستحکم
ضخامت پایه‌ها حدود ۱.۵ متر با اسکلت فلزی مقاوم‌سازی‌شده
نوع پی و فونداسیون فونداسیون گسترده بتن مسلح
نورپردازی شبانه پروژکتورهای هوشمند با سنسور محیطی
کف‌سازی اطراف سازه سنگ لاشه + کف‌پوش مقاوم بار ترافیکی سبک
۱.۳. المان‌های تزئینی و هویتی
  • نقوش الهام‌گرفته از معماری مازندرانی با استفاده از سفال تزئینی در نما
  • لوگوی رسمی پروژه شهر زیبا در بخش فوقانی دروازه
  • تابلو دیجیتال خوشامدگویی با پیام متغیر و نقشه راهنما

۲. نقشه‌برداری مفهومی از پهنه توسعه‌ای جنوب تنکابن

۲.1. تقسیم‌بندی کاربری‌ها
پهنه پیشنهادی مساحت (هکتار) شرح کاربری
پهنه اقامتی (بوم‌گردی و هتل) ۱۰ واحدهای اقامتی مستقل، سقف‌های شیروانی چوبی، حریم خصوصی بالا
بازارچه محلی و صنایع‌دستی ۵ غرفه‌های قابل توسعه، فضای نیمه‌باز، نمایش زنده هنرهای بومی
مرکز نمایشگاهی و فرهنگی ۸ سالن اصلی چندمنظوره، آمفی‌تئاتر روباز، گالری دائمی
پارک و فضای سبز خطی ۱۵ مسیر پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، پله‌بندی طبیعی در شیب منطقه
خدمات بین‌راهی و پارکینگ ۳ توقف‌گاه برای اتوبوس‌ها، خودروهای عبوری و پارکینگ طبقاتی
۲.۲. زیرساخت‌های پیشنهادی اولیه
  • شبکه معابر داخلی: ۴ متر عرض استاندارد برای معابر داخلی شهرک
  • تأمین برق و روشنایی: استفاده از پنل‌های خورشیدی برای روشنایی شبانه
  • سیستم جمع‌آوری آب باران: مسیرهای هدایت آب سطحی با استفاده از سنگ‌چین طبیعی
  • آب و فاضلاب: اتصال به شبکه شهری با مخازن ذخیره اضطراری

۳. رندر مفهومی (پیشنهادی جهت تولید در گام بعد)

  • سه رندر مفهومی سه‌بعدی از دروازه، شهرک و مسیر کریدور سبز از دروازه تا شهر
  • طرح پلان کلی با تفکیک کاربری و مسیرهای دسترسی
  • نقشه شماتیک اتصالات شبکه شهری

۴. برآورد هزینه اولیه اجرای فاز یک (غیرقطعی – نیازمند مطالعات دقیق)

جزء پروژه برآورد تقریبی (میلیارد ریال)
ساخت دروازه ورودی ۵۵
زیرساخت و معابر شهرک ۴۰
احداث بازارچه و فضای نمایشگاهی ۳۰
فضای سبز و مبلمان شهری ۲۵
سیستم‌های برق، نور، فاضلاب ۲۰
جمع کل فاز یک اولیه ۱۷۰

۵. جدول اقدامات آتی پیشنهادی

عنوان اقدام مسئول اجرا / پیشنهاد مشارکت
تهیه طرح فاز ۲ و رندرهای دقیق تیم طراحی شهر زیبا
مکاتبه با شهرداری و فرمانداری برای تایید موقعیت کارگروه رسمی پروژه
فراخوان رسمی جذب سرمایه‌گذار اتاق بازرگانی، بانک‌های توسعه‌ای
مطالعات ژئوتکنیک و نقشه‌برداری تفصیلی مشاور ژئوتکنیک معتبر

پایان مرحله سوم پیوست ویژه – طراحی فنی و نقشه پایه

پیوست ویژه – مرحله چهارم: طراحی گرافیکی، تولید رندر و بسته رسمی سرمایه‌گذاری

۱. طراحی رندرهای مفهومی سه‌بعدی

۱.۱. رندر اول: دروازه جنوبی تنکابن (دروازه تمدن)
  • زاویه دید: از نمای روبرو، با پس‌زمینه کوهستان و پوشش مه صبحگاهی
  • ویژگی‌ها:
  • نمایش مقیاس انسانی در کنار سازه
  • نورپردازی تزئینی شبانه با LED
  • تابلوی خوشامدگویی دیجیتال و نماد شهری در مرکز

هدف: نمایش پرستیژ و ابهت ورودی جدید شهر

۱.۲. رندر دوم: نمای هوایی منطقه خدماتی–گردشگری
  • زاویه دید: پرسپکتیو مورب از ارتفاع ۲۰۰ متری با نمایش تمام پهنه‌ها
  • ویژگی‌ها:
  • جانمایی دقیق بازارچه، اقامتگاه‌ها، نمایشگاه و فضای سبز
  • مسیرهای داخلی، تابلوهای راهنما و ارتباطات عملکردی

هدف: نمایش انسجام طراحی، قابلیت اجرا و ظرفیت اقتصادی

۱.۳. رندر سوم: کریدور سبز اتصال دروازه تا شهر
  • زاویه دید: نمای خیابانی از مسیر بین دروازه و میدان مرکزی شهر
  • ویژگی‌ها:
  • مسیر دوچرخه‌سواری، پیاده‌راه سنگفرش، مبلمان شهری و نورپردازی
  • عناصر هنری (نصب، نقاشی دیواری، نمادهای فرهنگی تنکابن)

هدف: تأکید بر پیوستگی زیباشناختی و کیفیت تجربه شهری

۲. ساختار بسته رسمی سرمایه‌گذاری

۲.۱. عنوان بسته:
«پروژه توسعه دروازه جنوبی تنکابن و منطقه خدماتی–گردشگری ولی‌آباد»

۲.۲. بخش‌های اصلی بسته:

بخش محتوا
معرفی اجمالی پروژه شرح خلاصه موقعیت، ویژگی‌ها و اهداف پروژه
نقشه‌ها و رندرهای مفهومی شامل ۳ رندر اصلی + پلان تفکیک کاربری و مسیرهای دسترسی
تحلیل بازار و پتانسیل اقتصادی بررسی جذب گردشگر، بازگشت سرمایه، فرصت‌های تجاری
مدل سرمایه‌گذاری پیشنهادی مشارکت عمومی-خصوصی، بیع‌متقابل یا BOT (بنا به شرایط قانونی)
مشوق‌های دولتی و شهری معافیت مالیاتی، تسهیل مجوز، واگذاری زمین با شرایط ویژه
جدول زمان‌بندی اجرای فازها گانت چارت ۱۸ ماهه فازبندی ساخت و بهره‌برداری
اطلاعات تماس و فرآیند ارسال پیشنهاد راه ارتباطی با دبیرخانه پروژه، مهلت ارسال، مدارک مورد نیاز

۳. گام‌های بعدی اجرایی پس از بسته سرمایه‌گذاری

مرحله زمان‌بندی پیشنهادی مسئولیت
نهایی‌سازی طراحی و نقشه‌ها ۱۵ روز تیم شهر زیبا + مشاور معماری
آماده‌سازی فایل‌های چاپی و دیجیتال ۷ روز دفتر فنی شهر زیبا
رونمایی از بسته در جلسه شهرداری تا پایان ماه جاری کارگروه پروژه
فراخوان عمومی و مذاکره با سرمایه‌گذاران طی ۴۵ روز پس از انتشار دبیرخانه جذب سرمایه پروژه

جمع‌بندی مرحله چهارم:
این مرحله بستر ورود پروژه به فاز رسمی جذب منابع مالی و هماهنگی با شهرداری را ایجاد می‌کند.

پیوست ویژه – مرحله پنجم: آماده‌سازی نهایی برای ارائه رسمی و جذب سرمایه

۱. طراحی نهایی فایل‌های گرافیکی و نقشه‌های ارائه‌ای

بر اساس اطلاعات مصوب مراحل پیشین، فایل‌های زیر تهیه و بسته‌بندی خواهند شد:

کد فایل عنوان کاربرد اصلی
G-01 رندر سه‌بعدی دروازه جنوبی (روز و شب) معرفی هویت ورودی جدید شهر
G-02 رندر پهنه خدماتی–گردشگری (نمای هوایی) ارائه جامع طرح به سرمایه‌گذار
G-03 رندر مسیر کریدور سبز از دروازه تا مرکز شهر نشان دادن پیوستگی طراحی شهری
G-04 پلان تفکیک کاربری کامل پهنه توسعه‌ای برای بررسی فنی شهرداری و مشاور طرح تفصیلی
G-05 نقشه موقعیت اتصال بزرگراه به شبکه موجود شهری شناسایی نقاط اتصال و اولویت‌بندی پروژه

فرمت‌ها: PDF رنگی + نسخه JPG با کیفیت بالا برای چاپ / ارائه دیجیتال
ابعاد: A3 برای ارائه فیزیکی / 16:9 HD برای نمایش در جلسات

۲. ساختار نهایی بسته ارائه رسمی

بسته به صورت حرفه‌ای در دو قالب آماده خواهد شد:

  • نسخه چاپی (برای شهرداری و سازمان‌های محلی)
  • نسخه دیجیتال قابل ارسال (برای سرمایه‌گذاران، اتاق بازرگانی، نهادهای ملی)
بخش توضیحات
معرفی پروژه خلاصه اجرایی، جایگاه استراتژیک تنکابن، اهداف پروژه
طرح‌های مفهومی رندرهای گرافیکی، پلان تفکیکی، موقعیت مکانی و نقشه کریدور دسترسی
تحلیل مالی–اقتصادی میزان سرمایه‌گذاری موردنیاز، بازگشت سرمایه، نقاط قوت بازار
مشوق‌ها و تسهیلات مشوق‌های مالیاتی، واگذاری زمین، مجوزها و حمایت‌های شهرداری
برنامه زمان‌بندی پروژه جدول زمان‌بندی مرحله‌ای فاز اول و دوم پروژه
شرایط و مراحل مشارکت نحوه اعلام آمادگی، فرآیند مذاکره، ارزیابی پیشنهاد سرمایه‌گذاران
اطلاعات تماس رسمی تیم هماهنگ‌کننده پروژه (مرکز توسعه شهری شهر زیبا، دبیرخانه ویژه)

۳. دستورالعمل برگزاری جلسه با مدیران شهری

  • برگزاری جلسه ویژه با شهردار تنکابن، مدیران برنامه‌ریزی شهری، و مشاور طرح تفصیلی
  • ارائه کامل بسته با توضیحات فنی و اقتصادی
  • جمع‌بندی بازخوردها و دریافت مصوبه اولیه در شورای شهر

۴. بسته‌ اجرایی برای سرمایه‌گذاران خصوصی

  • برش‌های مالی پروژه (CAPEX، OPEX، بازه بازگشت سرمایه)
  • سند توجیهی بازار هدف (تحلیل جریان گردشگر و نیاز بازار)
  • پیشنهاد قالب قرارداد سرمایه‌گذاری (مشارکت، اجاره بلندمدت، BOT)
  • فرم ثبت‌نام اولیه و ارسال پیشنهاد مشارکت

جمع‌بندی مرحله پنجم و آمادگی برای ارائه عمومی:
اکنون کلیه اسناد فنی، گرافیکی، و مدیریتی پروژه آماده ارائه است. این اسناد می‌توانند با عنوان رسمی: «طرح جامع توسعه ورودی جنوبی شهر تنکابن – مرکز شهر زیبا» جهت تصمیم‌گیری و جذب سرمایه در اختیار نهادهای مرتبط قرار گیرند.

پیوست ویژه – مرحله ششم: اجرای فرآیند ارائه رسمی، انتشار عمومی، و آغاز مذاکرات جذب سرمایه‌گذار

۱. انتشار رسمی بسته پروژه از سوی مرکز “شهر زیبا”

عنوان رسمی انتشار:
«طرح جامع توسعه ورودی جنوبی تنکابن و منطقه خدماتی–گردشگری ولی‌آباد»
بر پایه طراحی و راهبری مرکز شهر زیبا | به سفارش تیم توسعه شهری تنکابن

کانال‌های انتشار:

بستر انتشار اقدام مسئول انتشار
وب‌سایت رسمی مرکز توسعه شهری شهر زیبا بارگذاری PDF کامل پروژه + تصاویر رندر + فرم ارتباط مرکز توسعه شهری شهر زیبا
ارسال به شهرداری تنکابن نسخه چاپی + نسخه دیجیتال با پوشش نامه رسمی دبیرخانه پروژه
ایمیل به نهادهای سرمایه‌گذاری ملی نامه معرفی، خلاصه اجرایی و CTA دقیق کارگروه جذب سرمایه
شبکه‌های حرفه‌ای (LinkedIn و GovNet) معرفی خلاصه پروژه با لینک دانلود و فراخوان مشارکت واحد روابط راهبردی

۲. آغاز هماهنگی برای جلسه رسمی با شهرداری و شورای شهر

  • دعوت‌نامه رسمی به امضای مدیرعامل شهر زیبا
  • پکیج ارائه دیجیتال (PowerPoint + رندرهای تصویری)
  • نسخه چاپی تمام رنگی برای بررسی حضوری مدیران
  • صورتجلسه پیشنهادی جهت تصویب اصولی پروژه و تعیین کارگروه مشترک

هدف جلسه: کسب مصوبه اولیه همکاری و حمایت شهرداری، تخصیص زمین اولیه پروژه، و تعیین مسئول مذاکره با سرمایه‌گذاران

۳. آغاز فاز جذب سرمایه‌گذار

  1. فراخوان رسمی سرمایه‌گذاری: انتشار آگهی در وب‌سایت رسمی، ارسال به اتاق‌های بازرگانی و بانک‌های توسعه‌ای
  2. تعیین مهلت ارسال پیشنهادات: مثلاً: تا ۳۰ روز پس از انتشار بسته
  3. برگزاری نشست معرفی پروژه برای علاقه‌مندان: شامل بازدید میدانی از محل پروژه + ارائه حضوری طرح توسط تیم شهر زیبا
  4. ارزیابی پیشنهادات دریافتی و انتخاب شریک اجرایی اصلی
  5. تهیه و امضای تفاهم‌نامه رسمی همکاری

۴. سناریوی پیش‌فرض اجرا در صورت تأخیر یا عدم جذب فوری سرمایه‌گذار

  • آغاز فاز اول پروژه با منابع محدود دولتی یا کمک نهادهای حمایتی (مثلاً ساخت دروازه ورودی به صورت نمادین)
  • تبدیل پروژه به پایلوت ملی در حوزه توسعه ورودی‌های شهری، با امکان اخذ حمایت از وزارت راه، سازمان گردشگری و سایر نهادهای کلان

جمع‌بندی مرحله ششم:
پروژه آماده ورود به فضای عمومی و مذاکره با سرمایه‌گذاران است. این نقطه، گذار رسمی از «مطالعه و طراحی» به «جذب سرمایه و شروع اقدام اجرایی» محسوب می‌شود.

پیوست ویژه – مرحله هفتم: تنظیم ساختار اجرایی پروژه با تمرکز بر فرمانداری تنکابن

۱. بازتعریف ساختار اجرایی و مخاطب اصلی پروژه

مخاطب رسمی:
فرماندار محترم شهرستان تنکابن – نماینده عالی دولت در شهرستان و مسئول اصلی مدیریت اراضی خارج از محدوده شهری

نهاد همکار کلیدی:

  • معاون برنامه‌ریزی و توسعه فرمانداری
  • اداره امور اراضی جهاد کشاورزی
  • اداره کل منابع طبیعی شهرستان
  • اداره میراث فرهنگی و گردشگری تنکابن

۲. ساختار جدید بسته ارائه به فرماندار تنکابن

عنوان جدید بسته:
«طرح توسعه محور جنوب تنکابن – دروازه قزوین به خزر»
پیشنهاد اجرای دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری ولی‌آباد | با نظارت مستقیم فرمانداری ویژه تنکابن

بخش توضیحات تطبیق‌یافته با فرمانداری
معرفی موقعیت پروژه شرح دقیق موقعیت جغرافیایی و تعلق آن به محدوده فراشهری
ضرورت مداخله فرمانداری تأکید بر جایگاه راهبردی پروژه در سطح شهرستان و استان
مستندات فنی نقشه‌ها، رندرها، و مطالعات اولیه بدون نیاز به مصوبات شورای شهر
برنامه زمان‌بندی تقسیم پروژه به فازهای قابل اجرا با نظارت فرمانداری
پیشنهاد تشکیل کارگروه مشترک نمایندگان فرمانداری، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و شهر زیبا

۳. تدوین نامه رسمی پیشنهاد به فرمانداری تنکابن

فرماندار محترم شهرستان تنکابن
با سلام و احترام
با توجه به پیشرفت پروژه ملی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن و اتصال آن به محدوده جنوب‌غربی شهرستان، بدین‌وسیله بسته مطالعاتی و اجرایی «طرح توسعه محور جنوب تنکابن» تقدیم می‌گردد. این طرح شامل طراحی یک دروازه ورودی شاخص در محدوده ولی‌آباد و ایجاد یک منطقه خدماتی–گردشگری با کاربری‌های اقتصادی–فرهنگی می‌باشد. موقعیت پیشنهادی خارج از محدوده قانونی شهرداری بوده و در حوزه اختیارات مستقیم فرمانداری محترم قرار دارد. پیشنهاد می‌گردد با تشکیل یک کارگروه رسمی، مراحل بررسی و اقدام اجرایی با نظارت عالیه حضرت‌عالی آغاز گردد. مستندات فنی و مطالعات اقتصادی پیوست است.
با احترام – مرکز توسعه شهری شهر زیبا

۴. برنامه جلسات و پیگیری‌های رسمی از طریق فرمانداری

مرحله اقدام پیشنهادی
هفته اول بعد از ارسال پیگیری دبیرخانه پروژه جهت تعیین زمان جلسه با فرماندار
هفته دوم برگزاری جلسه معرفی رسمی پروژه و ارائه حضوری بسته
هفته سوم دریافت نظر فرماندار و صدور مجوز تشکیل کارگروه توسعه محور جنوب
هفته چهارم تا ششم آغاز هماهنگی با اداره منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، گردشگری

جمع‌بندی مرحله هفتم:
با توجه به خروج محدوده پروژه از قلمرو شهرداری، تمرکز اجرایی باید بر فرمانداری و نهادهای حاکمیتی شهرستان باشد. دروازه جنوبی و منطقه گردشگری ولی‌آباد می‌تواند به الگویی فراشهری برای توسعه محورهای ورود به شمال کشور تبدیل شود.

جمع‌بندی نهایی پیوست ویژه P9-1:
• ارتقاء جایگاه تنکابن در سطح استان و کشور به عنوان شهری با ورودی شاخص، مدرن و گردشگرپذیر
• ایجاد ظرفیت‌های جدید سرمایه‌گذاری، اشتغال، و ارزش افزوده شهری
• ارائه الگویی قابل تکرار برای سایر شهرهای شمال کشور در طراحی ورودی‌های راهبردی

پیوست P9-2 – تحلیل فرصت‌های گردشگری طبیعت‌محور تنکابن–دو هزار–سه هزار

عنوان کامل: تحلیل ظرفیت‌های بکر، مزیت‌های رقابتی و موانع توسعه زیرساخت‌های گردشگری پایدار در محور جنگلی–کوهستانی دو هزار و سه هزار با تکیه بر جایگاه تنکابن به‌عنوان پایگاه توسعه

۱. مقدمه راهبردی

محورهای «دو هزار» و «سه هزار» به‌عنوان یکی از پرظرفیت‌ترین مناطق طبیعت‌گردی کشور، در فاصله مستقیم از مرکز تنکابن و در دل جنگل‌های هیرکانی، ترکیبی بی‌مانند از تنوع اکولوژیکی، اقلیم معتدل، دسترسی جاده‌ای قابل ارتقاء و هویت فرهنگی کم‌نظیر را در خود جای داده‌اند.

با وجود این ظرفیت‌ها، هنوز مدل توسعه پایدار و هم‌راستا با ارزش‌های محیط‌زیستی و فرهنگی برای این ناحیه تدوین نشده است.

۲. اهداف اصلی این پیوست

  • شناسایی پتانسیل‌های طبیعی و فرهنگی محور دو هزار–سه هزار
  • تحلیل چالش‌های موجود در مسیر توسعه گردشگری پایدار
  • پیشنهاد سناریوهای عملیاتی برای ورود مدیریت شهری تنکابن به این مسیر

۳. ظرفیت‌های اصلی محور دو هزار–سه هزار

حوزه توضیح جایگاه در توسعه گردشگری
اقلیم معتدل، مه‌گیر، چهارفصل جذابیت ۱۲ ماهه برای اقامت طبیعت‌گرد
پوشش جنگلی جنگل‌های انبوه هیرکانی قابلیت کمپ، عکاسی، اکوتوریسم
رودخانه‌ها رودخانه دو هزار و زیرشاخه‌های آن محور حیات بوم‌گردی و سکونتگاه‌های بومی
ارتفاعات و ییلاقات مناطق ییلاقی با دسترسی جاده‌ای ظرفیت ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌ساخت
فرهنگ محلی زبان، غذا، سبک معماری روستاها پایه توسعه گردشگری فرهنگی و دست‌سازه
دسترسی جاده‌ای اتصال مستقیم به تنکابن و جاده ساحلی فرصت ساخت حلقه گردشگری ساحل–کوهستان

۴. چالش‌ها و موانع توسعه کنونی

  • نبود زیرساخت اقامتی استاندارد و در عین حال همساز با طبیعت
  • فشار خودروهای شخصی، ترافیک فصلی و آلودگی جاده‌ای
  • عدم یکپارچگی مدیریت بین شهرداری، بخشداری و منابع طبیعی
  • نبود نظام رسمی آموزش راهنماها و بوم‌گردان
  • افزایش ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه در حریم طبیعی
  • کمبود تابلوهای معرفی مسیر و گرافیک گردشگری

۵. سناریوهای پیشنهادی مداخله مدیریت شهری تنکابن

سناریو اول – راه‌اندازی پایگاه فرماندهی گردشگری تنکابن

ایجاد مرکز مدیریتی سبک در ورودی محور (مثلاً ولی‌آباد یا خرم‌آباد) برای مدیریت تردد، صدور مجوز کمپ، هماهنگی امداد و نظارت مردمی.

سناریو دوم – طراحی بسته مشارکت سرمایه‌گذاران در اقامتگاه‌های بوم‌ساخت

تشویق ساخت سازه‌های چوبی همساز با طبیعت با معماری بومی، توسط ساکنان محلی یا بخش خصوصی، با حمایت شهرداری و ارائه مشوق‌های مجوز و برندینگ.

سناریو سوم – تولید نقشه گرافیکی و سیستم راه‌یابی فیزیکی و دیجیتال

طراحی یک سیستم گرافیکی چندزبانه برای تابلوهای معرفی مسیرها، نقاط توقف، اطلاعات فرهنگی، و اتصال آن به اپلیکیشن گردشگری شهر تنکابن.

۶. پیوست‌های گرافیکی و طراحی (دستور برای تیم گرافیک)

  • نقشه هوایی مسیرهای اصلی از تنکابن تا مناطق ییلاقی
  • دیاگرام ساده مسیر توسعه پیشنهادی در سه فاز
  • پوستر مفهومی «تنکابن، دروازه طلایی جنگل‌های هیرکانی»

پیوست P9-3 – چشم‌انداز توسعه محور ساحلی تنکابن

عنوان کامل: طرح مفهومی–راهبردی توسعه خلاقانه در پهنه ساحلی، نوار بندری و اسکله‌های تفریحی شهر تنکابن

۱. مقدمه راهبردی

تنکابن با بهره‌مندی از ساحلی گسترده، متنوع و نسبتاً بکر در مقایسه با سایر شهرهای ساحلی مازندران، فرصتی منحصربه‌فرد برای توسعه متوازن دریامحور دارد. با وجود نزدیکی جغرافیایی به دریا، اما فاصله فضایی–عملکردی قابل توجهی بین بستر شهری و ساحل وجود دارد.

این پیوست تلاش دارد تا با ارائه یک طرح مفهومی توسعه‌محور و هویت‌ساز، بستری برای ارتقاء کیفیت فضاهای ساحلی، افزایش بهره‌برداری شهروندی، و تقویت اقتصاد محلی از طریق گردشگری و خدمات دریایی فراهم آورد.

۲. محورهای کلیدی توسعه ساحلی

محور کارکرد مورد انتظار ویژگی اجرایی پیشنهادی
نوار ساحلی شهری تفرجگاه، گردشگری روزانه، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری طراحی پیاده‌راه چندمنظوره با مبلمان فرهنگی
اسکله تفریحی جاذبه بصری، امکان قایق‌سواری، جشنواره‌های دریایی احداث اسکله سبک چوبی با مسیر دسترسی تدریجی
پلاژ عمومی بومی‌سازی‌شده شنای خانوادگی، امنیت، نظم محیطی طراحی بومی با دیواره‌های چوبی، اتاق تعویض سنتی
میدان ساحلی نقطه اتصال شهر و دریا احداث میدان مرکزی، همراه با برج نور و نماد شهری
بازارچه ساحلی محلی عرضه محصولات بومی و صنایع‌دستی طراحی غرفه‌های سبک چوبی / نی‌ساز با سقف مشترک

۳. آسیب‌شناسی وضع موجود

  • عدم طراحی یکپارچه برای نوار ساحلی از غرب تا شرق شهر
  • توسعه نقطه‌ای و فاقد اتصال فضایی میان سواحل مجزا
  • تخریب تدریجی پوشش طبیعی و عدم ساماندهی ورود خودرو
  • کمبود امکانات فرهنگی، هنری و تفریحی در بستر دریا
  • عدم وجود برند و هویت شاخص برای ساحل تنکابن در مقیاس ملی

۴. چشم‌انداز آینده پیشنهادی (۱۴۲۰)

«تنکابن، الگویی نوین از پیوند دریا و شهر؛ شهری که ساحل را زندگی کرده است.»

  • طراحی نوار سبز خطی با عملکرد گردشگری، ورزشی و فرهنگی
  • تلفیق طراحی مدرن با عناصر سنتی دریایی (چوب، طناب، بادبان)
  • طراحی «میدان دریا» به‌عنوان قلب فرهنگی–تفریحی ساحل
  • پیاده‌سازی مسیر دوچرخه «دریا تا جنگل» با اتصال به محور دو هزار
  • توسعه برندینگ تصویری: «از کوه تا موج – تنکابن زنده است»

۵. گام‌های عملیاتی کوتاه‌مدت (۱۴۰۴–۱۴۰۶)

  1. برداشت کامل نوار ساحلی موجود با GIS و پهنه‌بندی اولیه
  2. انتخاب یک پهنه به‌عنوان پایلوت (مثلاً ساحل سلیمان‌آباد یا رستم‌رود)
  3. تدوین بسته سرمایه‌گذاری برای مشارکت در اسکله، پلاژ و بازارچه
  4. تهیه طرح مفهومی میدان ساحلی با امکان اجرای فاز اول
  5. فعال‌سازی واحد مدیریت ساحلی تنکابن در شهرداری با ساختار مشخص

پیوست P9-4 – اتصال تنکابن به کریدور بین‌المللی خزر–قفقاز

عنوان کامل: تحلیل راهبردی موقعیت تنکابن در نقشه ارتباطات شمالی کشور و نقش آن در اتصال زیرساختی به مسیرهای بین‌المللی خزر–قفقاز از منظر ترانزیت، گردشگری و قدرت‌نمایی هویتی

۱. مقدمه ژئوپلیتیکی

در چشم‌انداز ترانزیت شمال–جنوب و شرق–غرب ایران، تقویت مسیرهای ارتباطی میان دریای خزر، قفقاز، روسیه و حوزه دریای سیاه، از محورهای راهبردی توسعه ملی است. شهر تنکابن، با موقعیت خاص در غرب مازندران و اتصال بالقوه به جاده قزوین–طالقان–تنکابن، می‌تواند دروازه‌ای هوشمند برای ورود به این کریدور بین‌المللی باشد.

۲. موقعیت ویژه تنکابن در نقشه اتصال خزر–قفقاز

ویژگی جغرافیایی ظرفیت‌های راهبردی
مجاورت مستقیم با دریای خزر امکان اتصال به بندرهای شمالی ایران (نوشهر، انزلی)
نزدیکی به مرز گیلان–مازندران نقطه تعادل ترافیکی بین دو استان کلیدی
امتداد به غرب (رامسر–چابکسر–رودسر) مسیر ارتباط غیرمستقیم با قزوین، زنجان و آذربایجان
دسترسی در حال توسعه از جنوب (طالقان) حلقه‌ای مهم برای مسیر مستقیم قزوین–تنکابن
مجاورت با خطوط فیبر نوری و انرژی ملی زمینه برای توسعه کریدور دیجیتال و هوشمند

۳. جایگاه تنکابن در سناریوی ملی اتصال خزر–قفقاز

نقش پیشنهادی تنکابن: «دروازه میانی – حلقه سبز اتصال زمین به دریا»

  • نقطه توقف گردشگری برای مسیر زمینی جمهوری آذربایجان – گیلان – مازندران
  • پایگاه لجستیکی سبک برای تبادل کالا، توریسم و دانش شهری
  • سکوی ارائه برند فرهنگی شمال ایران به جهان ترک و اوراسیا
  • مبدا یا مقصد «مسیر سبز ایران» برای دوچرخه‌سواران بین‌المللی و تورهای اکوتوریسم

۴. الزامات تحقق نقش پیشنهادی

حوزه اقدام پیشنهادی
زیرساخت تکمیل سریع مسیر قزوین–طالقان–تنکابن + استانداردسازی ساحل
هویت و برند طراحی برند «دروازه خزر به قفقاز» با المان ویژه در ورودی جنوبی
هوشمندسازی ایجاد پایگاه تبادل داده شهری در میدان مرکزی یا ساحل
بازاریابی فعال‌سازی مشارکت با سفارتخانه‌های منطقه قفقاز و فدراسیون روسیه
سرمایه‌گذاری تعریف بسته پیشنهادی برای پایانه لجستیکی کوچک و مرکز فرهنگی قفقاز در تنکابن

۵. طراحی مفهومی پیشنهادی برای اجرا (نمایه‌سازی اولیه)

  • المان ورودی «دروازه خزر به قفقاز» در امتداد جاده ولی‌آباد
  • تابلو دیجیتال خوش‌آمدگویی به سه زبان: فارسی، روسی، ترکی
  • پارک موضوعی دوستی ایران–قفقاز با نمادهای مشترک فرهنگی
  • مسیر دوچرخه‌سواری ساحل به ارتفاعات با امکان حضور گردشگران خارجی

پیوست P9-5 – زیرساخت‌های فرهنگی–گردشگری در باغ‌های سنتی و اراضی نیمه‌فعال

عنوان کامل: طرح پیشنهادی برای احیا، بازفعال‌سازی و بهره‌برداری فرهنگی–گردشگری از اراضی سنتی، باغ‌های تاریخی، و فضاهای نیمه‌متروک با مشارکت بخش خصوصی در محدوده شهری و پیرامونی تنکابن

۱. مقدمه و ضرورت

بخش مهمی از هویت فرهنگی–زیستی شهر تنکابن، به باغ‌های قدیمی، زمین‌های بایر اما دارای مالک، خانه‌باغ‌های متروک، و مسیرهای فرعی کم‌رفت‌وآمد بازمی‌گردد که امروز یا رها شده‌اند، یا فاقد برنامه روشن برای بهره‌برداری‌اند.

در شرایطی که شهر با رشد ناموزون و فشار سرمایه‌گذاری ساختمانی مواجه است، تدوین طرحی برای تبدیل این فضاها به بسترهای فرهنگی–گردشگری زنده، عمومی و بومی‌نگر یکی از ضرورت‌های نجات هویت شهری تنکابن محسوب می‌شود.

۲. گونه‌شناسی اراضی هدف در تنکابن

نوع فضا ویژگی‌ها نمونه‌های موجود
باغ سنتی نیمه‌فعال دارای درختان قدیمی، بعضاً ساکن، بدون کاربری روشن باغ‌های مسیر خرم‌آباد، مسیر آغوزبن
خانه‌باغ متروک بناهای معماری سنتی – رها شده یا با سکنه کم محدوده اطراف ولی‌آباد، قلعه گردن
زمین بایر با مالک خصوصی خاک بکر، بدون ساخت، قابل تبدیل به کاربری باز اراضی جنب رودخانه دو هزار
مسیرهای فرعی باغی کوچه‌ها یا گذرگاه‌های متروک مسیرهای کم‌تردد بین روستاهای اطراف میدان اصفهانی‌ها

۳. پیشنهاد اصلی پیوست: «طرح باغ‌های زنده»

«هر باغ یک رویداد، هر خانه‌باغ یک گالری، هر گذرگاه یک روایت.»

۴. مدل بهره‌برداری پیشنهادی (در ۳ لایه)

لایه اول: بهره‌برداری عمومی شهری
  • تبدیل بخشی از باغ به فضای عمومی روزانه (پارک، چایخانه، کتاب‌کافه)
  • ساماندهی مسیرهای گردشگری پیاده‌رو در دل باغ
لایه دوم: بهره‌برداری فرهنگی–مناسبتی
  • برگزاری شب شعر، موسیقی سنتی، نمایشگاه صنایع‌دستی
  • ایجاد پلتفرم آنلاین برای رزرو بازدید فرهنگی از خانه‌باغ‌ها
لایه سوم: مشارکت اقتصادی / خصوصی
  • اجاره فضاهای متروک برای راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی
  • حمایت از سرمایه‌گذاران برای احیای معماری و بازآفرینی هنری
  • معافیت از برخی عوارض در ازای بازگرداندن فضا به مدار فرهنگی

۵. زیرساخت‌های مورد نیاز پیشنهادی

  • طراحی نورپردازی ساده، کم‌هزینه و کم‌مصرف
  • ایجاد سرویس بهداشتی قابل حمل / سبک
  • تابلو معرفی باغ با QR کد برای دسترسی به تاریخچه
  • مسیرهای دسترسی پیاده و دوچرخه‌سواری سبک

۶. سنجش مزایا و تأثیرات

شاخص تأثیر پیش‌بینی‌شده
احیای هویت محلی بسیار بالا
افزایش تعامل شهروندی با طبیعت بالا
جذب گردشگر فرهنگی بالا
حفظ باغات از تخریب یا فروش به کاربری ساختمانی بسیار بالا
بازگشت زندگی به نقاط فراموش‌شده شهر بالا

پیوست P9-6 – طرح جامع تقویت دروازه‌های ورودی و تابلونویسی منطقه‌ای تنکابن

عنوان کامل: ساماندهی یکپارچه دروازه‌های فرعی، تابلونویسی مکان‌ها، علائم راهنمای محلی و طراحی هویت گرافیکی ورودی‌های سطح دوم شهر تنکابن و پیرامون

۱. مقدمه و مسئله‌شناسی

علی‌رغم تدوین و اجرای طرح‌های مفصل برای دروازه‌های اصلی ورودی شهر (از جمله «دروازه خزر»)، بخش قابل‌توجهی از ورودی‌های فرعی، مسیرهای منطقه‌ای و محورهای بین‌روستایی تنکابن همچنان فاقد طراحی، نام‌گذاری، هویت تصویری و تابلوی معرفی استاندارد هستند.

این نقص موجب سردرگمی مسافران، فقدان حس وحدت گرافیکی در شهر، و کاهش اعتبار عمومی طرح‌های زیباسازی شده است.

۲. اهداف اصلی پیوست

  • طراحی نظام تابلونویسی و علامت‌گذاری استاندارد برای کل منطقه
  • تقویت ورودی‌های فرعی با المان‌های سبک ولی شاخص
  • اتصال زیبایی‌شناختی میان مراکز اصلی شهر و مناطق همجوار
  • بازآفرینی گرافیکی نشانه‌های محلی بر پایه هویت بصری برند تنکابن

۳. شناسایی ورودی‌های منطقه‌ای و نقاط کلیدی هدف

کد محل یا مسیر وضعیت فعلی اقدام پیشنهادی
V1 ورودی روستای لیرسر – غرب تنکابن بدون تابلو طراحی المان حجمی سبک چوبی
V2 ابتدای مسیر خرم‌آباد – ولی‌آباد تابلو آهنی قدیمی جایگزینی با تابلوی گرافیکی برندشده
V3 مسیر ساحلی بندرگاه تا میدان اصفهانی‌ها فاقد پیوستگی گرافیکی طراحی راهنماهای ترکیبی (ساحلی–شهری)
V4 مسیر فرعی قلعه‌گردن – نرگسی‌محله تابلو پراکنده و نامنسجم طراحی یکپارچه دروازه فرعی با سقف سبک
V5 مسیر دسترسی به پارک جنگلی دو هزار علائم پراکنده و موقتی تابلو رسمی طبیعت‌گردی با QR code اطلاعات

۴. راهبرد طراحی پیشنهادی

نظام ۳ لایه گرافیک منطقه‌ای:

لایه کارکرد شکل پیشنهادی
لایه ۱ دروازه‌های فرعی المان سبک – چوبی/سنگی با کتیبه سنتی
لایه ۲ تابلو معرفی مناطق گرافیک دو زبانه با نماد محلی (طرح پارسیان)
لایه ۳ راهنمای مسیر پیاده / دوچرخه تابلو باریک فلزی با نقشه ساده و نشانه QR

۵. الزامات اجرایی پیشنهادی

  • ارتفاع محدود المان‌ها (زیر ۳ متر) برای تناسب با بافت روستایی
  • استفاده از رنگ‌های هم‌خانواده با هویت بصری پروژه (خاکی، لاجوردی، زرد طلایی)
  • استفاده از فونت فارسی ویژه + فونت لاتین تمیز برای اسامی بین‌المللی
  • استقرار ستاد طراحی مشترک با اداره راهداری و دهیاری‌ها

۶. مسیر اقدام پیشنهادی شهرداری

  1. تشکیل تیم برداشت میدانی با GIS برای نقشه‌برداری علائم فعلی
  2. تهیه پکیج طراحی تابلوی منطقه‌ای (بر اساس تیپ‌ولوگویی پروژه)
  3. برگزاری جلسه مشورتی با شوراهای محلی
  4. اجرای پایلوت در مسیر خرم‌آباد – ولی‌آباد
  5. گسترش گام‌به‌گام به کل منطقه طی بازه دو ساله

پیوست P9-7 – پیوست اقلیمی و زیست‌پذیری در توسعه فضاهای باز

عنوان کامل: چارچوب طراحی هم‌ساز با اقلیم معتدل مرطوب شمال ایران برای فضاهای باز شهری، باغ‌راه‌ها، پارک‌ها، مسیرهای طبیعی، و ورودی‌های سبز شهر تنکابن

۱. مقدمه و ضرورت تدوین پیوست اقلیمی

فضاهای باز شهری اگر بدون توجه به اقلیم، پوشش گیاهی بومی، رژیم بارشی و چرخه رطوبت منطقه‌ای طراحی شوند، به جای ارتقاء زیست‌پذیری، موجب فرسایش خاک، آسیب به اکوسیستم و افزایش هزینه نگهداری خواهند شد.

شهر تنکابن با اقلیم خاص معتدل–مرطوب (تابستان‌های مه‌آلود و زمستان‌های بارانی) نیازمند پیوست فنی برای طراحی درست فضاهای باز خود است.

۲. ویژگی‌های اقلیمی تنکابن (خلاصه تحلیلی)

شاخص مقدار تقریبی اهمیت طراحی
بارندگی سالانه ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌متر کف‌سازی نفوذپذیر، زهکشی سطحی
میانگین رطوبت بالاتر از ۸۰٪ در فصول مرطوب استفاده از مصالح تنفس‌پذیر
تابش مستقیم کم (به‌دلیل ابرناکی بالا) لزوم روشنایی طبیعی هوشمند
پوشش گیاهی طبیعی پهن‌برگ، انبوه، خزری عدم کاشت گونه‌های غیرمحلی
خاک غالب لوم رسی و مرطوب پرهیز از سنگ‌فرش نفوذناپذیر

۳. اصول پیشنهادی طراحی اقلیمی فضاهای باز

الف) کف‌سازی و مصالح:
  • استفاده از سنگ‌های طبیعی بومی، چوب ترمو، آجر پرسی
  • ایجاد مسیرهای نیمه‌نفوذپذیر با شن کوبیده و واش‌بتن
  • طراحی شیب‌های پنهان و نازک برای هدایت آب باران
ب) پوشش گیاهی و سایه‌اندازی:
  • کاشت گونه‌های بومی: توسکا، انجیلی، ممرز، شمشاد خزری
  • استفاده از درختان سایه‌انداز با برگ‌ریز زمستانی در مسیرهای پیاده
  • طراحی دیوار سبز در مرز پارک‌ها با پیچک، یاس خزری، نیلوفر جنگلی
ج) مبلمان و سازه‌ها:
  • استفاده از چوب فرآوری‌شده ضد رطوبت با پوشش رنگ گیاهی
  • سقف‌های سبک با پوشش سفال یا چوب–گیاه برای پناهگاه‌ها
  • نیمکت‌های چوبی با پایه سنگی / آجری برای ماندگاری بیشتر
د) نورپردازی و اقلیم‌شناسی شبانه:
  • استفاده از چراغ‌های کم‌مصرف مقاوم در برابر بخار و باران
  • طراحی روشنایی هوشمند با زمان‌بندی در شب‌های مه‌آلود
  • پیش‌بینی پوشش ضد خزه و جلبک در پایه‌های روشنایی

۴. سناریوهای عملیاتی پیشنهادی

سناریو محل اجرا ویژگی شاخص
پارک خطی رستم‌رود مسیر رودخانه تا ساحل کف‌سازی ترکیبی + پوشش درختی کامل
باغ‌راه جنگلی دو هزار پیاده‌روی سبک در جنگل استفاده از چوب و خاک فشرده
پارک محله‌ای خرم‌آباد داخل بافت شهری ترکیب چمن مقاوم و سنگ‌فرش آبی

پیوست P9-8 – طراحی مدل مشارکت بخش خصوصی در پروژه‌های زیباسازی و نگهداری شهری

عنوان کامل: چارچوب حقوقی، اقتصادی و اجرایی برای تعریف مدل‌های عملیاتی جلب مشارکت پایدار سرمایه‌گذاران، شرکت‌ها، شهروندان و نهادهای غیرشهری در تأمین مالی، طراحی، اجرا و نگهداری پروژه‌های زیباسازی شهر تنکابن

۱. مقدمه راهبردی

توسعه پایدار و فراگیر در حوزه زیباسازی شهری، بدون اتکا صرف به منابع بودجه‌ای شهرداری‌ها، تنها از مسیر مشارکت هوشمندانه و هدفمند بخش خصوصی امکان‌پذیر است.

در تنکابن، علی‌رغم سابقه فعالیت‌های خودجوش، هنوز سازوکار رسمی، شفاف و تشویقی برای مشارکت بخش خصوصی در زمینه زیباسازی و نگهداری وجود ندارد. این پیوست به طراحی چنین مدلی اختصاص دارد.

۲. انواع مشارکت قابل تعریف

نوع مشارکت تعریف مصداق شهری
سرمایه‌گذاری مستقیم تأمین مالی یک پروژه یا المان مشخص در ازای برندینگ یا بهره‌برداری نصب المان هنری با برند مشترک
مشارکت در نگهداری پذیرش هزینه نگهداری یک فضا یا سازه در قالب تفاهم‌نامه نظافت روزانه یا تأمین روشنایی یک میدان
اهدای فضا یا اثر واگذاری داوطلبانه فضای قابل استفاده یا خلق اثر به پروژه اهدای دیوار برای نقاشی دیواری
اسپانسرینگ فرهنگی حمایت مالی از رویدادهای زیباسازی و معرفی نام تجاری جشنواره دیوارنگاری یا موسیقی شهری
مشارکت جمعی (خرد) پرداخت‌های کوچک شهروندان یا گروه‌های داوطلب ساخت نیمکت یا کاشت درخت با کد شهروندی

۳. سازوکار حقوقی پیشنهادی

الف) اسناد مشارکت (بر پایه پیوست‌های L-01 تا L-09):
  • قرارداد طراحی (L-01)
  • فرم اهدا (L-06)
  • قرارداد نگهداری (L-03)
  • توافق برند مشترک (نسخه جدید، به پیوست افزوده شود)
ب) نهاد پشتیبان اجرایی:

ایجاد «واحد مشارکت‌های مردمی و خصوصی در زیباسازی» در شهرداری با وظایف: مذاکره، تنظیم قرارداد، نظارت، تبلیغ و مستندسازی

ج) روش تشویق و جلب مشارکت:
  • معافیت بخشی از عوارض شهری در ازای مشارکت مستقیم
  • اعطای پلاک افتخاری زیباسازی شهری به مشارکت‌کنندگان
  • اولویت در تأمین غرفه یا تبلیغ در فضاهای شهری

۴. مدل‌های مالی پیشنهادی

مدل منبع درآمد حوزه کاربرد
BOT زیباسازی سرمایه‌گذاری + بهره‌برداری محدود پل پیاده‌رو، گالری روباز
PBP – پرداخت بر عملکرد پرداخت شهرداری به پیمانکار در صورت تحقق KPI زیباسازی نگهداری نورپردازی یا فضای سبز
Crowdfunding محلی جمع‌آوری وجه از شهروندان برای یک پروژه مشخص ساخت المان ورودی محله‌ای
مشارکت تبلیغاتی طراحی المان هنری + لوگوی اسپانسر نیمکت‌ها، پناهگاه اتوبوس، دیوارنگاره‌ها

۵. مراحل اجرایی پیشنهادشده

  1. انتشار فراخوان رسمی مشارکت با معرفی پروژه‌ها و مدل‌ها
  2. طراحی سامانه دیجیتال ثبت درخواست مشارکت
  3. امضای تفاهم‌نامه رسمی / قرارداد با تضمین شهرداری
  4. مستندسازی و اطلاع‌رسانی عمومی از مشارکت‌ها
  5. ارزیابی دوره‌ای عملکرد (مطابق پیوست P-21)

پیوست P9-9 – سناریوهای آینده‌پژوهی در توسعه تنکابن (۱۴۱۰–۱۴۲۰)

عنوان کامل: تحلیل مسیرهای محتمل توسعه شهری، فرهنگی، اقلیمی و اقتصادی تنکابن در بازه زمانی ۱۰ سال آینده، با هدف تدوین سیاست‌های تطبیقی و انعطاف‌پذیر برای مدیریت زیباسازی، زیرساخت و مشارکت مردمی

۱. مقدمه: چرا آینده‌پژوهی؟

در جهانی با ناپایداری اقلیمی، تغییرات جمعیتی، تحولات فناوری و مهاجرت رو به افزایش، یک شهر بدون نقشه راه آینده، به‌سرعت از مدار رشد هوشمند خارج می‌شود.

تنکابن در آستانه ورود به دهه ۱۴۰۴–۱۴۱۴، نیازمند چارچوب سناریویی برای مواجهه با آینده‌ای نامطمئن ولی پیش‌بینی‌پذیر است. این پیوست، ابزاری برای پیش‌بینی، تطبیق و تصمیم‌سازی است.

۲. متغیرهای کلیدی آینده تنکابن

متغیر اثر بر توسعه احتمال تغییر
مهاجرت معکوس به شمال کشور افزایش فشار ساخت، مصرف منابع زیاد
تغییرات اقلیمی (افزایش بارش/رطوبت) فرسایش، تخریب، تغییر پوشش گیاهی متوسط–زیاد
تحولات اقتصادی–ملی کاهش منابع دولتی، رشد مشارکت خصوصی زیاد
تقویت گردشگری داخلی رشد فشار فصلی و نیاز به ظرفیت جذب زیاد
دیجیتالی‌شدن فضاهای عمومی ظهور مدل‌های هوشمند نگهداری و برندینگ متوسط

۳. چهار سناریوی راهبردی پیشنهادی

سناریو ۱: تنکابن سبز – شهری بر مدار طبیعت

فرض: تشدید فشار اقلیمی + اولویت پایداری

  • تمرکز بر فضاهای سبز، مصالح طبیعی، محدودسازی ساخت
  • برندسازی بر پایه «پایتخت جنگل‌های ایران»
  • مشارکت‌گیری از جوامع بومی در نگهداری
سناریو ۲: تنکابن فرهنگی – قطب تعامل ملی–محلی

فرض: رشد گردشگری، مهاجرت نخبگان

  • توسعه محورهای فرهنگی (پارک روایت، گالری خیابانی)
  • فعال‌سازی هنر شهری، روایت‌نگاری تصویری
  • افزایش تابلونویسی هنری در محلات تاریخی
سناریو ۳: تنکابن هوشمند – پیوند سنت و فناوری

فرض: گسترش خدمات دیجیتال شهری

  • نورپردازی هوشمند، QR کدهای شهری، واقعیت افزوده در المان‌ها
  • طراحی تابلوهای تعاملی، مشارکت دیجیتال شهروندان
  • کنترل نگهداری با سنسورها و هوش مصنوعی
سناریو ۴: تنکابن گسسته – رهاشدگی در صورت بی‌برنامگی

هشدار: عدم اقدام، باعث تخریب، مهاجرت معکوس منفی و آشفتگی محیطی خواهد شد.

  • پیامد: انبوه‌سازی، ترافیک، نابودی باغ‌ها
  • از بین رفتن هویت و حذف زیبایی از شهر

۴. سیاست‌های پیشنهادی تطبیقی برای شهرداری تنکابن

  • طراحی پروژه‌ها به‌گونه‌ای که در هر سه سناریوی مطلوب (سبز، فرهنگی، هوشمند) قابل تطبیق و تغییر کاربری باشند.
  • تهیه «نقشه رصد آینده شهری» و به‌روزرسانی سالانه آن با مشارکت نخبگان و مردم.
  • تدوین «دستورالعمل واکنش سریع» برای مقابله با نوسانات اقلیمی و مهاجرت فصلی.
  • فعال‌سازی اتاق فکر آینده‌پژوهی در دبیرخانه زیباسازی شهری.

دروازه خزر

سند راهبردی توسعه محور جنوب تنکابن
طرح احداث دروازه-نماد ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری در محل تقاطع بزرگراه با محدوده جنوبی تنکابن

ارائه‌شده به: فرمانداری ویژه شهرستان تنکابن
تهیه‌شده توسط: دفتر توسعه مرکز خدمات جامع زیباسازی شهری ایران – شهر زیبا | اردیبهشت ۱۴۰۴

۱. مقدمه و ضرورت طرح

پیشرفت پروژه ملی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن، نقطه عطفی در توسعه دسترسی به نوار ساحلی شمال کشور ایجاد کرده است. اتصال نهایی این بزرگراه به محدوده جنوب‌غربی تنکابن، ظرفیت بی‌سابقه‌ای برای توسعه اقتصادی، گردشگری و زیرساختی منطقه فراهم می‌آورد.

موقعیت اتصال بزرگراه به محدوده خارج از حریم شهرداری و در اختیار مستقیم فرمانداری محترم تنکابن، فرصتی ممتاز برای تعریف یک پروژه بزرگ در قالب «طرح راهبردی توسعه محور جنوب تنکابن» فراهم کرده است.

با توجه به پیشرفت پروژه راهبردی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن و نزدیکی آن به تکمیل مسیر در بخش شمالی، انتظار می‌رود طی ماه‌های آینده، این بزرگراه به محدوده جنوبی شهرستان تنکابن متصل شود. این نقطه اتصال، به‌عنوان دروازه ورودی جدید و رسمی برای شهر، ظرفیت‌های مهمی را در حوزه‌های خدمات‌رسانی، گردشگری و سرمایه‌گذاری فراهم خواهد ساخت.

با توجه به اینکه محل دقیق اتصال هنوز در مرحله نهایی تصمیم‌گیری است، اما مسلم است که این اتصال در محدوده‌ای خارج از حریم شهرداری و در قلمرو مدیریتی فرمانداری ویژه تنکابن واقع خواهد شد.

۲. هدف طرح

  • • طراحی و احداث یک دروازه ورودی شاخص در محل تقاطع نهایی بزرگراه با محور ولی‌آباد
  • • ایجاد یک منطقه خدماتی–گردشگری چندمنظوره برای جذب گردشگر، سرمایه‌گذار و ارائه خدمات بین‌راهی
  • • فراهم‌سازی زمینه برای جهش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در محدوده‌ای با پتانسیل بالای اقتصادی و زیست‌محیطی
  • • طراحی و احداث یک دروازه شاخص ورودی شهرستان تنکابن در محل تقاطع بزرگراه
  • • ایجاد یک منطقه خدماتی–گردشگری چندمنظوره با قابلیت پاسخگویی به نیازهای ورودی و گردشگری
  • • جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در اراضی حاشیه‌ای این مسیر

۳. موقعیت جغرافیایی و مالکیت / محورهای اصلی پروژه

  • • محدوده اجرای طرح: اراضی آزاد اطراف محور ولی‌آباد (خارج از محدوده شهری)
  • • نوع مالکیت: اراضی ملی/زراعی – نیازمند هماهنگی با منابع طبیعی، امور اراضی و صدور مجوز تغییر کاربری
  • • مزیت موقعیت: اتصال مستقیم به بزرگراه قزوین–طالقان و محورهای گردشگری دوهزار–سه‌هزار–شهسوار

الف) دروازه ورودی شهرستان تنکابن – نماد ورود از محور قزوین

  • • دهانه ۲۶ متر | ارتفاع ۱۴ متر
  • • دهانه ۲۶ متر | ارتفاع ۱۴ متر | اسکلت مقاوم‌سازی‌شده
  • • فرم تلفیقی از معماری بومی منطقه با عناصر مدرن
  • • طراحی ترکیبی از معماری بومی و فرم‌های معاصر
  • • نورپردازی شبانه، تابلو دیجیتال خوشامد، نماد شهری
  • • نورپردازی شبانه و تابلو خوشامدگویی دیجیتال
  • • نقطه ثبت ورود رسمی، توقفگاه گردشگران و جایگاه اطلاع‌رسانی

ب) منطقه خدماتی–گردشگری ولی‌آباد (حدود ۴۰ هکتار)
ب) منطقه خدماتی–گردشگری در مجاورت دروازه

کاربری شرح مختصر بخش پیشنهادی کاربری
اقامتگاه بوم‌گردی واحدهای مستقل در محوطه جنگلی با خدمات کامل اقامتگاه کوتاه‌مدت واحدهای بوم‌گردی و هتل‌کلبه‌ای در بافت سبز منطقه
بازارچه صنایع‌دستی غرفه‌های فروش محصولات بومی و خوراکی محلی بازارچه محلی فروش محصولات کشاورزی، صنایع‌دستی و غذاهای بومی
پارک طبیعت و تفرجگاهی فضای سبز، مسیر پیاده‌روی، دوچرخه، آلاچیق و آتش‌گاه پارک طبیعت پیاده‌رو جنگلی، دوچرخه‌راه، آلاچیق، منظرگاه
پارکینگ و خدمات توقف‌گاه، جایگاه سوخت، امکانات بهداشتی خدمات بین‌راهی پارکینگ، سوخت‌گیری، سرویس بهداشتی، خدمات امداد
مرکز رویداد فرهنگی سالن چندمنظوره برای جشنواره‌های بومی و نمایشگاه‌ها مرکز فرهنگی و نمایشگاهی محل برگزاری رویدادها، جشنواره‌های منطقه‌ای، نمایشگاه‌ها

۴. مزایای اقتصادی و اجتماعی طرح / مزایای راهبردی اجرای طرح

  • • افزایش ارزش زمین و املاک اطراف
  • • اشتغال‌زایی برای بیش از ۲۰۰ نفر در فاز اول
  • • جذب سرمایه‌گذاری حداقل ۱۷۰ میلیارد ریال در مرحله اجرایی
  • • ایجاد یک نقطه مبدأ گردشگری کوه–دریا در تنکابن
  • • کاهش فشار گردشگری از مرکز شهر به حاشیه جنوبی
  • • ایجاد نقطه هویتی مشخص به‌عنوان «دروازه تنکابن» در مسیر ورودی ملی
  • • جذب گردشگران ورودی از مرکز کشور و تبدیل آن به «ایستگاه اقامت نخست»
  • • افزایش ارزش اقتصادی اراضی پیرامونی و تحریک توسعه فراشهری
  • • اشتغال‌زایی پایدار در حوزه خدماتی، گردشگری، و صنایع خلاق
  • • امکان پیوست این طرح به کریدور گردشگری جنگل–دریا (محور دوهزار، سه‌هزار، عباس‌آباد)

۵. بسته پیشنهادی سرمایه‌گذاری / ساختار پیشنهادی اجرا

  • • مدل: مشارکت عمومی–خصوصی (PPP) با واگذاری زمین و خدمات اولیه
  • • امتیازات پیشنهادی:
  • o معافیت مالیاتی ۳ ساله
  • o تخصیص زمین با تعرفه ترجیحی
  • o تسهیل مجوزهای ساخت و تغییر کاربری
  • • جذب سرمایه‌گذار: از طریق فراخوان عمومی + جلسات مذاکره با سرمایه‌گذاران منطقه‌ای
  • • مالکیت اراضی: تحت اختیار منابع طبیعی و امور اراضی – خارج از محدوده شهری
  • • مدیریت اجرایی: تحت نظارت مستقیم فرمانداری ویژه تنکابن
  • • الگوی سرمایه‌گذاری: مشارکت عمومی–خصوصی (PPP) با مشوق‌های منطقه‌ای
  • • کارگروه اجرایی: با حضور نمایندگان فرمانداری، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، گردشگری، و دفتر شهر زیبا

۶. برنامه زمان‌بندی پیشنهادی / فازبندی اجرایی پیشنهادی

فاز مدت زمان شرح محتوا
مطالعات نهایی ۲ ماه نقشه‌برداری، بررسی منابع طبیعی و اراضی تعیین موقعیت دقیق اتصال، نقشه‌برداری، بررسی ملاحظات محیطی
طراحی تفصیلی ۲ ماه نقشه اجرایی و طراحی سازه‌ها طراحی و نقشه‌کشی
طراحی و نقشه‌کشی ۲ ماه طراحی سازه دروازه و تقسیمات کاربری منطقه نقشه اجرایی و طراحی سازه‌ها
جذب سرمایه‌گذار ۳ ماه فراخوان، مذاکره، عقد قرارداد انتشار فراخوان، جلسات معرفی، بررسی پیشنهادات
اجرای فاز اول ۹ ماه دروازه، بازارچه و پارکینگ ساخت دروازه، پارکینگ، بازارچه
اجرای فاز دوم ۶ ماه اقامتگاه، مرکز فرهنگی، محوطه‌سازی کامل اقامتگاه‌ها، مرکز فرهنگی، مسیر سبز
تکمیل فاز دوم ۶ ماه اقامتگاه‌ها، مرکز فرهنگی، مسیر سبز اقامتگاه، مرکز فرهنگی، محوطه‌سازی کامل

۷. پیوست‌ها و ضمایم فنی / پیوست‌های فنی همراه بسته:

  • 1. نقشه موقعیت جغرافیایی اتصال بزرگراه به محل طرح
  • 2. پلان تفکیکی کاربری منطقه خدماتی–گردشگری
  • 3. رندر سه‌بعدی دروازه ورودی
  • 4. رندر نمای هوایی منطقه ولی‌آباد
  • 5. رندر مسیر سبز اتصال به شهر
  • 6. جدول زمان‌بندی + برآورد مالی اولیه
  • 7. پیش‌نویس فراخوان سرمایه‌گذاری
  • 1. نقشه موقعیت احتمالی تقاطع بزرگراه با تنکابن
  • 2. طرح مفهومی دروازه ورودی
  • 3. پلان منطقه خدماتی–گردشگری
  • 4. رندر سه‌بعدی از کل پروژه
  • 5. جدول سرمایه‌گذاری پیشنهادی
  • 6. پیش‌نویس تفاهم‌نامه مشارکت با سرمایه‌گذار

۸. درخواست رسمی از فرمانداری محترم تنکابن / پیش‌نویس نامه رسمی به فرماندار محترم تنکابن

با توجه به:

  • • قرارگیری پروژه در اراضی تحت اختیار فرمانداری
  • • نبود تعارض با حریم شهرداری
  • • نقش حیاتی طرح در توسعه متوازن و جذب سرمایه

پیشنهاد می‌گردد فرمانداری محترم با تشکیل کارگروه ویژه‌ای با حضور نمایندگان ذیل:

  • • معاونت برنامه‌ریزی فرمانداری
  • • اداره منابع طبیعی
  • • جهاد کشاورزی
  • • اداره میراث فرهنگی و گردشگری
  • • نماینده دفتر مرکز توسعه شهری شهر زیبا

اقدام به بررسی تخصصی طرح و صدور مجوزهای اولیه نماید.

پیش‌نویس نامه رسمی به فرماندار محترم تنکابن

فرماندار محترم شهرستان تنکابن

با سلام و احترام

بسته حاضر با عنوان «دروازه خزر – طرح توسعه محور جنوب تنکابن»، پیشنهاد رسمی “مرکز خدمات جامع زیباسازی و هویت‌پردازی شهری ایران؛ شهر زیبا” جهت استفاده هدفمند از فرصت استثنایی اتصال بزرگراه ملی به محدوده جنوب شهرستان است.

نظر به پیشرفت پروژه ملی بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن و لزوم بهره‌برداری هوشمندانه از نقطه اتصال این محور به محدوده جنوبی شهرستان و با عنایت به موقعیت راهبردی آن منطقه و قابلیت توسعه اراضی آزاد آن، طرح حاضر در قالبی کاملاً مستقل، با قابلیت جذب سرمایه و ایجاد زیرساخت خدماتی–گردشگری و با هدف طراحی یک دروازه شاخص نماد ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری در مجاورت آن سازه هویت‌محور و با رعایت اصول طراحی بومی و ظرفیت بالای جذب سرمایه‌گذار، تهیه و به حضور تقدیم می‌گردد.

خواهشمند است دستور فرمایید کارگروه ویژه بررسی و اجرای طرح تشکیل شده و اقدامات لازم جهت مراحل تصویب، مکان‌یابی و هماهنگی با ادارات ذی‌ربط برای صدور مجوزهای اولیه در دستور کار قرار گیرد.

خواهشمند است دستور فرمایید کارگروه بررسی پروژه تشکیل و آغاز گردد.

با احترام – “مرکز خدمات جامع زیباسازی و هویت‌پردازی شهری ایران؛ شهر زیبا”

پرونده رسمی پروژه:
“دروازه خزر”
طرح احداث دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری
در محدوده اتصال بزرگراه قزوین–طالقان–تنکابن به جنوب شهرستان تنکابن

شماره سند: SZ-TNK-1404-SP1
تاریخ تهیه: اردیبهشت ۱۴۰۴
تهیه‌کننده: مرکز توسعه شهری شهر زیبا
مخاطب رسمی: فرماندار محترم شهرستان تنکابن

بخش اول: نامه رسمی خطاب به فرماندار

به نام خداوند تدبیر و توسعه

فرماندار محترم شهرستان تنکابن، جناب آقای دکتر
با سلام و احترام

ضمن آرزوی توفیق در مسیر توسعه متوازن و زیرساختی شهرستان تنکابن، بدین‌وسیله بسته مطالعاتی و اجرایی “دروازه خزر” – طرح پیشنهادی احداث دروازه ورودی رسمی شهرستان تنکابن در محل اتصال بزرگراه ملی قزوین–طالقان به جنوب شهرستان، با هدف بهره‌برداری توسعه‌ای، اقتصادی و گردشگری از موقعیت بی‌سابقه این گره ارتباطی، به حضور تقدیم می‌گردد.

نظر به خارج بودن محل اجرای طرح از محدوده شهری و ضرورت صدور مجوزها، مکان‌یابی و هماهنگی‌های اجرایی در سطح فرادست، خواهشمند است دستور فرمایید تشکیل کارگروه بررسی طرح با حضور ادارات محترم منابع طبیعی، امور اراضی، گردشگری، و دفتر توسعه شهر زیبا در دستور کار قرار گیرد.

این طرح می‌تواند به الگویی ملی در توسعه ورودی‌های شعاعی–خدماتی شهرها بدل گردد.

با احترام
مرکز توسعه شهری شهر زیبا

بخش دوم: سند اصلی طرح

شامل:

  • • مقدمه و ضرورت طرح
  • • اهداف اجرایی
  • • ساختار پروژه (دروازه – منطقه خدماتی)
  • • فازبندی زمانی
  • • مزایا و توجیه اجرایی
  • • ساختار سرمایه‌گذاری
  • • پیشنهاد تشکیل کارگروه رسمی با فرمانداری

بخش سوم: پیوست‌های فنی

کد عنوان پیوست شرح
P-01 نقشه موقعیت عمومی اتصال بزرگراه با شهرستان موقعیت احتمالی اتصال در سطح توپوگرافی منطقه جنوب تنکابن
P-02 پلان مفهومی دروازه ورودی طرح هندسی، مصالح پیشنهادی، نورپردازی و اسکلت سازه‌ای
P-03 طرح شماتیک منطقه خدماتی–گردشگری تفکیک کاربری‌ها، مسیرها و پتانسیل جذب گردشگر
P-04 جدول زمان‌بندی اجرایی پروژه فازبندی از مطالعات تا بهره‌برداری
P-05 برآورد اولیه هزینه فاز اول پروژه بودجه پیشنهادی برای اجرا و تخمین بازگشت سرمایه
P-06 پیش‌نویس تفاهم‌نامه با سرمایه‌گذار چارچوب قانونی پیشنهاد مشارکت عمومی–خصوصی
P-07 رندرهای گرافیکی نهایی شامل ۳ تصویر: دروازه، نمای هوایی منطقه، مسیر سبز تا شهر

فرمت بسته نهایی آماده ارائه

  • • یک جلد پوشه فیزیکی چاپی با مهر رسمی شهر زیبا (نسخه رسمی برای دفتر فرماندار)
  • • نسخه دیجیتال در قالب PDF کامل + فایل‌های تصویری با کیفیت بالا (ارسالی با حافظه فیزیکی یا ایمیل رمزگذاری‌شده)

بخش دوم سند اصلی طرح
دروازه خزر
طرح احداث دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری جنوب تنکابن
(سند اجرایی پیشنهاد شده به فرمانداری ویژه شهرستان تنکابن)

۱. مقدمه و ضرورت طرح

با تکمیل قریب‌الوقوع پروژه بزرگراه ملی قزوین–طالقان–تنکابن، شهرستان تنکابن به زودی به یکی از دروازه‌های اصلی ورود به استان مازندران از سمت مرکز کشور تبدیل خواهد شد. این اتصال استراتژیک، که تنکابن را به صورت مستقیم به استان‌های قزوین، البرز و تهران متصل می‌کند، بستری نادر برای طراحی یک ورودی شهری شاخص و توسعه منطقه‌ای هدفمند فراهم می‌آورد.

از آنجا که محل اتصال نهایی این بزرگراه به تنکابن خارج از محدوده شهرداری قرار دارد، تصمیم‌گیری و مدیریت اجرایی این طرح در حیطه مستقیم فرمانداری ویژه تنکابن بوده و بستری مناسب برای تعریف یک پروژه توسعه‌ای ملی–منطقه‌ای از طریق مشارکت عمومی–خصوصی (PPP) فراهم است.

۲. اهداف طرح

هدف کلی:

تبدیل نقطه اتصال بزرگراه به ورودی جنوبی شهرستان تنکابن به یک “محور توسعه خدماتی–گردشگری” پایدار و شاخص.

اهداف اختصاصی:

  • • طراحی و اجرای دروازه ورودی رسمی شهرستان تنکابن با معیارهای هویتی، زیباشناختی و عملکردی
  • • ایجاد منطقه خدماتی–گردشگری چندمنظوره در مجاورت ورودی با کاربری‌های اقتصادی، اقامتی و فرهنگی
  • • افزایش جذابیت سرمایه‌گذاری در نواحی حاشیه‌ای خارج از حریم شهری
  • • کاهش فشار گردشگری از مرکز شهر و توزیع هوشمند بار ترافیکی و اقتصادی به نواحی پیرامونی
  • • تعریف یک الگوی بومی–مدرن برای توسعه ورودی‌های شهرستانی در سطح استان مازندران

۳. اجزای طرح پیشنهادی

۳.۱. دروازه ورودی تنکابن (دروازه قزوین به خزر)

ویژگی مشخصات
ارتفاع سازه حدود ۱۴ متر از سطح زمین
دهانه افقی حدود ۲۶ متر با دو پایه ستون‌بندی‌شده
فرم معماری تلفیقی از فرم‌های بومی منطقه غرب مازندران با فرم‌های هندسی مدرن
مصالح بتن اکسپوز، فولاد گالوانیزه، چوب مقاوم‌سازی‌شده، نورپردازی هوشمند
تجهیزات جانبی تابلو دیجیتال خوشامدگویی، پرچم، سکوی توقف، نقطه دید و عکاسی

۳.۲. منطقه خدماتی–گردشگری پیرامون دروازه

کاربری پیشنهادی شرح عملکردی
اقامتگاه بوم‌گردی مجموعه‌ای از اقامتگاه‌های سازگار با طبیعت با ظرفیت خانوادگی
بازارچه محلی غرفه‌های صنایع‌دستی، خوراکی بومی و محصولات کشاورزی منطقه
فضای سبز و پارک جنگلی مسیر پیاده‌روی، دوچرخه، آلاچیق، منظرگاه کوه و جنگل
خدمات بین‌راهی پارکینگ طبقاتی سبک، سرویس بهداشتی، خدمات امدادی و سوخت‌گیری
مرکز فرهنگی سالن چندمنظوره نمایشگاه‌های دائمی، جشنواره‌ها و مراسم منطقه‌ای

۴. مزایای راهبردی و اقتصادی طرح

اقتصادی:

  • • افزایش ارزش زمین و املاک پیرامون محدوده اتصال بزرگراه
  • • ایجاد حداقل ۲۰۰ فرصت شغلی مستقیم در فاز اول اجرا
  • • جذب گردشگر ورودی از مرکز کشور و ترغیب به توقف اولیه در تنکابن
  • • ایجاد زیرساخت دائمی جذب سرمایه‌گذار در حوزه گردشگری و خدمات

مدیریتی:

  • • کاهش تمرکز عملکردی از مرکز شهر
  • • مدیریت بهتر بار ترافیکی در ایام پیک سفر
  • • تقویت نقش فرمانداری در توسعه فراشهری و سیاست‌گذاری منطقه‌ای

زیباشناختی و هویتی:

  • • تثبیت تنکابن به عنوان شهر ورودی غرب مازندران
  • • ارتقاء وجهه گردشگری و مرکز توسعه شهریسازی شهری با محوریت «دروازه قزوین به خزر»

۵. ساختار مدیریتی و مسئولیت‌ها

نهاد نقش و مسئولیت پیشنهادی
فرمانداری ویژه تنکابن نهاد مسئول اصلی اجرا، هماهنگی و صدور مجوزها
اداره منابع طبیعی و آبخیزداری تخصیص و مدیریت اراضی قابل واگذاری در محدوده پروژه
اداره امور اراضی جهاد کشاورزی بررسی امکان تغییر کاربری زمین و صدور مجوزهای مرتبط
اداره میراث فرهنگی و گردشگری همکاری در طراحی، صدور مجوزهای اقامتگاهی و فرهنگی
مرکز توسعه شهری شهر زیبا تهیه طرح مفهومی، نقشه‌ها، بسته سرمایه‌گذاری و نظارت کیفی بر اجرا

ادامه بخش دوم – سند اصلی طرح
دروازه خزر – طرح احداث دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری جنوب تنکابن

۶. ساختار سرمایه‌گذاری و نحوه مشارکت

با توجه به مقیاس پروژه و ماهیت زیرساختی آن، الگوی پیشنهادی سرمایه‌گذاری مبتنی بر مشارکت عمومی–خصوصی (PPP) است.

۶.۱. نقش بخش دولتی (فرمانداری و نهادهای ذی‌ربط):

  • • تأمین و واگذاری زمین پروژه (با هماهنگی منابع طبیعی و امور اراضی)
  • • تسهیل فرآیندهای قانونی (تغییر کاربری، مجوز ساخت، مجوز بهره‌برداری)
  • • حمایت از زیرساخت‌های پایه (برق، آب، گاز، مسیر دسترسی اولیه)
  • • تضمین امنیت حقوقی سرمایه‌گذار از طریق قرارداد بلندمدت

۶.۲. نقش سرمایه‌گذار خصوصی:

  • • تأمین مالی ساخت فازهای اجرایی بر اساس طرح مصوب
  • • بهره‌برداری اقتصادی از زیرپروژه‌ها در قالب اجاره بلندمدت یا BOT
  • • رعایت استانداردهای اجرایی، زیبایی‌شناختی و محیط‌زیستی
  • • مشارکت در نگهداری و توسعه پایدار منطقه

۶.۳. مشوق‌های پیشنهادی به سرمایه‌گذار:

  • • معافیت مالیاتی تا ۳ سال اول بهره‌برداری
  • • تخصیص زمین با تعرفه ترجیحی یا اجاره درازمدت با ضمانت بازگشت سرمایه
  • • ثبت مرکز توسعه شهری رسمی دروازه خزر با امتیاز انحصاری تبلیغاتی

۷. فازبندی پیشنهادی اجرای پروژه

فاز مدت زمان خروجی مورد انتظار
مطالعات نهایی ۲ ماه تعیین دقیق موقعیت، مطالعات محیطی و توپوگرافیک
طراحی تفصیلی ۲ ماه نقشه‌های اجرایی، پلان معماری، استاندارد فنی
جذب سرمایه‌گذار ۳ ماه قرارداد رسمی مشارکت و تخصیص منابع اولیه
اجرای فاز اول ۹ ماه ساخت دروازه خزر، پارکینگ و بازارچه محلی
اجرای فاز دوم ۶ ماه اقامتگاه، مرکز فرهنگی، فضای سبز و اتصال به شبکه شهری

۸. پیشنهادات عملیاتی برای آغاز فرآیند اجرا

  1. 1. تشکیل کارگروه رسمی “طرح دروازه خزر” به ریاست فرماندار و با حضور نمایندگان ادارات:
    o منابع طبیعی
    o جهاد کشاورزی
    o میراث فرهنگی
    o گردشگری
    o دفتر مرکز توسعه شهری شهر زیبا
  2. 2. تعیین محدوده دقیق اجرای پروژه با بازدید میدانی و تطبیق با نقشه‌های توپوگرافیک منطقه جنوب تنکابن
  3. 3. آغاز مذاکره با سرمایه‌گذاران فعال در حوزه گردشگری، ساخت‌وساز و زیرساخت‌های خدماتی
  4. 4. درخواست رسمی ثبت پروژه به عنوان یکی از طرح‌های اولویت‌دار شهرستان در کمیته برنامه‌ریزی تنکابن و مکاتبه با استانداری مازندران
  5. 5. استقرار دفتر میدانی پروژه در نزدیکی محل اجرای طرح به‌عنوان پایگاه هماهنگی عملیاتی

۹. نتیجه‌گیری نهایی بخش دوم

طرح احداث «دروازه خزر» به‌عنوان ورودی اصلی تنکابن از سمت بزرگراه قزوین، یک اقدام استراتژیک در سطح شهرستان و حتی استان مازندران است. این پروژه با ظرفیت تبدیل به “نقطه مرکز توسعه شهریینگ تنکابن” و مدل موفق مشارکت عمومی–خصوصی، زمینه‌ساز جذب گردشگر، سامان‌دهی ورودی شهرستان و خلق ارزش اقتصادی بلندمدت خواهد بود.

بخش سوم – پیوست‌های فنی و گرافیکی
طرح جامع دروازه خزر – سند پیوست پروژه جهت ارائه رسمی

P-01: نقشه موقعیت عمومی اتصال بزرگراه قزوین–طالقان به جنوب تنکابن

  • • نقشه توپوگرافیک منطقه جنوب شهرستان تنکابن
  • • نمایش محدوده‌های اصلی موردنظر برای تقاطع بزرگراه با محدوده شهرستان
  • • جانمایی مسیر احتمالی خروجی بزرگراه با فاصله نسبی تا مرکز شهر تنکابن
  • • نمایش مرزهای حریم شهرداری و نواحی خارج از آن (در اختیار فرمانداری)

کاربرد: پایه مذاکرات برای مکان‌یابی دقیق، ارجاع به مطالعات محیطی و منابع طبیعی

P-02: پلان مفهومی دروازه ورودی – دروازه خزر

  • • نمای از روبه‌رو و برش افقی دروازه
  • • فرم ترکیبی معماری با الهام از سقانفار مازندران و طاق‌های مینیمال مدرن
  • • مصالح پیشنهادی: بتن اکسپوز، چوب صنعتی، فولاد گالوانیزه، نورپردازی LED
  • • جانمایی تابلو خوشامدگویی، محل پرچم، سکوی توقف و دید بصری

کاربرد: ارائه به مشاوران طراحی برای تهیه نقشه‌های اجرایی + جذب توجه سرمایه‌گذار

P-03: طرح شماتیک منطقه خدماتی–گردشگری پیرامون دروازه

  • • نقشه تفکیکی حدود ۴۰ هکتار زمین پیشنهادی با کاربری‌های زیر:
  • o اقامتگاه‌های بوم‌گردی
  • o بازارچه محلی
  • o پارک و فضای سبز
  • o مرکز فرهنگی–نمایشگاهی
  • o جایگاه خدمات بین‌راهی و پارکینگ
  • • مسیرهای دسترسی داخلی، ورودی و خروجی خودروها، مسیر پیاده‌روی، فضاهای باز و نیمه‌باز

کاربرد: تعریف فازبندی اجرای محوطه و تسهیل اخذ مجوزهای کاربری

P-04: جدول زمان‌بندی اجرای پروژه

فاز اجرایی مدت زمان پیشنهادی بازه اجرایی
مطالعات تفصیلی ۲ ماه خرداد – تیر ۱۴۰۴
طراحی و تهیه نقشه‌ها ۲ ماه مرداد – شهریور ۱۴۰۴
جذب سرمایه‌گذار ۳ ماه مهر – آبان – آذر ۱۴۰۴
اجرای فاز اول ۹ ماه زمستان ۱۴۰۴ تا پاییز ۱۴۰۵
اجرای فاز دوم ۶ ماه پاییز ۱۴۰۵ تا بهار ۱۴۰۶

کاربرد: ارائه در جلسات فرمانداری، توجیه فازبندی اجرایی و تخصیص منابع زمانی

P-05: برآورد هزینه اولیه فاز اول پروژه

جزء اجرایی برآورد تقریبی (میلیارد ریال)
ساخت سازه دروازه خزر ۵۵
زیرساخت‌های معابر داخلی ۳۵
احداث بازارچه و مرکز فرهنگی ۳۵
محوطه‌سازی و فضای سبز ۲۵
تأسیسات برقی و مکانیکی ۲۰
جمع کل فاز اول پروژه ۱۷۰

کاربرد: مبنای اولیه برای بسته سرمایه‌گذاری و تخصیص بودجه از منابع استانی یا جذب شریک خصوصی

P-06: پیش‌نویس تفاهم‌نامه مشارکت با سرمایه‌گذار

  • • معرفی پروژه و اهداف مشارکت
  • • مشخصات و تعهدات طرفین (فرمانداری – سرمایه‌گذار)
  • • شرح بازه زمانی قرارداد، مدت بهره‌برداری و انتقال مالکیت
  • • شروط تضمینی بازگشت سرمایه و شاخص‌های عملکردی

کاربرد: پایه مذاکرات حقوقی با سرمایه‌گذاران علاقه‌مند و ارائه در نمایشگاه‌ها یا جلسات معرفی

P-07: رندرهای گرافیکی نهایی پروژه (۳ تصویر با کیفیت بالا)

۱. رندر دروازه خزر – نمای روز و شب

  • • با نورپردازی هوشمند، پرچم و تابلو دیجیتال

۲. رندر نمای هوایی منطقه خدماتی–گردشگری

  • • نمایش ساختار منسجم، مسیرها و فضاهای عمومی

۳. رندر مسیر سبز – اتصال دروازه تا شهر

  • • مسیر پیاده‌روی، مبلمان شهری، فضای سبز در محور دسترسی

کاربرد: نمایش در جلسات رسمی، چاپ در بروشور پروژه و استفاده در رسانه‌های معرفی طرح

پایان بخش سوم – پیوست‌های فنی و گرافیکی

مرحله نهایی – صدور نسخه رسمی بسته پروژه «دروازه خزر»

۱. مشخصات فایل‌ها و مدارک آماده برای چاپ و ارائه

بخش شرح
نامه رسمی به فرماندار متن رسمی خطاب به فرماندار ویژه، با ضمیمه بسته پروژه
سند اصلی طرح شامل مقدمه، اهداف، ساختار، مزایا، مدل سرمایه‌گذاری، جدول زمان‌بندی
پیوست‌های فنی و گرافیکی شامل ۷ فایل پیوست: نقشه‌ها، رندرها، پلان‌ها، جدول‌ها و تفاهم‌نامه
پوشه و صفحه جلد رسمی طراحی‌شده با هویت بصری مرکز توسعه شهری شهر زیبا و عنوان رسمی پروژه
فایل دیجیتال کامل نسخه PDF برای ارسال الکترونیکی به فرمانداری، معاونت‌ها و ثبت در دبیرخانه

۲. مراحل اجرایی از لحظه صدور فرمان

الف) آماده‌سازی نسخه چاپی بسته

  • • چاپ تمام رنگی نسخه رسمی در قطع A4، با جلد سخت و جلد داخلی گلاسه
  • • برچسب رسمی: «طرح توسعه دروازه خزر – ویژه فرمانداری تنکابن»
  • • درج مهر و امضای مدیرعامل شهر زیبا بر صفحه اول سند اصلی

ب) آماده‌سازی نسخه دیجیتال و ارسال هماهنگ‌شده

  • • تهیه فایل PDF با کیفیت بالا
  • • ذخیره‌سازی بر روی حافظه فیزیکی (فلش مموری) با برچسب رسمی
  • • آماده‌سازی فایل فشرده برای ارسال از طریق ایمیل رمزگذاری‌شده در صورت نیاز

ج) برنامه‌ریزی برای تحویل حضوری

  • • هماهنگی با دفتر فرماندار برای تعیین وقت جلسه رسمی ارائه
  • • همراهی نماینده مرکز توسعه شهری شهر زیبا در جلسه معارفه طرح و تحویل حضوری سند
  • • پیشنهاد ثبت رسمی پروژه به عنوان “طرح توسعه اولویت‌دار شهرستان تنکابن”

۳. بیانیه نهایی همراه بسته

«دروازه خزر» نه فقط یک ورودی شهری، بلکه نشانه‌ای از عزم توسعه‌گرایانه، سرمایه‌گذاری هدفمند، و بازتعریف هویت شهری تنکابن در آغاز مسیر نوین شمال کشور است.

مرکز توسعه شهری شهر زیبا با افتخار این طرح را با هدف ارتقاء پایدار، گردشگری هوشمند و اقتصاد پویا، به فرمانداری محترم تنکابن تقدیم می‌کند.

دستورالعمل رسمی اجرایی – واحد طراحی گرافیکی

موضوع: آماده‌سازی نهایی بسته پروژه «دروازه خزر» جهت چاپ و ارائه رسمی به فرمانداری ویژه تنکابن
مرجع فرمان: مدیرعامل
مرجع تهیه: دفتر مرکزی شهر زیبا
تاریخ صدور: اردیبهشت ۱۴۰۴
وضعیت: فوری و عملیاتی

۱. هدف دستورالعمل

اجرای کامل فرآیند طراحی، صفحه‌آرایی، گرافیک، و تولید فایل‌های نهایی برای ارائه رسمی پروژه «دروازه خزر» به فرمانداری ویژه شهرستان تنکابن، در قالب یک بسته حرفه‌ای و یکپارچه شامل نسخه چاپی و دیجیتال.

۲. اجزای مورد نیاز برای آماده‌سازی

الف) طراحی گرافیکی و صفحه‌آرایی

  • • طراحی جلد رسمی پروژه (جلد رویی + پشت جلد) با لوگوی مرکز توسعه شهری شهر زیبا
  • • صفحه‌آرایی سند اصلی پروژه با فونت حرفه‌ای، ساختار سلسله‌مراتبـی و نمودارها
  • • طراحی صفحه‌های جداساز بین هر بخش و پیوست
  • • درج عنوان رسمی: «طرح جامع دروازه خزر – پروژه رسمی توسعه محور جنوبی تنکابن»

ب) آماده‌سازی فایل‌های پیوست گرافیکی

  • • بازطراحی رندرهای دروازه، نمای هوایی، و مسیر سبز (در صورت نیاز)
  • • آماده‌سازی پلان‌های مفهومی و نقشه‌های شماتیک به‌صورت گرافیکی و قابل چاپ
  • • طراحی جدول‌های مالی و زمان‌بندی با فرمت رنگی و خوانا

۳. مشخصات فایل خروجی برای چاپ

نوع فایل ویژگی‌ها
سند اصلی PDF قطع A4، تمام رنگی، آماده چاپ با حاشیه استاندارد
جلد و جلد داخلی در دو فرمت JPG و PDF با رزولوشن ۳۰۰ DPI
پیوست‌ها یکپارچه با سند یا در بخش مجزا با نام‌گذاری استاندارد
نسخه دیجیتال نهایی فایل فشرده ZIP شامل کل سند + رندر + نقشه + جداول

۴. مراحل اجرایی برای واحد طراحی

  1. 1. دریافت نسخه متنی کامل (که هم‌اکنون تهیه شده است)
  2. 2. طراحی و صفحه‌آرایی نهایی سند مطابق استانداردهای چاپ حرفه‌ای
  3. 3. بازطراحی رندرها یا آماده‌سازی گرافیکی بر اساس تصاویر نمونه اولیه
  4. 4. تهیه نسخه آماده چاپ PDF نهایی
  5. 5. آماده‌سازی نسخه فشرده دیجیتال با نام: Darvazeh_Khazr_Package_1404
  6. 6. گزارش نهایی آماده‌سازی و تحویل به دفتر پروژه شهر زیبا

۵. زمان‌بندی اجرای دستورالعمل

مرحله مهلت نهایی
طراحی جلد و سبک کلی حداکثر ۲ روز کاری
صفحه‌آرایی کامل سند حداکثر ۳ روز کاری
آماده‌سازی پیوست‌ها و فایل ZIP حداکثر ۱ روز پس از آن
تأیید نهایی و صدور برای چاپ حداکثر روز هفتم

۶. هماهنگی‌ها و پشتیبانی

  • • هرگونه هماهنگی محتوایی با مدیر پروژه در دفتر شهر زیبا
  • • پشتیبانی تصویری و محتوایی در صورت نیاز توسط مشاور ارشد پروژه
  • • بررسی و تأیید نهایی تمامی فایل‌ها پیش از چاپ توسط مدیرعامل

P-05 – جدول برآورد مالی فاز اول پروژه دروازه خزر

عنوان: برآورد مالی اجرای فاز اول پروژه احداث دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری جنوب تنکابن (دروازه خزر)
نوع برآورد: تقریبی – غیرقطعی، جهت ارائه در اسناد اولیه جذب سرمایه‌گذار
واحد مبالغ: میلیارد ریال (IRR)
ردیف شرح جزء اجرایی مقدار/مساحت تقریبی هزینه واحد (میلیون ریال) برآورد کل (میلیارد ریال)
۱ ساخت سازه دروازه خزر با تجهیزات کامل سازه به ارتفاع ۱۴ متر ۵۵٬۰۰۰ ۵۵
۲ احداث معابر داخلی و مسیرهای دسترسی ۲٬۵۰۰ مترمربع ۱۴٬۰۰۰ ۳۵
۳ احداث بازارچه و غرفه‌های صنایع‌دستی ۱٬۵۰۰ مترمربع ۲۳٬۰۰۰ ۳۵
۴ محوطه‌سازی فضای سبز، نورپردازی، مبلمان شهری ۵٬۰۰۰ مترمربع ۵٬۰۰۰ ۲۵
۵ تأسیسات مکانیکی و برقی (برق، آب، سیستم صوتی، امنیتی) کل منطقه ۲۰٬۰۰۰ ۲۰
۶ طراحی تفصیلی و نظارت عالیه درصدی از کل پروژه ۳٪ ۵٫۱
۷ هزینه‌های غیرمستقیم و پیش‌بینی تورم (۱۰٪ ذخیره احتیاطی) ۱۶٫۹
جمع کل برآورد فاز اول اجرای پروژه ۱۹۲ میلیارد ریال

توضیحات تکمیلی

  • • برآورد فوق بدون در نظر گرفتن هزینه خرید زمین است (زمین باید از سوی دولت یا منابع طبیعی تأمین گردد)
  • • هزینه‌های مربوط به اقامتگاه‌ها و مرکز فرهنگی در فاز دوم پیش‌بینی شده و جداگانه محاسبه خواهد شد
  • • قیمت‌ها مطابق با نرخ نیمه دوم سال ۱۴۰۳ تنظیم شده و ممکن است با تأیید مشاور مالی پروژه بازنگری گردد

P-01 – General Map of Highway Connection to Southern Tonekabon

نوع: نقشه/نمودار شماتیک

هدف: نمایش مسیر احتمالی اتصال بزرگراه قزوین–طالقان به محدوده جنوبی شهرستان تنکابن

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح:

  • • زمینه کلی نقشه، یک نقشه شماتیک نمادین از مسیر قزوین تا تنکابن باشد (نه نقشه توپوگرافی واقعی).
  • • سه نقطه اصلی روی نقشه مشخص شود:
    1. Qazvin (قزوین) در سمت چپ پایین
    2. Talaghan (طالقان) در میانه مسیر
    3. Southern Tonekabon (تقریب ورودی جنوبی شهر) در بالا سمت راست
  • • بین این سه نقطه، یک خط ممتد یا نقطه‌چین برای نشان دادن مسیر بزرگراه رسم شود.
  • • نقطه پایانی (Tonekabon) با عنوان زیر نمایش داده شود:
    Southern Entrance of Tonekabon – Future Gateway Location
  • • یک فلش همراه با برچسب: Schematic Highway Route به سمت مسیر کشیده شود.
  • • زمینه نقشه بدون جزئیات جغرافیایی باشد (نقشه ذهنی/نمادین).
  • • عنوان نقشه با فونت برجسته در بالا نوشته شود:
    P-01: General Map of Highway Connection to Southern Tonekabon (Schematic)

P-02 – Conceptual Plan of Khazar Gate

نوع: طرح مفهومی معماری

هدف: نمایش اولیه ساختار پیشنهادی برای طراحی دروازه ورودی پروژه «دروازه خزر»

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح گرافیکی:

  • • صفحه‌ای افقی با نمای پلان از بالا تهیه شود که ساختار کلی دروازه را در محور ورودی نمایش دهد.

اجزای اصلی که باید در طراحی گنجانده شود:

  • 1. Main Arch Structure (سازه اصلی دروازه):
    o در مرکز طرح، مستطیل افقی یا قوس بزرگی به عنوان سازه اصلی دروازه قرار گیرد.
    o ابعاد تقریبی سازه در طرح قابل درک باشد (مثلاً ارتفاع ۱۴ متر، دهانه ۲۶ متر)
    o روی این بخش نوشته شود: Main Arch Structure
  • 2. Flag Poles (دو پایه پرچم):
    o در دو طرف بالای سازه اصلی، دو میله پرچم نمایش داده شود (در سمت چپ و راست)
    o هرکدام با برچسب Flag Pole
  • 3. Side Elements:
    o در یک سمت، یک دایره کوچک با برچسب Info Kiosk (ایستگاه اطلاعات)
    o در سمت دیگر، یک المان مشابه با برچسب Welcome Sign (تابلوی خوشامدگویی)
  • 4. Visitor Area:
    o پایین صفحه و در مقابل دروازه، فضای باز به عنوان Visitor Parking & Viewing Area مشخص شود.

سبک طراحی:

  • • رنگ‌های سبک و ساده (آبی روشن، خاکی، طوسی)
  • • تمامی برچسب‌ها به زبان انگلیسی و خوانا باشند
  • • زمینه سفید و حاشیه‌ای تمیز داشته باشد
  • • عنوان کامل در بالای طرح ذکر شود:
    P-02: Conceptual Plan of Khazar Gate (Schematic)

P-03 – Schematic Plan of the Service–Tourism Zone

نوع: نقشه مفهومی کاربری زمین

هدف: نمایش اجزای پیشنهادی منطقه خدماتی–گردشگری مجاور دروازه خزر به‌صورت طرح کلی و قابل فهم برای تصمیم‌گیران و سرمایه‌گذاران

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح گرافیکی:

قالب کلی:

  • • صفحه‌ای در ابعاد افقی (Landscape) با نمایش پلان از بالا
  • • محدوده کلی طرح در قالب یک مستطیل افقی بزرگ که به چند ناحیه با کاربری‌های متفاوت تقسیم شده است
  • • مسیر ورودی از پایین صفحه (از سمت دروازه خزر) به سمت داخل ناحیه ترسیم شود
  • • خطوط مرزی بین نواحی مختلف با رنگ‌های کمرنگ تفکیک شوند

اجزای اصلی (با برچسب‌های انگلیسی دقیق و چیدمان منطقی):

ناحیه عنوان انگلیسی توضیح در طرح
A Eco-Lodge Area مجموعه واحدهای اقامتگاهی با سقف‌های شیروانی کوچک در محوطه‌ای سبز و پراکنده
B Local Bazaar فضاهای منظم برای غرفه‌های فروش محصولات محلی، ترجیحاً در نزدیکی مسیر اصلی
C Nature Park مسیر پیاده‌روی، فضای سبز، آلاچیق‌ها و ایستگاه استراحت در شمال یا شرق طرح
D Cultural Hall سالن یا فضای نمایشگاهی چندمنظوره با جایگاه نمادین و فضای باز اطراف
E Parking & Road Services منطقه اختصاصی پارکینگ، سرویس‌های بهداشتی، و خدمات راهی، نزدیک دروازه

سایر اجزای تکمیلی:

  • • Main Access Route: یک مسیر اصلی با جهت از ورودی به مرکز طرح
  • • Pedestrian Paths: مسیرهای پیاده‌روی با خطوط نقطه‌چین یا باریک
  • • Green Belt / Buffer Zone: نوار سبز در اطراف محدوده به عنوان حریم طبیعی
  • • Legend (راهنمای نقشه) در گوشه پایین سمت راست، با رنگ‌ها و علامت‌ها

سبک طراحی:

  • • استفاده از رنگ‌های سبک (سبز کم‌رنگ، بژ، آبی ملایم، خاکی) برای تفکیک نواحی
  • • تمامی برچسب‌ها به زبان انگلیسی
  • • عنوان اصلی در بالای تصویر:
    P-03: Schematic Plan of the Service–Tourism Zone (Conceptual)

P-04 – Execution Timeline -Gantt Chart- for Phase 1

نوع: نمودار زمان‌بندی فازبندی‌شده

هدف: نمایش تصویری ترتیب و مدت زمان اجرای مراحل مختلف پروژه در فاز اول، به‌گونه‌ای که مخاطب به‌راحتی رابطه توالی و زمان اجرای هر مرحله را درک کند.

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح گرافیکی:

قالب کلی:

  • • صفحه افقی (landscape)
  • • نمودار گانت (Gantt Chart) با محور افقی نمایش‌دهنده ماه‌ها (زمان) و محور عمودی نمایش‌دهنده عناوین فازها
  • • بازه زمانی نمایش داده شده: خرداد ۱۴۰۴ تا بهار ۱۴۰۶ (حدود ۲۴ ماه)

ساختار نمودار:

محور عمودی (Tasks/Phases) محور افقی – Time (Months)
Final Studies 2 months (Jun–Jul 1404)
Technical Design 2 months (Aug–Sep 1404)
Investor Engagement 3 months (Oct–Dec 1404)
Phase 1 Construction Start 9 months (Jan–Sep 1405)
Phase 2 Development & Completion 6 months (Oct 1405–Mar 1406)

موارد لازم در طراحی:

  • • نوارهای افقی رنگی برای هر فاز (با طول متناظر مدت زمان آن)
  • • استفاده از رنگ متفاوت برای هر فاز (مثلاً: آبی، سبز، زرد، نارنجی، خاکستری)
  • • برچسب ماه‌ها در بالا: از Jun 1404 تا Mar 1406
  • • خط‌چین عمودی برای نشان دادن تغییر سال
  • • در کنار هر نوار، عنوان فاز به زبان انگلیسی نوشته شود (سمت چپ نوار)
  • • عنوان کامل در بالای نمودار:
    P-04: Execution Timeline – Phase 1 of Khazar Gate Project -Gantt Chart

P-05 – Estimated Budget Table – Phase 1

نوع: جدول مالی استاندارد

هدف: نمایش دقیق و قابل فهم اجزای هزینه‌بر در فاز اول اجرای پروژه «دروازه خزر» برای ارائه به مدیران، تصمیم‌گیران و سرمایه‌گذاران

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح گرافیکی:

قالب کلی:

  • • یک جدول افقی یا عمودی بسته به فضای صفحه
  • • ترجیحاً در قطع A4 با فونت واضح
  • • هر ردیف نمایانگر یکی از اجزای اجرایی پروژه
  • • ستون‌های منظم با خطوط ظریف، با رنگ پس‌زمینه کم‌رنگ برای ردیف عنوان‌ها

ساختار جدول:

Column Title توضیح
Item No. شماره ردیف
Description شرح بخش اجرایی پروژه
Approximate Quantity/Area مقدار یا مساحت تقریبی
Unit Cost (Million IRR) هزینه واحد به میلیون ریال
Total Estimated Cost (Billion IRR) هزینه کل به میلیارد ریال

ردیف‌های جدول (به زبان انگلیسی):

Item Description Quantity Unit Cost Total (B IRR)
1 Main Gate Construction 14m high structure 55,000 55
2 Access Roads and Internal Pathways 2,500 sqm 14,000 35
3 Local Bazaar & Artisan Booths 1,500 sqm 23,000 35
4 Landscaping and Urban Furniture 5,000 sqm 5,000 25
5 Electrical & Mechanical Infrastructure All project area 20,000 20
6 Technical Design and Supervision ~3% of total cost 5.1
7 Indirect Costs & Contingency (10%) 16.9
Total Phase 1 Budget 192

نکات طراحی:

  • • استفاده از فونت‌های خوانا مثل “Calibri” یا “Arial”
  • • رنگ سطر کل نهایی (Total) متفاوت و ضخیم‌تر باشد
  • • عنوان جدول در بالای تصویر:
    P-05: Estimated Budget Table – Phase 1 of Khazar Gate Project

P-06 – Draft Investment Agreement -PPP Model

نوع: سند متنی حقوقی – پیش‌نویس تفاهم‌نامه

هدف: ارائه چارچوب اولیه همکاری با سرمایه‌گذار خصوصی جهت اجرای پروژه با مدل مشارکت عمومی–خصوصی (Public–Private Partnership)

تشریح طراحی مورد نیاز برای طراح گرافیکی:

قالب کلی:

  • • یک سند رسمی با قالب حقوقی ساده و منظم
  • • فونت خوانا (مانند Times New Roman یا B Nazanin برای نسخه فارسی)
  • • صفحه دارای عنوان رسمی و آرم مرکز توسعه شهری شهر زیبا در بالای صفحه
  • • درج عبارت “DRAFT” در پس‌زمینه یا گوشه بالا (در صورت نیاز)

ساختار محتوایی سند:

۱. عنوان:

DRAFT INVESTMENT AGREEMENT
For the Implementation of Khazar Gate & Service-Tourism Zone Project
(Public–Private Partnership Framework)

۲. بخش‌های اصلی سند:

بخش توضیحات محتوایی (به زبان انگلیسی)
Parties معرفی طرفین تفاهم: فرمانداری تنکابن، نماینده شهر زیبا، و سرمایه‌گذار منتخب
Purpose of Agreement هدف کلی از مشارکت – اجرا و بهره‌برداری از دروازه و منطقه خدماتی
Scope of the Project محدوده اجرا: ساخت دروازه، بازارچه، زیرساخت، فضای سبز، اقامتگاه
Terms and Duration مدت زمان ساخت (۱۵ ماه) + بهره‌برداری سرمایه‌گذار (مثلاً ۱۰ سال)
Obligations of the Public Party تأمین زمین، مجوزها، هماهنگی با نهادها
Obligations of the Private Party تأمین مالی، ساخت، بهره‌برداری، نگهداری
Revenue & Cost Sharing الگوی تقسیم درآمد یا اجاره بلندمدت
Dispute Resolution ارجاع اختلافات به شورای حل اختلاف/داوری محلی
Termination Clause شرایط فسخ زودهنگام یا تکمیل قرارداد
Signatures جای خالی برای امضای سه طرف مشارکت

۳. سبک صفحه‌آرایی:

  • • حاشیه استاندارد (۲.۵ سانتی‌متر)
  • • عنوان هر بخش با فونت درشت و خط زیر
  • • استفاده از شماره‌گذاری رسمی (مثلاً 1.1 – 1.2 و …)
  • • درج تاریخ، محل امضا، و مهر در پایین صفحه

عنوان سند در بالا:

P-06: Draft Investment Agreement – Khazar Gate PPP Project

پیوست شماره ۶ – از سند دروازه خزر

پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری
سرمایه‌گذاری در پروژه دروازه خزر

موضوع: اجرای پروژه احداث دروازه ورودی و منطقه خدماتی–گردشگری در محدوده جنوبی شهرستان تنکابن
الگوی همکاری: مشارکت عمومی–خصوصی
وضعیت سند: پیش‌نویس رسمی جهت بررسی، مذاکره و تصویب

ماده یک – طرفین تفاهم‌نامه
این تفاهم‌نامه در تاریخ ………………… میان:
۱. فرمانداری ویژه شهرستان تنکابن، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، به عنوان مرجع رسمی حاکمیتی شهرستان (که از این پس “طرف اول” نامیده می‌شود)،
۲. مرکز توسعه شهری شهر زیبا، به عنوان مشاور راهبردی و تهیه‌کننده طرح جامع پروژه (که از این پس “مشاور طرح” نامیده می‌شود)،
۳. شرکت/شخص سرمایه‌گذار منتخب، که مشخصات کامل آن در پیوست قرارداد نهایی درج خواهد شد (که از این پس “طرف دوم” نامیده می‌شود)،
منعقد می‌گردد.

ماده دو – موضوع تفاهم‌نامه

  • • سرمایه‌گذاری، طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگهداری از پروژه احداث دروازه ورودی رسمی شهرستان تنکابن (با عنوان “دروازه خزر”)
  • • ایجاد منطقه خدماتی–گردشگری در مجاورت آن با کاربری‌های متنوع شامل اقامتگاه، بازارچه، فضای سبز، زیرساخت راهی و فرهنگی
  • • بهره‌برداری موقت توسط سرمایه‌گذار و بازگشت تدریجی مالکیت به دولت پس از پایان دوره تعیین‌شده

ماده سه – محدوده اجرایی پروژه
محدوده اجرای پروژه شامل زمین‌هایی خارج از حریم قانونی شهر تنکابن است که از طریق منابع طبیعی یا نهادهای مرتبط در اختیار فرمانداری قرار می‌گیرد. موقعیت دقیق زمین در پیوست نقشه رسمی قرارداد درج خواهد شد.

ماده چهار – مدت زمان مشارکت

  • ۱. دوره ساخت و تجهیز پروژه: حداکثر ۱۵ ماه از زمان صدور مجوزهای لازم
  • ۲. دوره بهره‌برداری سرمایه‌گذار: به مدت ۱۰ سال از تاریخ بهره‌برداری رسمی
  • ۳. دوره نگهداری و تحویل: انتقال رسمی زیرساخت‌ها به دولت پس از پایان مدت بهره‌برداری

ماده پنج – تعهدات طرف اول (فرمانداری)

  • • تأمین زمین قانونی و مجاز برای اجرای پروژه
  • • همکاری در اخذ مجوزها، تغییر کاربری، تأمین زیرساخت اولیه (برق، آب، راه دسترسی)
  • • نظارت عالیه بر فرآیند اجرا و بهره‌برداری
  • • حمایت از سرمایه‌گذار در برابر موانع اداری و حقوقی در چارچوب قوانین کشور

ماده شش – تعهدات طرف دوم (سرمایه‌گذار)

  • • تأمین کامل هزینه‌های اجرایی پروژه مطابق با جدول برآورد مالی پیوست
  • • رعایت نقشه‌ها و استانداردهای مصوب مشاور طرح و فرمانداری
  • • بهره‌برداری اصولی و نگهداری مناسب از تأسیسات و تجهیزات
  • • ارائه گزارش‌های عملکرد دوره‌ای به طرف اول

ماده هفت – نحوه تقسیم منافع
نحوه بهره‌برداری و تقسیم درآمدها، بسته به مدل درآمدی پیشنهادی سرمایه‌گذار، پس از بررسی در کارگروه تخصصی و در قالب قرارداد نهایی تعیین خواهد شد. امکان انتخاب الگوهای اجاره بلندمدت، اجاره پلکانی، یا درصدی از درآمد پیش‌بینی شده است.

ماده هشت – حل و فصل اختلافات
در صورت بروز اختلاف در تفسیر، اجرا یا تعهدات طرفین، ابتدا موضوع در کارگروه سه‌جانبه بررسی شده و در صورت عدم توافق، به هیئت داوری منتخب از فرمانداری و مشاور طرح ارجاع داده می‌شود.

ماده نه – فسخ و پایان تفاهم‌نامه
در صورتی‌که هر یک از طرفین تعهدات خود را به‌صورت اساسی و مکرر نقض نماید، طرف مقابل می‌تواند پس از ارسال اخطار رسمی و سپری شدن مدت زمان مشخص، تفاهم‌نامه را یک‌طرفه فسخ و پیگیری حقوقی نماید.

ماده ده – سایر مقررات

  • • این تفاهم‌نامه در ۱۰ ماده و ۳ نسخه با اعتبار یکسان تنظیم گردیده است.
  • • امضای طرفین به‌منزله پذیرش کامل محتوای سند خواهد بود.
  • • این تفاهم‌نامه تا زمان انعقاد قرارداد نهایی دارای اعتبار اجرایی مشروط است.

پیوست‌ها:

  • ۱. نقشه موقعیت زمین پروژه
  • ۲. جدول برآورد مالی
  • ۳. جدول زمان‌بندی اجرا
  • ۴. مشخصات سرمایه‌گذار
  • ۵. گزارش فنی مشاور طرح

پیوست شماره ۷ – رندرهای نهایی پروژه دروازه خزر

هدف کلی رندرها:

ارائه سه تصویر واقعی‌نما و مفهومی از سه بخش کلیدی پروژه، جهت نمایش در جلسه رسمی فرمانداری، بسته سرمایه‌گذاری، بروشورهای تبلیغاتی و نمایشگاه‌های شهری.

رندر شماره ۱ – نمای دروازه خزر (در شب و روز)

عنوان:
Khazar Gate – Iconic Entrance View (Day & Night)

زاویه دید:

  • • زاویه مستقیم از روبه‌رو با زاویه دید انسانی، به‌نحوی‌که ابهت و ارتفاع دروازه به خوبی احساس شود.
  • • دوربین در فاصله حدود ۲۰ متر از دروازه، با زاویه دید افقی یا کمی متمایل رو به بالا.

اجزای اصلی در تصویر:

  • 1. سازه اصلی دروازه:
    o ارتفاع ۱۴ متر، دهانه حدود ۲۶ متر
    o فرم ترکیبی از معماری بومی مازندران (الهام از سقانفار یا طاق) با خطوط مدرن
    o مصالح: بتن اکسپوز، چوب مقاوم‌شده، پوشش طاقی با نورپردازی مخفی
  • 2. تابلوی دیجیتال خوشامدگویی در مرکز بالایی دروازه
  • 3. دو پرچم نصب‌شده در پایه‌های کناری دروازه با ارتفاع کمتر
  • 4. یک یا دو خودرو و چند رهگذر برای مقیاس انسانی
  • 5. فضای سبز در حاشیه و تابلو «به دروازه خزر خوش آمدید» (فارسی)

نسخه شب:

  • • روشنایی محیطی با نورپردازی LED روی پایه‌ها
  • • تأکید بر نورهای مخفی در ساختار طاق
  • • انعکاس نور بر آسفالت و درختان اطراف

رندر شماره ۲ – نمای هوایی منطقه خدماتی–گردشگری

عنوان:
Khazar Gate Service-Tourism Zone – Aerial View

زاویه دید:

  • • زاویه پرسپکتیو مورب از بالا (زاویه ۴۵ درجه)، گویی از پهپاد گرفته شده است
  • • دوربین در ارتفاع حدود ۱۰۰ متر

اجزای اصلی در تصویر:

  • 1. دروازه خزر در پایین سمت راست تصویر به‌عنوان نقطه ورودی
  • 2. مسیر دسترسی اصلی که به درون مجموعه می‌پیچد (با درختکاری و چراغ راه)
  • 3. اقامتگاه‌های بوم‌گردی با سقف شیروانی در میان فضای سبز پراکنده
  • 4. بازارچه صنایع‌دستی: ردیف غرفه‌های کوچک با پوشش‌های محلی
  • 5. فضای سبز و پارک طبیعی: مسیرهای پیاده‌روی، آلاچیق، نیمکت، چراغ پارکی
  • 6. مرکز فرهنگی–نمایشگاهی: یک سالن بزرگ با معماری تلفیقی مدرن–محلی
  • 7. پارکینگ و جایگاه خدمات راهی با خودروهای پارک‌شده
  • 8. تابلوهای راهنما در مسیرها

سبک رنگ و فضا:

  • • رنگ‌های طبیعی و گرم (سبز، قهوه‌ای، خاکی)
  • • نور ملایم صبح یا عصر
  • • سایه‌گذاری طبیعی برای ایجاد عمق

رندر شماره ۳ – مسیر سبز بین دروازه و شهر

عنوان:
Green Corridor from Khazar Gate to Tonekabon City

زاویه دید:

  • • نمای خیابانی از سطح زمین با امتداد مسیر از پیش‌زمینه به پس‌زمینه
  • • دوربین در کنار مسیر دوچرخه یا پیاده‌رو، زاویه اندکی مورب

اجزای اصلی در تصویر:

  • 1. مسیر سبز: ترکیب مسیر دوچرخه‌سواری، پیاده‌رو سنگ‌فرش‌شده، و ردیف درختان
  • 2. مبلمان شهری: نیمکت چوبی، سطل زباله، تابلوهای راهنما
  • 3. نورپردازی خیابانی: چراغ‌های کوتاه و مدرن
  • 4. رهگذران در حال پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری برای افزودن جان‌بخشی
  • 5. دورنمایی از شهر تنکابن یا کوه‌های دوردست در پس‌زمینه

نور و رنگ:

  • • نور ملایم طلوع یا غروب
  • • حس سکون، پاکیزگی و طبیعی بودن مسیر

سبک گرافیکی کل رندرها:

  • • واقع‌نما (رئالیستی) با کیفیت چاپ بالا (۳۰۰ نقطه در اینچ)
  • • وضوح تصویری مناسب برای چاپ A3 یا استفاده دیجیتال
  • • بدون عناصر اضافی تبلیغاتی؛ ساده، حرفه‌ای، و متمرکز بر جذابیت‌های فنی و معماری
  • • ترجیحاً با هویت بصری همسو با مرکز توسعه شهری “شهر زیبا”

پیوست به نامه ارائه پروژه دروازه خزر – توضیح وضعیت پیوست‌های فنی

به استحضار می‌رساند:
در چارچوب ارائه رسمی سند «طرح جامع توسعه دروازه خزر» توسط مرکز توسعه شهری شهر زیبا، مجموعه‌ای از پیوست‌های فنی–تحلیلی جهت پشتیبانی از محتوای اصلی سند تعریف و تشریح شده‌اند. این پیوست‌ها شامل نقشه‌ها، پلان‌های مفهومی، جدول‌های اجرایی، نمودارهای مالی و رندرهای گرافیکی می‌باشند که در حال حاضر، به‌صورت تشریح کامل و دقیق در اختیار فرمانداری محترم قرار گرفته‌اند.

بدیهی است کلیه این پیوست‌ها، پس از تأیید رسمی اصل سند و انعقاد قرارداد مشاوره با مرکز توسعه شهری شهر زیبا به عنوان مشاور طراح و راهبر پروژه، در قالب فایل‌های گرافیکی نهایی، نقشه‌های چاپی و رندرهای اجرایی با بالاترین کیفیت آماده‌سازی و ارائه خواهند شد.

هدف از ارائه تشریح پیوست‌ها در این مرحله، تسهیل بررسی کارشناسی و تصمیم‌گیری مدیریتی بدون اتلاف منابع و زمان است. با این روش، فرصت انجام بهینه‌ترین طراحی‌ها با نظارت مستقیم نهاد متولی (فرمانداری محترم) فراهم خواهد بود.

با احترام
مرکز توسعه شهری شهر زیبا
تاریخ: ……………………